Rusya

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Rusya
Desmal û Arma
Melumat
Ware Dewleta hegemonyal
Mıntıqa Post-Soviet states
Embıryani Azerbaycan, Belarus, Cumhuriyetê Şariê Çini, Estonya, Finlanda, Gurcıstan, Qazaxıstan, Letonya, Litwanya, Korya Zımey, Norwec, Japonya, Dewletê Yewbiyaeyê Amerika, Ukrayna, Moğolıstan, Polonya, Yewina Ewropa, İswec û Kherson State
İdare Government of RussiaFederal Assembly of the Russian Federation
Erd 17 075 400 km2
Nıfus 146 804 372
Hıkumet Super-presidential republic
Serdar Vladimir Putin
Kodê telefoni +7
Leteyê saete UTC+02.00
Kodê interneti .ru
Zıwano resmi Ruski
Merş State Anthem of the Russian Federation
Cayo tewr berz Mount Elbrus
Cayo tewr nızm Deryayê Xezeri
Pere Russian ruble
Ravêrşiyayışê heqa merdıman 0,82
Xerita

Rusya (Росси́я, Rossiya) ya zi Federasyonê Rusya (Российская Федерация Rossiyskaya Federatsiya), yew cumhuriyeto federalo ke qıtayanê Ewropa u Asya sero ronayiyo. Dewleta Rusya zaf gırda; dınya de ê yewına (1). Zımey (Şımalê) Rusya de Okyanuso Arktik; veroc (cenub) de Azerbaycan, Gurcıstan, Qazaxıstan u Çin; rocawan (ğerb) de Ukrayna, Belarus, Letonya, Litwanya, Estonya, Polonya u Finlanda; rocakewtene (rocvetış, şerq) de Japonya, Dewletê Amerikaê Yewbiyaey u Okyanuso Pasifik estê. Paytextê Rusya Moskowao. Rusya 6 eyaletan u 21 cumhuriyetan ra yena pêra (mıteşekkıla). Rusya ezaa Mıletê Yewbiyayey, u G8ia.

Tarix[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Ewelan da, taxriben seserra 15., Rusya qewetı nibıp. Feqat penira seserra 15., Rusya zaf cengênan guret u biya zaf gırd. Feqat dewletê Rusya, Cengê Dınyaê I kerde vinı sebake dewrimi kominizm. Serra 1917 SSCB vıraziyê. Waxye Cengê Dınyaê II, Rusya guret rocakewtenê (rocvetış, şerq) Ewropa (Ukrayna, Belarus, Letonya, Litwanya, Estonya, Polonya). Serra 1990, SSCB merd (biya xırap). Inkê/Nıka Rusya tık tenaya.

İklım u sûki[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Sebatê dewletê Rusya zaf gırda, iklimê Rusya zaf veriyena. Zimeyê Rusya zaf serdina feqat veroc (cenub) Rusya zaf germina. Hem cemedun (buzulun) hem çolun estê.

Bacarê gırdi:

Suka Moskowa zaf rever şiya. Banê xeylê berzi estê, bacarê dewizio, paytextê borsao, hem merkezê iqtısadê Rusyao hem merkezê siyasetê Rusyao.

Xarıtey Rusya

Nıfus[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Nıfusê Rusya 142,8 milyonia. Şarê Rusan Ewropa sera runışti; taê merduman Asya sera runışti. Zerri dewletê Rusya da zaf değişik milletan estê (Turkan, Armeniyan, Ukraynian, Tataran). Dinê Rusya İsewitine/Xrıstiyanine u itıqatê mılletê Rusya Ortodoxa. Zaf Mısılmani taê Musewi estê. Rusya da Musewi zaf quwetliya. Zıwanê resmi Ruski ya; feqat şarê Rusan zaf ziwanan qıse kena.

Ekonomiye[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Waxtê SSBC da Iqtısadê Rusya zaf qewetın biyo. Feqat inke/nıka Iqtısadê Rusya zaf qewetı niya. Zaf eyaletan peyser mendo. Teknolociy Rusya zaf be kaliteli niya. Endustriy petrol u gas zaf mohima. Cinku, Dewleti Rusya Ewropa da zaf gasan rotena. Standardê xêyat Rusya da hol niyo. Zaf merdumun şiya Amerika u Ewropa semed perey.

Çımeyi[bıvurne | çımeyi bıvurne]