Zazakipediya:Qısebendê Zazaki

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
 A
  • A, a n : <nm.> Herfa alfabeyê Zazakiya yewıne
a¹ m : <zm.> Zemirê kesê hirêyıne, yewkek; herunda yew namey de gureniyeno, seba keso ya zi çiyo ke name beno ey mocneno u cınsê cıyo gramerki maykeko.
 vt. ada, aday¹, aya¹, aya². 
a² m : <s.> 
 vt. aya³
a4 : <...> 
 vt. ha

a cêr : vt. acêr a cor : vt. acor a nıka : vt. anka a vorde :
a- : <vb.> 

abiyayene [ben- a, bi- a, ab-] : <wq.v.> abiyayış n : <fn.v.>
açarnayene [çarnen- a, çarna- a, açarn-] : <wq.v.> açarnayoğ n : <sn.v.> açarnayoğe m : <sn.v.> açarnayış n : <fn.v.>
adayene [dan- a, da- a, ad-] : <wq.v.> adayış n : <fn.v.>
ageyrayene [geyren- a, geyra- a, ageyr-] : <wq.v.> ageyrayış n : <fn.v.>
akerdene [ken- a, kerd- a, aker-] : <wq.v.> akerde n : <sn.v.> akerdış n : <fn.v.> akerdiye m : <sn.v.>
-a- : <pb.> Wextqısanê Zazaki de yew rıstımê de wextê verio.

biyayene [ben-, bi-, b-] : <wq> geyrayene [geyren-, geyra-, -geyr-] : <wq>
Abas n : <nm.> Jû eşira Zazayana.
 vt. Avas

Abasan <...> : <nm.v.> vt. Avasu
Abasıc n : <nm.v.> Keso ke mensubê eşira Abasano. vt. Avasız Abasıce m : <nm.v.> Kesa ke mensuba eşira Abasana. vt. Avasıze Abasıci x : <nm.v.> Mensubê eşira Abasan. vt. Avasıji
Abdel n : <nm.> Jû eşira Zazayana.
 vt. Avdel, Ewdal

Abdelan : <...> : <nm.v.> vt. Avdelu
Abdelıc n : <nm.v.> Keso ke mensubê eşira Abasano. vt. Avdelız Abdelıce m : <nm.v.> Kesa ke mensuba eşira Abasana. vt. Avdelıze Abdelıci x : <nm.v.> Mensubê eşira Abasan. vt. Avdelıji
abdest n : <nm.>
 <hm.> destawe

abdestxane n : <nm.pb.>
abı : <...>
 abı asan : <...>
Abican n : <nm.>
 vt. Abidjan
aboqat n : <nm.> → avoqat
 aboqate m : <nm.> → avoqate
Abuca m : <nm.>
 vt. Abuja
acan n : <nm.>
 vt. ajan

acane m : <nm.>, vt. ajane
acitator n : <nm.>
 vt. ajitator

acitatore m : vt. ajitatore
aciye m : <nm.> 
 < Tr. : acı
ad n : <nm.> → ehd
 Ado Khan n : nm.tk.Ehdo Kıhan
adar n : <nm.> vt. awdar, edar, hm. mart 
 adar m : <nm.> vt. adarı, hm. marte
 
  • aday¹ m : <zm.> → a¹
ade n : <nm.>
 < Tr. : ada

Adeyê Çafarini x : Adeyê Farsi x : Adeyê Marşali x : Adeyê Sılêmani x : Adeyê Xarki x :
adır n : <nm.>
 vt. adıl

