İran: Ferqê çımraviyarnayışan

Gıreyan bıvurne
Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Çım bıerze verorê pela
← Ferqo verênFerqo peyên →
Content deleted Content added
VisualWikimetın
m Boti bxr:Иран rê interwiki dekerd de
m eno pele de restorasyon estê,ez eno pele restore keno.
Line 1: Line 1:
{{Restorasyon}}
{{Template:Dewlet
{{Dewlete
|native_name = Cumurêtê İslamio İrani
|Name ='''Cumhuriyetê İrano İslami'''
|image_flag = Flag_of_Iran.svg
|Nameyo oricinal = جمهوری اسلامی ایران <br /> Jomhuri-ye Eslāmi-ye Irān
|image_coat = Coat of arms of Iran.svg
|image_map = Iran in its region.svg
|Desmale = Flag of Iran.svg
|Arma = Coat of arms of Iran.svg
|national_motto = '''Esteghlal Azadi Jomhuri-ye Islam'''
|Xerita = Iran on the globe (Afro-Eurasia centered).svg
|national_anthem = '''Sorud-e Melli-ye Jomhuri-ye Eslāmi-ye Irān''
|Slogan =Esteghlal Azadi,Jomhuri-ye Eslami
|capital = [[Tehran]]
|Marş = [[Ey İran]]
|Slogan =
|largest_city = [[Tehran]]
|Sazbiyayış = [[Nisan]][[1]] [[1979]]
|Paytext = [[Tehran]]
|official_languages = [[Farski]], [[Kurdki]]
|Sûka_tewr_gırde = [[Tehran]]
|government_type = Cumhuriyeto İslami
|Zıwan =[[Farski]]
|area = 1.648.195
|Şar =[[Fars]]
|percent_water = (%) 0.7
|Hıkumet =[[Cumurêtê İslami|Cumhuriyeto İslami]]
|population_estimate = 75.468.711
|Serdar =[[Mehmud Ehmedinecad]]
|population_density = 44,9
|currency = [[Riyal]]
|Din =[[İslamo Şii]]
|Erd = 1 648 195 km²
|currency_code = ir
|Nıfuso_texminki = 74,196,000
|time_zone =
|Sıxletiye = 44,9 sero/km²
|cctld = [[.ir]]
|Bkn = $11,172
|calling_code = 98
|Endeksê gini =$830.700 milyar
}}
|Endekse gırdbiyayışe merduman =0.702 <span style="color:#090;">berzo</span>
'''İran''' (Farski: جمهوری اسلامی ايران ''Dschomhūrī-ye Eslāmī-ye Īrān'') mıntıqa ra rocawanê qıta [[Asya]] dero. Zımeyê İrani de [[Deryayê Xezeri]], [[Ermenıstan]], [[Azerbaycan]] u [[Tırkmenıstan]]; veroc de [[Xelicê Farsi]]; rocawan de [[Tırkiya]] u [[Iraq]]; rocvetış de [[Efğanıstan]] u [[Pakıstan]] estê. Paytextê İrani [[Tehran]]o. İran 30 eyaletan ra yeno pêra (mıteşekkılo) u ezayê [[Mıletê Yewbiyayey]]an (''UN'') u [[OPEC]]io. Sistemê idarey [[Cumurêtê İslami]]o, labelê sistemê [[iqtısad]]i sosyalisto.
|Pere = [[Riyalo İran]]

