  Nuştey heftey
|
Hemşinıci
Hemşinıci (Ermeniki: Համշենցիներ Hamşentsiner) yew şaro Ermenio ke miyanê sûkanê Rize u Artvini de weşiya xo rameno. Nıfusê Hemşinıcan dısey hezar merdımo. Hemşinıci mısılmanê u hetê dini ra Ermeniyan ra abırriyenê. Yew zi key ke vanê Hemşinıci, sûkanê Hemşin ya zi Çamlıhemşin ifade nêbenê, yew mıleto ke kulturê xo, zıwanê xo esto ifade beno. Ewro zafêrê Hemşinıcan caê xo vırnaê, keyê xo bar kerdê, şiyê sûkanê gırdan. Teberê Tırkiya de Rusya, Gurcıstan u Ermenıstan de zi Hemşınici estê, vıla biyê.
Edwards ifade keno ke Hemşinıci İsay ra dıma seserra heştıne de, nêmo dıyın de pê serdarê xo Prens Hamam Amatuni amey welatê xo, ca kerdo. Barkerdoğê Haçikyani zi vano ke mıntıqay Ararati ra ra amey welatê xo, tewr peyên yew zi R. Benninghaus zi iddia keno ke seserra yewandêse de nêmo dıyın de sûka Ani ra goç kerdo, amey welatê xo. Heto tarixi ra melumat esto ke serdarê Anatunıcan u serdarê inan Prens Hamam u şarê cı amey mıntıqay Hemşini. Hetê çımey ra zi Hohaneso Mamikonıc 'Tarixê Daron'i nuşto esto. Gorey nê melumati serra 637 de bego Gurcı Vastyan, Royê Çoruxi ra vêrdo a, zımey koyanê Balkari ra resao sûka Dampuri kerda xırabe ke, lacê bıraê xo Hamamo Amatunıc sûke destê ra viyarna, namey xo dao cı. Wıni zi namey sûke biyo Hamameşen (dıme ra zi Hemşin). Vaciyeno ke mıntıqay Dampuri Hemşino, labelê na iddia desteg zaf nêdiyo. Çımeo bin zi iddia jeno ke merdımi estibiyê ke welatê xo biyo xırab u mendê rut u veyşan. Ê merdımi peyê Hamamê Amantunıci ra şiyê, Koli sero resaê Tayk (Oltu-Narman). Ucay ra zi şiyê zımey u Egerıstan (Ecerıstan/Acara), ucay ra zi şiyê Akapsis (Çorux) ke yew royo reseno Deryaê Siyay lewa Posti ra. Bizansi (797-780) xebera inan gırewta, hêga u herri daê inan u zêde melumat dano cı. Levon Haçikyan no hediseo ke miyanê serranê 789-790 de biyo raşt vêneno, vano ke ...Ereb Vostikan Obayduullah u wekılê cı "Sılêman"' biyê sebebê nê hedisey dewamê cı...
|
| Nuştey heftey
|
Vergo deştın
Vergo deştın ya zi zıwananê Ewropa dı be namey Koyot zi şınasiyeno, namey cıyo taksonomik Canis latranso, yew kutıko kı keyey Canidae rao, zımey qıtay Amerika dı cıwiyeno. Vergo deştın vergê do qıteko, zey vergo gewr gırd niyo. Zey luyanê sûran ê Ewropa dı zi aseno, vergê deştın zi yenê sûkan u kûçanê sûlan dı zi weşiya xo ramenê, amarê inanê kı sûkan dı cıwiyenê, serranê peyênan dı berz biy.
Vergo deştın sey u des cm dergo, pancas cm berzo u new u vist u dı kg gıran beno, hema zafê inan nezdiyê des u çehar kg gıranê. Rengê muyê inan tek yew reng niyo, çeqer u qehwe, heto bin ra vergê deştıni be renganê gewr u qehwey zi estê. Hema vıle u sêney vergê deştıni tım sıpêyê. Key raver ewniyeno cı vergo deştın zey vergo gewr aseno hema her dı zi yewbini ra abırriyenê. Vergo deştın qıteko, teniko, çengey cı bariyo, goşê cı gırdê, u lıngê cı kılmê. Boçıkê cı zaf muyıno no zi ey keno cıya. Vergê deştıni zımey qıtay Amerika dı heta Kanada u Alaska ra veroci ro heta Meksiko u Kostarika vıla biy, yewbini ra cıya xeylê cayanê binan dı weşiya xo ramenê. Vergo deştın mêşe, bırr u daran ra heta deştan u çolan, her ca dı şeno bıcıwo. Vergo deştın DAY dı her eyalet dı şeno bıvêniyo, sûkanê zey Los Angeles u binandı merdıman u heywananê merdıman ra şenê zerar do cı.
Gorey Amerikanan, vergo deştın vêşêr ganiyê kı merdê, leşê inan wenê. Raşta kı vergê deştıni leşanê ganiyan wenê hema vêşêr xo be xo seydê xo tepışeno, mıreno u weno yani leşanê ganiyanê merdeyan zaf nêweno. Sey dı neway ê seydanê verganê deştınan lûr, merre u arwêşanê. Ninan ra cıya mılıçık, mar u lûyan zi seyd keno, weno. Heywano gırd zey kospesi zi eger kospes nêweşo ya zi dırbetıno se şenê hetê gruba verganê deştınan ra bêro werdış. Vergê deştıni vaş u meywan zi weno, eger sûkan dı cıwiyeno se çiyê kı merdımi erzenê teber, inan zi wenê.
Vergo deştın zey verganê gewran ganiyê do sosyal niyo, hema tım tek teyna be xo zi nêcıwiyeno. Vergê deştıni tayêna yew neri u mayki tayêna zi bıray u way bênê têmiyan, yew grube vırazenê u aniya weşiya xo ramenê. Hema vêşêr teyna be xo cıwiyeno, yani ganiyê do tenyao, gurey xo be xo keno dewamê cı...
|
 Fotrafê heftey
|
|
Eyniyê Trevi, pê namey Eyniyê Eşqe zi şınasiyeno, Roma.
|
 Şıma zanenê?...
|
|
- Zazaki zıwananê İranki ra yew zıwano xosero.
- Tewr esero Zazakiyo kıhan mewlıdê Ehmed Xasio ke serra 1899 de nuşiyao.
- İstasyonê Asmêniê İnternasyonali rê 150 milyar dolar ameo dayış, no zi ey keno tewr inşato vay.
- Yew roce vist u çehar nê, vist seati pancas u şeş deqey u çehar saniya bena.
- Limitê Armstrongi erdi ra newês km berzo. Key merdım limiti vêreno, gani kıncê astronoti do xo.
- Ozon tım kemiyeno.
- Pêro dınya sero 97% awıke solına, qısımo bino ke maneno zi şirino ke şımiyeno.
- Dınya sero tewr cao xori Marianao.
- Dınya sero tewr cao berz Koyê Everestio.
- Zerrey dınya 5550 dereca germo.
- Keyberê cehememe ke Tırkmenıstan de ca gêno, çewres serre ra nat vêşeno.
|
|
|
.gif)
