Zekat

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra


Zekat (Erebki: الزَّكاةٌ), panc şertanê İslami ra yewo. Zekat be xo pakbiyayış, zêdebiyayış, bereket ardış, hewl u raştbiyayış areze keno. Be terimê xo zi dinê İslami teberê "ihtiyacanê yewınınan" de be mikdarê nisabi ra, merdımê zengıni malê xo ra feqiran rê danê. Malê merdımı xo sero yew serre ra zêde mendo se, o wext o merdım dinê İslamiyeti zengın amariyeno u zekat cı rê beno ferz.

Qurane de zekat[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Zekât, serra hicretiya dıyıne de, menga Remezan de roce de merdımê mısılmani rê biyo ferz. Kıtabê dinê İslamiyeti Qurane de, çekuya zekâti 18 sure de 31 ayet de ravêreno. Sıreyêna Surey Ahzab (Ayat 33)dı, Surey Araf (Ayat 156)dı, Surey Bakara (Ayati 43,83,110,177,277)dı, Surey Beyyine (Ayat 5)dı, Surey Enbiya (Ayat 73)dı, Surey Fussilet (Ayat 7)dı, Surey Hac (Ayat 41, 78)dı, Surey Lokman (Ayat 4)dı, Surey Maide (Ayat 12, 55)dı, Surey Meryem (Ayat 31, 55)dı, Surey mıcadele (Ayat 13)dı, Surey Muminun (Ayat 4)dı, Surey Muzemmil (Ayat 20)dı, Surey Neml (Ayat 3)dı, Surey Nisa (Ayat 77,162)dı, Surey Nur (Ayat 37, 56)dı, Surey Rum (Ayat 39)dı, Surey Tewbe (Ayat 5, 11, 18, 60, 71)dı ravêreno.

Mıhemmedi ra tayê misali:

"İslam, panc esasaan sero inşa biyo: homayra ata caro çınêbo u Mıhemmed zi peyğemberê Homayo deye [Kelimeişehadet|şehadet kerden]], namaz kerden, zekât dayen , mengda RemezaniRoce tepısten u Hac Şiyayen." (Tirmizi İman-3; Buhari İman-1;Müslim İman-21)

"Malê zekatiya star kerê. Nêweşiya ra Sedeqe ya wes bê, bel u belay ra dua u Niyaza bı reyê." (İslam İlmihaliyo Gırd, Ömer Nasuhi Bilmen, Bilmen vıl.,Sy.435)

Şertê zekatdayışi[bıvurne | çımeyi bıvurne]

  • kedo Mıslıman bo.
  • kedo bakıl bo.
  • kedo Resaye bo.
  • kedo hur bo.
  • hendê zekati malêcı do bıbo.
  • mali sera serê do ravêro.
  • kedo wêrê mali bo.

Şartê Zekât dayışi kedo Deyndar nê bo. ooq deyndaro eyrê zekat ferz niyo.

Zekat kami rê diyeno[bıvurne | çımeyi bıvurne]

  • Faqirarê.
  • Tahsildarê qı zekat arêdanê enarê deyêno.
  • Muellefe-i kulubare deyêno (ek, newe biye İslam)
  • Koleyarê
  • Deyndararê
  • kalu pirarê u seqetarê.
  • kerwanare deyêno.

Zekat çıra diyeno[bıvurne | çımeyi bıvurne]

  • Altun, Gumuş, Para, Maldê ticaretira, kavır u bızandı 1/40,
  • manga, vistra, ga, camış u heywanê seregırdara 1/30,
  • tene, meyve u zerzewatra 1/10 zekat deyêno. feket merdım nina weersanayıstı Pere xerc kenose 1/20 zekat kewno cı.
  • Kandê Zekatê Dewi: 5 dewarê 1 kavır deyêna.

Çımey[bıvurne | çımeyi bıvurne]