|Kodê_perey = IRR
|Wext = (UTC+3:30)
|İnternet = ir.
|Kodê_têlefoni = +98
}}
'''İran''' (Farski: جمهوری اسلامی ايران ''Jomhuriye-ye Eslāmī-ye Īrān'') ya zi be nameo resmi '''Cumhuriyetê İrano İslami''' yew dewleta qıta [[Asya]] dero.Zımeyê İrani de [[Deryayê Xezeri]], [[Ermenıstan]], [[Azerbaycan]] u [[Tırkmenıstan]]; veroc de [[Xelicê Farsi]]; rocawan de [[Tırkiya]] u [[Iraq]]; rocvetış de [[Efğanıstan]] u [[Pakıstan]] estê.Paytextê İran [[Tehran]]o.İran 30 eyaletan ra yeno pêro u ezayê [[Mıletê Yewbiyayey]]an (''UN'') u [[OPEC]]io.Sistemê idarey [[Cumurêtê İslami]]o,labelê sistemê [[Ekonomiye|ekonomik]]i sosyalisto.
==Etimolociye==
Etimolociyê çekuya '''İran''' çekuya [[Ewıstki]] ''[[Arya|Aryan]]'' ra yeno.<ref>http://ancienthistory.about.com/od/persianempiremaps/qt/Iran.htm</ref>Aryan maneyê ''dewleta Aryanan''ra yeno.Wexto Hexamenişiyan u Sasaniyan de namê İrani ''Aryan/Ērān'' biyo.Bahdo seserra İV 6. ra serra 1936 rê namê İrani biyo ''Persia'' u eno name qebul biyo.Bahdo serra 1935 de [[Rıza Şah]] namê ''Persia''y be anciya be namê ''İran'' vurnayo.<ref>http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/v2f1/v2f1a035.html</ref>Tewr pey serra 1979 de namê dewleti '''Cumhuriyetê İrano İslami''' biyo.
==Coğrafya u İklim==
Erdê İran 1 648 000 km²o u dınya de 18(vist u eyşt)ıno.<ref>http://www.mongabay.com/igapo/world_statistics_by_area.htm</ref>Erdê İrani,pêro erdê [[Britanya Gırde]],[[Almanya]],[[Fransa]] u [[İspanya]] ra zafyêr gırdo.<ref>http://www.nationsencyclopedia.com/Asia-and-Oceania/Iran-LOCATION-SIZE-AND-EXTENT.html</ref>Zımey-rocawanê İran de [[Azerbaycan]] (432 km/268 mi) u [[Ermenıstan]](35 km/22 mi); zıme de [[Deryayê Xezeri|Deryao Xezeri]];Zıme-rockewtış de [[Tırkmenıstan]] (992 km/616 mi);Rocvetış de [[Pakıstan]](909 km/565 mi) u [[Efğanıstan]] (936 km/582 mi),rocawan de [[Tırkiya]] (499 km/310 mi) u [[Iraq]] (1,458 km/906 mi),veroc de [[Xelicê Farsi|Korfezê Farsi]] u Deryao Umani estê.<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html</ref>İran de [[Deryayê Xezeri|Deryao Xezeri]] u Xuzistan miyan de [[Platoyê İran]] estê.İran zaf kohi esto u kohıno.Koho [[Demavend]] hem İran de hem [[Rocvetışo Miyan]] de,hem zi leteyê qıta [[Ewrasya]]y ke [[Kohê Hindukuş]] ra rocawan de dero de koho tewr berzo.<ref>http://www.weneedtrees.com/iran/nature.asp</ref>Yanê leteyê rocawanê İran zaf kohıno.Leteyê rocvetışê İrani zaf berz niyo u zaf kohi çıniyo/niesto.Rocvetışê İrani de [[Çolê Luti|Deşta Luti]] u [[Deşta Kevir]]i estê.Zıme (dormeyê Deryao Xezeri) de zaf dari u deşti estê.Veroc de (dormey Arvand Rūd/Şat el Erebi de) deşti estê.İklimê İran zımıstani zaf serd u vewrıno,amnani de zaf germo.Zıme ([[Gilan (eyalet)|Gilan]],[[Mazenderan (eyalet)|Mazenderan]],[[Gulıstan (eyalet)|Gulıstan]] u bini) de iklim subtropikalo u amnani germ niyo.Veroc u letey ke de deşti estê de amnani zaf germo.<ref>http://www.weneedtrees.com/iran/nature.asp</ref>
==Demografiye==
===Nıfus===
Nıfusê İrani 75 milyoni ra nezdiyo.<ref>http://www.un.org/Depts/escap/pop/journal/v10n1a1.htm</ref>Gırdbiyayışê nıfusê İrani rêx/lez niyo.Sıxletiyê nıfusi 44,9 sero/km²o.Rocawanê İran de nıfus sıxo.
{| class="wikitable center"
|-
!
! width="70pt"|Nıfus(x 1000)
! width="70pt"|Biyayışi
! width="70pt"|Merdışi
! width="70pt"|Vuriyayışi
! width="70pt"|(serê 1000)
! width="70pt"|(serê 1000)
! width="70pt"|Vuriyayış (serê 1000)
|-
| 1999
|62 738
|1 177 557||374 838||802 719
|18.8||6.0||12.8
|-
| 2000
|63 658
|1 095 165||382 674||712 491
|17.2||6.0||11.2
|-
| 2001
|64 592
|1 110 836||421 525||689 311
|17.2||6.5||10.7
|-
| 2002
|65 540
