Estamol

(Estanbol ra ame ardış)
Estamol
Melumat
Dewlete Tırkiya
Merkezê idarey Wılayetê Estanboli û İmperatoriya Usmanıcan
Ware Wılayetê Estanboli
Erd 5 343 km2
Nıfus 15 462 452
Berziye 100 m
Serdar Ekrem İmamoğlu
Kodê têlefoni 212
Letey saete UTC+03.00
Kodê postey 34000–34990
Sazbiyayış
Cayo tewr berz Gedugê Aydosi
Qıta Ewropa
Geokod 745044
Website www.ibb.istanbul
Xerita
Wikidata sera bıvurne

Estamol (Astamol, Ostomol, Estemol, İstambol; be Tırki: İstanbul, Latinki: Constantinopolis / Byzantium, Yunanki Κωνσταντινούπολης Kônstantinúpolis / Βυζάντιον Byzantion) yew bacarê Tırkiyao. Nameyê xo heni aseno ke Yunanki (fekê Dorki) eis tàn pólin εἰς τὰν πόλιν (be bacar, Trk. şehire, İng. to the city) ra yeno. Estamol mıntıqa ra zımeyê rocawanê Tırkiya dero. Estamol qıteyanê Ewropa (Trakya) û Asya (Anatoliye) seroyo.

Etimolociye[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Estanboli rê verênan babet babet nameyi nayê pa. Nê nameyan ra Byzantion, Augusta Antonina, Nova Roma, Konstantinopolis û Konstantiniyyeyo.

İklım u nıfus[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Serre Nıfus Serre Nıfus
{{{serre1}}} {{{amarine1}}} {{{serre6}}} {{{amarine6}}}
{{{serre2}}} {{{amarine2}}} {{{serre7}}} {{{amarine7}}}
{{{serre3}}} {{{amarine3}}} {{{serre8}}} {{{amarine8}}}
{{{serre4}}} {{{amarine4}}} {{{serre9}}} {{{amarine9}}}
{{{serre5}}} {{{amarine5}}} {{{serre10}}} {{{amarine10}}}


İklımê Estamoli zaf honıko. Zımıstani ayam beno serd. Erdê Estamoli her daim kheweyo (kıhoyo). Nıfusê bacarê Estamoli nezdiyê 13 milyoniyo, labelê her roc zêdiyeno. Nıfusê barkerdoğan zafo. Bol merdumê dewıci ameyê Estamol. Seba ke nıfus zafo, gımarê (leymê) hewayi û problemê trafiki deyrayê.

        Nahiye         Nıfus
Adalar 14.221
Arnavutköy 188.011
Ataşehir 375.208
Avcılar 364.682
Bağcılar 738.809
Bahçelievler 590.063
Bakırköy 219.145
Başakşehir 248.467
Bayrampaşa 269.481
Beşiktaş 184.390
        Qeza         Nıfus
Beykoz 246.136
Beylikdüzü 204.873
Beyoğlu 248.084
Büyükçekmece 182.017
Çatalca 62.001
Çekmeköy 168.438
Esenler 461.072
Esenyurt 446.777
Eyüp 338.329
Fatih 431.147
        Qeza         Nıfus
Gaziosmanpaşa 474.259
Güngören 309.624
Kadıköy 532.835
Kağıthane 416.515
Kartal 432.199
Küçükçekmece 695.988
Maltepe 438.257
Pendik 585.196
Sancaktepe 256.442
Sarıyer 280.802
        Qeza         Nıfus
Silivri 138.797
Sultanbeyli 291.063
Sultangazi 468.274
Şile 28.119
Şişli 317.337
Tuzla 185.819
Ümraniye 603.431
Üsküdar 526.947
Zeytinburnu 292.430
Tarix de nıfusê Estanboli
Serre Nıfus Vurriyayış (%)
330 40.000 -
400 400.000 3,34
530 550.000 0,25
545 350.000 -2,97
715 300.000 -0,09
950 400.000 0,12
1200 150.000 -0,39
1453 36.000 -0,56
Serre Nıfus Vurriyayış (%)
1477 14.803 -3,64
1566 600.000 4,25
1817 500.000 -0,07
1860 715.000 0,84
1885 873.570 0,80
1890 874.000 0,01
1897 1.059.000 2,78
1901 942.900 -2,86
Serre Nıfus Vurriyayış (%)
1914 909.978 -0,27
1927 680.857 -2,21
1935 741.148 1,07
1940 793.949 1,39
1945 860.558 1,62
1950 983.041 2,70
1955 1.268.771 5,24
1960 1.466.535 2,94
Serre Nıfus Vurriyayış (%)
1965 1.742.978 3,51
1970 2.132.407 4,12
1975 2.547.364 3,62
1980 2.772.708 1,71
1985 5.475.982 14,58
1990 6.629.431 3,90
2000 8.803.468 2,88
2009 12.782.960 4,52
Serre Nıfus Vurriyayış (%)
2010 13.120.596 2,64
2011 13.483.052 2,76

Ekonomiye[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Nıka Estamol merkezê Ekonomi û kulturê Tırkiyayo. Estamol ra zaf fabrikê wesaitan (erebe) û elektronik û çhekan, ê çimento û tekstili (kurasi) estê. Universıteyê Boğaziçiyi (Boğaziçi Üniversitesi) bacarê Estamoli dero. Hirê taxımê meşhurê futboli estê: Galatasaray, Beşiktaş JK û Fenerbahçe.

Zanışiye[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Üniversıteyê Estanboli:

Tarix[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Estamol bacarê do khano. Wextê İmperatoriya Roma biyo xırabe û Estamol biyo paytextê İmperatoriya Bizansi. Wextê İmperatoriya Bizansi de Estamol biyo mekezê Yunananê Xristiyananê Ortodoksan. Merdumê Bizansıci xeylê kiliseyi vıraştê. Aya Sofya kiliseyo tewr gırd bi. Serra 1453ıne ra dıme İmperatoriya Usmanıcan Estamol gırewt. Wextê İmperatoriya Usmanıcan de Estamol bi merkezê İslami. Ewro Estamol biyo merkezê iqtısad û kulturê Tırkiya.

Serra 1890 de
Serra 1890 de

Sûkê wayiye[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Berlin, Qahire, Uskub, Vilniyus, İsfehan, Cidde, Almaty, Beyrut, Constanța, Durrës, Houston, Jakarta, Johor Bahru, Kazan, Xartum, Köln, Lahore, Rebat, Guangzhou, Shanghai, Semerqand, Taşkent, Mary, Kabil, Sucre, Surabaya, Tebriz, Mogadişu, Constantine, Atêna, Floransa, Prag, Rotterdam, Sankt Petersburg, Serayevo, Stockholm Municipality, Strasbourg, Venedik, Warşowa, Havana, Buenos Aires, Meksiko City, Rio de Janeiro, Toronto, Amman, Şam, Emirate of Dubai, Shimonoseki, Parintins, Mülheim, Londra, Plovdiv, Amsterdam, Tıflis, Nur-Sultan, Wiyana, Budapeşt, Xi'an, Kazablanka, Karaçi, Lagos, Bakı, Amsterdam, Busan, Bukreș, Tirana, Smolyan, Dubai, Odessa, Barselona u Benghazi

Gıreyê teberi[bıvurne | çımeyi bıvurne]