Cumhuriyetê Şariê Çini: Ferqê çımraviyarnayışan
Line 30: | Line 30: | ||
== Tarix == |
== Tarix == |
||
Tarixê Çini zaf dewlemendo. Merdumê Çinıcan barut u kağıde vıraşti. Felsefeyê [[ |
Tarixê Çini zaf dewlemendo. Merdumê Çinıcan barut u kağıde vıraşti. Felsefeyê [[Konfuçius]]i Çin ra veciya. Esrê 19. u 20. de Çin işğalê dewletanê [[Ewropa]]ıcan de mend u bi koloniya/mustemera dewletanê Ewropayıcan. Tepeya [[Mao Tse Tung]]i Çin kolonistan ra reyna ra. Oyo ke xeyalê Maoy [[komunizm]] bi, ey Çin komunist ilan kerd. Serra 1949ıne de Çin bi xoser. |
||
== İklim u sûki == |
== İklim u sûki == |
Revizyonê 6 Kanun 2012, seate 01:07 de
Cumhuriyetê Şariê Çini 中华人民共和国 Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó | |
---|---|
Desmal û Arma | |
Melumat | |
Ware | Dewleta hegemonyal |
Mıntıqa | China |
Embıryani | Moğolıstan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikıstan, Pakıstan, Hindıstan, Nepal, Butan, Myanmar, Laos, Vietnam, Rusya, Korya Zımey, Efğanıstan, Korya Veroci û Japonya |
Sazbiyayış | Tışrion Verên 1,1949 |
İdare | Pekin State Council of the People's Republic of ChinaNational People's Congress |
Erd | 9 596 961 km²9 596 961 km2 |
Nıfus | 1 443 497 378 |
Hıkumet |
Cumhuriyeto Sosyalist Single-party system |
Serdar | Hu JintaoXi Jinping |
Kodê telefoni | +86 |
Leteyê saete | China Standard Time |
Kodê interneti | .cn |
Zıwano resmi | Standard Mandarin, Çinki û languages of China |
Merş | March of the Volunteers |
Cayo tewr berz | Koyê Everesti |
Cayo tewr nızm | Ayding Lake |
Pere | Renminbi |
Ravêrşiyayışê heqa merdıman | 0,77 |
Xerita | |
Çin yew dewleta qıtay Asyayo. Cayê xo mıntıqa ra rocvetışê Asya dero. Dewleta Çini zaf gırda; dınya de ê hirêyına. Zımeyê Çini de Rusya u Moğolıstan; veroc de Hindıstan, Nepal, Myanmar, Laos u Vietnam; rocawan de Efğanıstan, Qazaxıstan, Pakıstan, Qırğızıstan u Tacikıstan; rocvetış de Korya Zımey, Korya Veroci u Okyanuso Pasifik estê. Paytextê Çini Pekino. Çin 22 (vist u dı) eyaletan ra yeno pêra (mıteşekkılo). Çin ezayê Mıletê Yewbiyayey u G8io. Sistemê siyaseti sosyalizmo, ema sistemê iqtısadi kapitalizmo.
Tarix
Tarixê Çini zaf dewlemendo. Merdumê Çinıcan barut u kağıde vıraşti. Felsefeyê Konfuçiusi Çin ra veciya. Esrê 19. u 20. de Çin işğalê dewletanê Ewropaıcan de mend u bi koloniya/mustemera dewletanê Ewropayıcan. Tepeya Mao Tse Tungi Çin kolonistan ra reyna ra. Oyo ke xeyalê Maoy komunizm bi, ey Çin komunist ilan kerd. Serra 1949ıne de Çin bi xoser.
İklim u sûki
Erdê Çinio ke zaf herayo, iklimê Çini zi ca be ca vuriyeno. Zımeyê Çini zaf serdıno, hema verocê Çini zaf germıno.
Bacarê gırdi:
- 1. Şengay. Nıfus: 12.200.000
- 2. Pekin. Nıfus: 9.200.000
- 3. Çonçin. Nıfus: 7.200.000
- 4. Hong Kong. Nıfus: 6.900.000
Sûkê Şengay u Hong Kongi zaf raver şiyê. Bina u banê xeylê berzi estê, bacarê dewiziê, paytextê borsayê, merkezê iqtısadê Çini u Asyayê. Hong Kong de xeylê şırketê teknolociye u iqtısadi estê.
Nıfus
Nıfusê şarê Çini 1,313 milyaro. Tede mıxtelıf mılleti estê: Uyğuri, Moğoli, Koreyıci, Tibetıci. Dinê Çini çıniyo, şarê Çini zafêr ateisto, ema tayê Mısılmani, Musewi u İsewiy/Xrıstiyani estê. Zıwano resmi Mandarinkiyo, oyo ke aidê Çinkiyo. Zıwanê Çinkiyê nuştey 3000 serrio esto. Xeylê diyalektê Çinki estê zey Kantonezki, Xiang, Yue, Min, Gan, Hakka, Wu; tainan çım de nê zıwaniê, yewbinan nêgênê/nêcênê, areze nêbenê ki, pêro yew işaretanê nuştey gurenenê.
İqtisad
İqtısadê Çini beno xırt. Her serre iqtısadê Çini %10 beno pil. Çin zaf idxalat (eksport) keno. Semedê ercaniya karkeran ra şırketê Dewletanê Amerikayê Yewbiyayiyan fabrikan vırazenê. Merdumê ilmê iqtısadi anê zıwan ke Çin beno serquwete ke recimê Amerika (DAY) naye ra beno nêrehet.
Çımey
|
|