|1 122 104||337 237||784 867
|17.1||5.1||12.0
|-
| 2003
|66 480
|1 171 573||368 518||803 055
|17.6||5.5||12.1
|-
| 2004
|67 477
|1 154 368||355 213||799 155
|17.1||5.3||11.8
|-
| 2005
|68 467
|1 239 408||363 723||875 685
|18.1||5.3||12.8
|-
| 2006
|70 496
|1 253 912||408 566||845 346
|17.8||5.8||12.0
|-
| 2007
|71 532
|1 286 716||412 736||873 980
|18.0||5.8||12.2
|-
| 2008
|72 584
|1 300 166||417 798||882 368
|17.9||5.8||12.2
|-
| 2009
|73 651
|1 348 546||393 514||955 032
|18.3||5.3||13.0
|-
| 2010
|74 733
|1 363 542||441 042||922 500
|18.2||5.9||12.3
|}
* <font size="3">Sûkê tewr gırdi</font>
{| class="wikitable center"
|-
! Rêze
! Sûk
! 2007 <br />Nıfus
|-
| align="right" | 1.
| [[Tehran]] ([[Tehran (eyalet)|Tehran]])
| '''12,765,238''' (metropol)<ref name="Statistical Center of Iran" /> <br />('''8,088,287''' merkez)<ref name="Statistical Center of Iran">[http://www.sci.org.ir/portal/faces/public/census85/census85.natayej/census85.jadavelmomtakhab|Official Website of "Statistical Center of Iran" (in Persian)]</ref>
|-
| align="right" | 2.
| [[Meşhed]] ([[Xorasanê Rezewi (eyalet)|Xorasanê Rezewi]])
| '''2,868,350''' (metropole)<br />('''2,410,800''' merkeze)<ref name="Statistical Center of Iran" />
|-
| align="right" | 3.
| [[İsfahan]] ([[İsfahan]])
| '''3,430,353''' (metropole) <br />('''1,602,110 ''' merkeze)<ref name="Statistical Center of Iran" />
|-
| align="right" | 4.
| [[Tebriz]] ([[Azerbaycanê Rocvetışi (eyalet)|Azerbaycanê Rocvetışi]])
| '''1,597,319''' (metropole)<br />('''1,378,935''' merkeze)<ref name="Statistical Center of Iran" />
|-
| align="right" | 5.
| [[Kerac]] ([[Tehran (eyalet)|Tehran]])
| '''1,377,450'''<ref name="Statistical Center of Iran" />
|-
| align="right" | 6.
| [[Şiraz]] ([[Fars (eyalet)|Fars]])
| '''1,204,882'''<ref name="Statistical Center of Iran" />
|}
===Şari===
[[File:Iran Population (1880-2005).JPG|thumb|350px|Nıfusê İran]]
%80-85ê nıfusê İrani aidê yew şaro ke şarê İraniyo.([[Farsi]],[[Gileki (xelq)|Gileki]],[[Mazenderani]],[[Kurd|Kurdi]],[[Lurki|Luri]] u bini)<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html</ref>%10-12ê nıfusê İrani [[Tırk]]o.%2ê nıfusi [[Ereb]]o u şarê binani zi [[İran]] de cıwiyenê.
===Zıwani===
[[Farski]] zıwanê İranê resmiyo.<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html</ref>İran de zıwanê [[Gileki]],[[Mazenderanki]],[[Kurdki]],[[Beluçki]],[[Azerki]],[[Turkmenki]],[[Lurki]],[[Goranki]] u [[Beluçki]] zi qısey beno.
===Baweriye===
[[İslamo Şii]] bawerışê İrano resmiyo u %90 ê nıfusê İrani [[Şii]]yo.%8 ê nıfusi [[İslamo Sunni|Sunni]]yo.<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html</ref>%2 ê nıfusi [[Zerduşt]],[[Xıristiyaniye|Xıristiyan]],[[Behai]],[[Cıhudiye|Cıhud]]o.<ref>http://www.fidh.org/IMG/pdf/ir0108a.pdf</ref>
== Tarix ==
== Tarix ==
Tarix u medeniyetê İrani zaf dewletiyo. Wextê İ.V. (İsay ra ver), qebileyê [[Arya|Aryani]] amey İran u medeniyetê Aryanan bi medeniyetê İrani. Wextê [[Pars]]an de İran bi gırd. Erdê İrani zaf işqali di: Ê Ereban, Moğolan u Tırkan. Nıka dewleta İrani biya qewetıne. Na çağ de [[Dewletê Amerikayê Yewbiyayey|Amerika]] u İrani ra rivatanê çhekanê atomi ra yewbini anê-benê.
Tarix u medeniyetê İrani zaf dewletiyo u zaf kıhano.Wextê İ.V.(İsay ra ver), qebileyê [[Arya|Aryani]] amey İran u medeniyetê Aryanan biyo medeniyetê İrani.Wextê [[Pars]]an de İran biyo zaf gırd.Erdê İrani zaf işqali di: Ê Ereban, Moğolan u Tırkan. Nıka dewleta İrani biya qewetıne. Na çağ de [[Dewletê Amerikayê Yewbiyayey|Amerika]] u İrani ra rivatanê çhekanê atomi ra yewbini anê-benê.
===Tarixo Antik===

