Ravêr zerreki

Kerge (heywan)

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Kerge🐔
Şınasnayış
Rêza taksoni Torobınên
Latinki Gallus gallus domesticus
Taksonomiye
Tewr Heywanê roşiyayeyi û Heywanê puneki
Serfamilya Gallus
Familya Chickens
Arêzekerdışê Red junglefowl
Familyeyê bınêni Huhn

Kerge heywana de khediya u insanan rê zaf faydey xo esto. Semedê/Seba hakan u goştê cı ra bena weiye.

Xeylê cınsê kergan estê. Texminan ra gore yew (ju) kerge 5-7 hetan 8-8 serri weşiya xo ramena/cüyena. Hama hak-kerdena kergan 2-serre biyayene ra tepiya her ke şi bena senıke.

Kergê neri rê dik, kerga maye rê kerge u leyirê (leyira) cı rê varık (varıke) vaciyeno. Varıki şıkinê 1-1,5 ra heta 5 kg pili bê. Normal de dik her daim kerge ra 1 u 1 kg ra cor dayina kiloyın beno. Labelê taê kergi estê ke, ê ki 500 u 1200 gram gıranê.

Kulıka sura serey diki yê kerge ra tenêna derga. Kergi dı lıngınê u her yew lınge ra çar beçıki estê. Nê çar beçıkan ra hirê teney hetê veri, yew ki hetê pey ser pay nanê ro erd.

Kergi lulıkan, morcelan, den u dendıkan wenê. Taê este ke, bile merran wenê. Kergê keyey serre de teqriben 250 ra hetan 300 hakan kenê. Hema her roce, hako ke kerge kerd, bınê ra bıcêriyo ke kerge ancia hakan dewam bıkero. Eke haki bınê ra nêgureti, na raye kerge sero bena khurte u 21 roci ra tepiya leyiran vecena.

Kergi caê de berz ra nisenê ro tarre u kewnê ra. Wertey kergan de yew (ju) qeydey rêzê nıkıl-kerdene esto. Êyê ke cor derê xo gırd vênenê, coka gani uşira tarre yew berzine ra bo.

Dınya de weiye-kerdena kergan

[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Dınya de tewr zêdêr kergi Dewletê Amerikaê Yewbiyaey, Çin u Brezilya, İspanya, Britanya Gırde u Fransa de benê weiye.

Dınya sero veciyaena goştê kergan (2004)
 rêz  dewlete  goşt 
(1000 Tone)
 rêz  dewlete  goşt 
(1000 Tone)
   1 Dewletê Amerikaê Yewbiyaey    15.536    11 Rusya    1.060
   2 Çin    9.475    12 Afrika Veroci    973
   3 Brezilya    8.668    13 Kanada    950
   4 Meksika    2.250    14 Tırkiya    940
   5 Hindıstan    1.650    15 Arcantin    885
   6 İspanya    1.268    16 Tayland    878
   7 Britanya Gırde    1.242    17 Malêzya    825
   8 Japonya    1.241    18 İran    820
   9 Fransa    1.135    -    
   10 İndonezya    1.100    -    

Texlilanê biyolocik-molekuleran ra gore kergi tewr verende Burma ra yenê. Estıkê ke arkeologan Çin de diyê inan ra gore 6. hezar serri milad ra ver insanan kergi sıfte kerdê weiye.

Fotogaleriye

[bıvurne | çımeyi bıvurne]