====Raverê İslam (İ.V 625[30] –İ.P 651 ) ====
== İklim u sûki ==
====Peyênê İslam====
İklimê İrani vuriyeno. Zımeyê İrani tênıno, tım honıko, verocê xo zaf germın u huşko. Çoli tey estê, zaf huşkê, zey ''Dašt-e Kavīr'' ([[Deşta Pile]]), ''Dašt-e Lūt'' ([[Deşta Luti]]). Her serre zelzeleyê gırdi peyda benê.
====Dewrê Miyanêne====

===Dewrê Vermodernite (1501–1921)====
Bacarê gırdi:
===Dewrê Bahdo Modernite===
* 1. [[Tehran]], nıfus: 7.160.094
==Sistemê İdare==
* 2. [[Meşhed]], nıfus: 2.100.000
[[File:Schema gvt iran.png|thumb|center|700px|]]
* 3. [[İsfehan]], nıfus: 2.040.000
* 4. [[Şiraz]], nıfus: 1.255.955
* 5. [[Ehwaz]], nıfus: 841.145

Bacarê [[Tehran]]i zaf raver şiyo. Banê xeylê berci u binayê ke hetê mımariye ra mıkemmel vıraciyayê, estê. Tehran, bacarê dewizio, paytextê borsao, merkezê iqtısad u siyasetê İranio.

[[File:İranxerita.png|thumbnail|left|200px|Xerita İrani]]

== Nıfus ==
== Nıfus ==
== Ekonomiye ==
Nıfusê İrani 70 milyonio.
[[File:Tehran skyline may 2007.jpg|thumb|right|300px|Tehran]]
Zaf mıxtelıf mılleti tede cıwiyenê zey şarê [[Fars]]an, [[Kurd]]an, [[Ereb]]an, [[Azeri]]yan, [[Ermeni]]yan, [[Beluç]]an, [[Mazenderan]]an, [[Gilanıc]]an, [[Talış]]an, [[Lur]]an, [[Goran]]an u şarê bini. Goreyê vatene, eyaletê [[Qum]]i de zi tayê dewan de menfiyê (surgınê) [[Zaza]]yanê Dêrsımê 1900an estê.
[[Ekonomiye|Ekonomiy]]ê İrani zaf qewetıno. Feqet mabênê mılletanê ğerbi iqtısadê İrani ra hewlo. İran zaf petrol u qaz roşeno.

==Kultur==
İran de xeylê dini yenê diyayene. Dinê İrani [[İslam]]o, mezhebo resmi [[Şıi]]yo. Lewê ninan de [[Sunni]]y, [[Ehlê Heqi]], yew zi tayê [[Xıristiyaniye|Xıristiyani]], [[Bahai]] u [[Musewiye|Musewiy]] estê. Zıwano resmi [[Farski]]yo. Xeylê merdumi [[Azerki]], [[Kurdki]], tayê [[Mazenderanki]], [[Gileki]], [[Erebki]], [[Xellecki]], [[Beluçki]], [[Tatki]] (Tatkiyê zıme u veroci) u zıwananê binan qısey kenê.
==Kodi==

* '''EP'''
== İqtisad ==
* '''IR'''
[[İqtısad]]ê İrani zaf qewetıno. Feqet mabênê mılletanê ğerbi iqtısadê İrani ra hewlo. İran zaf petrol u qaz roşeno.
* '''IR'''

* '''IR'''
* '''IRI'''
* '''IRN'''
* ''IRN'''
* '''OI'''
* '''RV'''
== Çımey ==
== Çımey ==
* [http://www.president.ir/eng/ Siteyê İranio resmi]
* [http://www.president.ir/eng/ Siteyê İranio resmi]
==Referansi==

<references/>

{{Eyaletê İrani}}
{{Eyaletê İrani}}
{{Dewletê Asya}}
{{Dewletê Asya}}

Revizyonê 25 Keşkelun 2012, seate 20:56 de

Nuvola apps icon Ena pele de restorasyon beno!
Şıma şenê peşti bıderên ma. Keso ke ena note nuşta, tarixê vurnayışi dero u be ey irtıbat kewe.
Cumhuriyetê İrano İslami
جمهوری اسلامی ایران
Jomhuri-ye Eslāmi-ye Irān
Desmal û Arma
Melumat
Ware Dewleta hegemonyal
Mıntıqa Rocakewtena Miyani
Embıryani Efğanıstan, Pakıstan, Tırkiya, Iraq, Azerbaycan, Ermenıstan, Tırkmenıstan, Naxçıwan, Erebıstano Seudi, Kuweyt, Behreyn, Uman, Qeter û Yewina Emiranê Erebi
Sazbiyayış Nisan1 1979
İdare Tehran Government of IranIslamic Consultative Assembly
Erd 1 648 195 km²1 648 195 km2
Nıfus 86 758 304
Hıkumet

Cumhuriyeto İslami

Cumurêtê İslami
Serdar Mehmud EhmedinecadEli Xameney
Kodê telefoni +98
Leteyê saete UTC+03:30
Kodê interneti .ir
Zıwano resmi Farski
Merş National Anthem of the Islamic Republic of Iran
Cayo tewr berz Demavend
Cayo tewr nızm Deryayê Xezeri
Pere Riyalê İrani
Ravêrşiyayışê heqa merdıman 0,77
Xerita

İran (Farski: جمهوری اسلامی ايران Jomhuriye-ye Eslāmī-ye Īrān) ya zi be nameo resmi Cumhuriyetê İrano İslami yew dewleta qıta Asya dero.Zımeyê İrani de Deryayê Xezeri, Ermenıstan, Azerbaycan u Tırkmenıstan; veroc de Xelicê Farsi; rocawan de Tırkiya u Iraq; rocvetış de Efğanıstan u Pakıstan estê.Paytextê İran Tehrano.İran 30 eyaletan ra yeno pêro u ezayê Mıletê Yewbiyayeyan (UN) u OPECio.Sistemê idarey Cumurêtê İslamio,labelê sistemê ekonomiki sosyalisto.

Etimolociye

Etimolociyê çekuya İran çekuya Ewıstki Aryan ra yeno.[1]Aryan maneyê dewleta Aryananra yeno.Wexto Hexamenişiyan u Sasaniyan de namê İrani Aryan/Ērān biyo.Bahdo seserra İV 6. ra serra 1936 rê namê İrani biyo Persia u eno name qebul biyo.Bahdo serra 1935 de Rıza Şah namê Persiay be anciya be namê İran vurnayo.[2]Tewr pey serra 1979 de namê dewleti Cumhuriyetê İrano İslami biyo.

Coğrafya u İklim

Erdê İran 1 648 000 km²o u dınya de 18(vist u eyşt)ıno.[3]Erdê İrani,pêro erdê Britanya Gırde,Almanya,Fransa u İspanya ra zafyêr gırdo.[4]Zımey-rocawanê İran de Azerbaycan (432 km/268 mi) u Ermenıstan(35 km/22 mi); zıme de Deryao Xezeri;Zıme-rockewtış de Tırkmenıstan (992 km/616 mi);Rocvetış de Pakıstan(909 km/565 mi) u Efğanıstan (936 km/582 mi),rocawan de Tırkiya (499 km/310 mi) u Iraq (1,458 km/906 mi),veroc de Korfezê Farsi u Deryao Umani estê.[5]İran de Deryao Xezeri u Xuzistan miyan de Platoyê İran estê.İran zaf kohi esto u kohıno.Koho Demavend hem İran de hem Rocvetışo Miyan de,hem zi leteyê qıta Ewrasyay ke Kohê Hindukuş ra rocawan de dero de koho tewr berzo.[6]Yanê leteyê rocawanê İran zaf kohıno.Leteyê rocvetışê İrani zaf berz niyo u zaf kohi çıniyo/niesto.Rocvetışê İrani de Deşta Luti u Deşta Keviri estê.Zıme (dormeyê Deryao Xezeri) de zaf dari u deşti estê.Veroc de (dormey Arvand Rūd/Şat el Erebi de) deşti estê.İklimê İran zımıstani zaf serd u vewrıno,amnani de zaf germo.Zıme (Gilan,Mazenderan,Gulıstan u bini) de iklim subtropikalo u amnani germ niyo.Veroc u letey ke de deşti estê de amnani zaf germo.[7]

Demografiye

Nıfus

Nıfusê İrani 75 milyoni ra nezdiyo.[8]Gırdbiyayışê nıfusê İrani rêx/lez niyo.Sıxletiyê nıfusi 44,9 sero/km²o.Rocawanê İran de nıfus sıxo.

Nıfus(x 1000) Biyayışi Merdışi Vuriyayışi (serê 1000) (serê 1000) Vuriyayış (serê 1000)
1999 62 738 1 177 557 374 838 802 719 18.8 6.0 12.8
2000 63 658 1 095 165 382 674 712 491 17.2 6.0 11.2
2001 64 592 1 110 836 421 525 689 311 17.2 6.5 10.7
2002 65 540 1 122 104 337 237 784 867 17.1 5.1 12.0
2003 66 480 1 171 573 368 518 803 055 17.6 5.5 12.1
2004 67 477 1 154 368 355 213 799 155 17.1 5.3 11.8
2005 68 467 1 239 408 363 723 875 685 18.1 5.3 12.8
2006 70 496 1 253 912 408 566 845 346 17.8 5.8 12.0
2007 71 532 1 286 716 412 736 873 980 18.0 5.8 12.2
2008 72 584 1 300 166 417 798 882 368 17.9 5.8 12.2
2009 73 651 1 348 546 393 514 955 032 18.3 5.3 13.0
2010 74 733 1 363 542 441 042 922 500 18.2 5.9 12.3
  • Sûkê tewr gırdi
Rêze Sûk 2007
Nıfus
1. Tehran (Tehran) 12,765,238 (metropol)[9]
(8,088,287 merkez)[9]
2. Meşhed (Xorasanê Rezewi) 2,868,350 (metropole)
(2,410,800 merkeze)[9]
3. İsfahan (İsfahan) 3,430,353 (metropole)
(1,602,110 merkeze)[9]
4. Tebriz (Azerbaycanê Rocvetışi) 1,597,319 (metropole)
(1,378,935 merkeze)[9]
5. Kerac (Tehran) 1,377,450[9]
6. Şiraz (Fars) 1,204,882[9]

Şari

Nıfusê İran

%80-85ê nıfusê İrani aidê yew şaro ke şarê İraniyo.(Farsi,Gileki,Mazenderani,Kurdi,Luri u bini)[10]%10-12ê nıfusê İrani Tırko.%2ê nıfusi Erebo u şarê binani zi İran de cıwiyenê.

Zıwani

Farski zıwanê İranê resmiyo.[11]İran de zıwanê Gileki,Mazenderanki,Kurdki,Beluçki,Azerki,Turkmenki,Lurki,Goranki u Beluçki zi qısey beno.

Baweriye

İslamo Şii bawerışê İrano resmiyo u %90 ê nıfusê İrani Şiiyo.%8 ê nıfusi Sunniyo.[12]%2 ê nıfusi Zerduşt,Xıristiyan,Behai,Cıhudo.[13]

Tarix

Tarix u medeniyetê İrani zaf dewletiyo u zaf kıhano.Wextê İ.V.(İsay ra ver), qebileyê Aryani amey İran u medeniyetê Aryanan biyo medeniyetê İrani.Wextê Parsan de İran biyo zaf gırd.Erdê İrani zaf işqali di: Ê Ereban, Moğolan u Tırkan. Nıka dewleta İrani biya qewetıne. Na çağ de Amerika u İrani ra rivatanê çhekanê atomi ra yewbini anê-benê.

Tarixo Antik

Raverê İslam (İ.V 625[30] –İ.P 651 )

Peyênê İslam

Dewrê Miyanêne

Dewrê Vermodernite (1501–1921)=

Dewrê Bahdo Modernite

Sistemê İdare

Nıfus

Ekonomiye

Tehran

Ekonomiyê İrani zaf qewetıno. Feqet mabênê mılletanê ğerbi iqtısadê İrani ra hewlo. İran zaf petrol u qaz roşeno.

Kultur

Kodi

  • EP
  • IR
  • IR
  • IR
  • IRI
  • IRN
  • IRN'
  • OI
  • RV

Çımey

Referansi

  1. ↑ http://ancienthistory.about.com/od/persianempiremaps/qt/Iran.htm
  2. ↑ http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/v2f1/v2f1a035.html
  3. ↑ http://www.mongabay.com/igapo/world_statistics_by_area.htm
  4. ↑ http://www.nationsencyclopedia.com/Asia-and-Oceania/Iran-LOCATION-SIZE-AND-EXTENT.html
  5. ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html
  6. ↑ http://www.weneedtrees.com/iran/nature.asp
  7. ↑ http://www.weneedtrees.com/iran/nature.asp
  8. ↑ http://www.un.org/Depts/escap/pop/journal/v10n1a1.htm
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 Website of "Statistical Center of Iran" (in Persian)
  10. ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html
  11. ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html
  12. ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html
  13. ↑ http://www.fidh.org/IMG/pdf/ir0108a.pdf
Eyaletê İrani
Dewletê Asya
Dewletê xoseri
Dewletê ke kemi şınasiyenê
Cayê bestbiyayey
Australya
Cumhuriyetê Şariê Çini
Qraliya Britanya

Şablon:Link FA

Retrieved from "https://diq.wikipedia.org/w/index.php?title=İran&oldid=221168"