adırca n : <nm.pb.> hm. adırgan adırgan n : <nm.pb.> hm. adırca adırge n : <nm.v.> Hacetê de adırwekerdışi. No hacet, ebe kemere u asın yeno meydan. Pê naine ro kemere ser, be asın yeno pırodayış u çhikê ke cı ra perrenê ê pê vêşnenê.
adırın n : <s.> adırıne m : <s.>
adır wekerdene [adır ken- we, adır kerd- we, adır weker-] : <wq.pb.> adırwekerdış n : <nm.pb.>
adi n : <s.>
 adiye m : <s.>
  • ağwe m : → awe
  • Ala içun : (< Tr. Allah için), vt. Alayçun, seba Heqi, semedê Homay ra, qandê Ellay rê.
  • ala² : vt. hala
  • alayiye m : vt. alaye, Qısımê eskeriyao ke hirê taburan ra yeno meydan.
  • Alan x : Jû eşira Zazayana.
  • Alıc n : vt. Alız, Mensubê eşira Alan
  • Alıce m : vt. Alıze, Mensuba eşira Alan
  • Alıci x : vt. Alıji
  • alawutış : → alawıtış
  • Alayçun : → Ala içun
  • albaz n : vt. alboz, → embaz
  • albaze m : vt. alboze, → embaze
  • alışke m : vt. alıske, lıske, aluşke
  • Aliyan : → Ali
  • altun n : → zern
  • alvaz n : vt. alvoz, → albaz
  • alvaze m : vt. alvoze, → albaze
  • Alzan : vt. Alzu
  • Alzıc n : vt. Alzız, Mensubê eşira Alzan
  • Alzıce m : vt. Alzıze, Mensuba eşira Alzan
  • Alzıci x : vt. Alzıji
  • amaene [yen-, am-, -êr-] : < ameyene, vt. amayine, ameyine
  • ame m : → eme
  • amnan n : vt. amınan, amnon, amnun
  • amocıne m : vt. amojıne, → emcıni
  • amr n : → emr
-an : <pb.>, Peybendê halê çewtio be formê xeylê.
 vt. (> -a), -on (> -o), -un (> -u)
  • anatomiye m : Zanışiya ke awankerdışê cından sero geyrena cı.
  • antene [ancen-, ant-, -anc-] : vt. ancıtene, ontene, untene
  • antropolociye m : Zanışiya ke insanan/merduman sero geyrena cı.
  • ap n : hm. ded, bıraê pi
  • aqelışiyaene :
  • aqelışiyayış n :
  • aqılıyaene :
  • aqılıyayış n :
  • arê n : vt. arıye, ayre
  • arıye n : → arê
  • asaene [asen-, asa-, -as-] : vt. hasaene
  • Aslanan : vt. Arslanan, Aslanu
  • Aslanıc n : vt. Aslanız, Mensubê eşira Aslanan
  • asmên n : vt. azmin, Cao kheweo ke erdi ra cor aseno u tawo ke hewri çıne bi estarey pıra bereqiyenê.
  • aşanayış n :
  • aşnawıtene [aşnawen-, aşnawıt-, -aşnaw-] : → eşnawıtene
  • aw m : → awe
  • awe m : vt. ağwe, aw, awke, uwe
  • awke n : → awe
  • awre m : vt. awıra
  • awıra m : → awre
  • ay² m : → aye
  • aya² : → a¹, aye
  • aya³ : → a²
  • aye m : vt. ae, aday², ay², aya²
  • azıknaene :
  • azıknayış :
 B

B, b : Herfa alfabey Zazakiya dıyıne.

bacar n : <nm.>, vt. bajar, hm. sûke 

Hal: bacar (hr., yk.) - bacari (hç., yk.) bacari (hr., x.) - bacaran (hç., x.)
İzafeyê namey: bacarê (iz.hr.n.) - bacar (iz.hç.n.) bacarê[n] (iz.hr.x.) - bacaranê (iz.hç.x.)
İzafeyê sıfeti: bacaro (iz.hr.n.) - bacario (iz.hç.n.) bacarê[n] (iz.hr.x.) - bacaranê (iz.hç.x.)
Kopula: bacaro (kop.hr.n.) - bacario (kop.n.) bacarê (kop.hr.x.) - bacaranê (kop.n.)
Ebe zıwananê binan ra: Tr. kent, şehir - Kr. bajar - Far. ... - Er. ... - Al. Stadt - İng. city - Fr. ...
bacarê dınya x : bacarê Zazayan x :
Badil :
 Badilan : vt. Badilu
 Badilıc n : 
 Badilıce m : 
 Badilıci x : 
 Badilu : → Badilan
  • bar kerdene [bar ken-/ken- bar, bar kerd-/kerd- bar, bar ker-] :
baz n :
 bazık n :
bınêne m :
bırc n :
 bırcık n :
bine m :
biyaene [kopula/ben-, bi-, -b-] : <wq.>

biyaye n : <sn.v.> biyayiye m : <sn.v.>
biyayoğ n : <sn.v.> biyayoğe m : <sn.v.>
biyayış n : <fn.>
 C
  • cênetik n : Zanışiya ke zey yewbini biyena cındeyan sero geyrena cı.
  • cêolociye m : İlmo ke geyreno tarixê dınya u bılxassa bunya tholey (qabuğê) dınya.
  • cınıtene [cınen-, cınıt-, -cın-] : v. cenaene
  • cu n : hm. heyat
  • cuyaene [cuyen-, cuya-, -cuy-] : v. cüaene
 Ç
çarnayene [çarnen-, çarna-, -çarn-] : <wq.>
 çarnayoğ n : <sn.n.> 
 çarnayoğe m : <sn.m.> 
 çarnayış n : <fn.>
çım² n : <nm.> Organo ke insan u heywani pê vênenê.
 vt. çem, çısm
  • çın- [çıniyo, çıniya, çıniyê] : vt. çin-
  • çin- [çino, çina, çinê] : → çın-
 D
  • diyaene [vênen-/vinen-, di-, -vên-/-vin-] : vt. vênaene, vinaene
  • do¹ n : 1. Mast ke kerd meske sana, ron kerd top werte ra vet, qısımo awıno ke pey de maneno. 2. Masto ke awe kerde cı çılqılt / têv da.
  • do² n : → dew
  • doman n :
 E
  • eba n : vt. aba, hm. ebiye
  • ebe : → be
  • ebiye m : vt. eviye, hm. eba
  • ehd n : vt. ad
  • embaz n : vt. albaz, alboz, alvaz, alvoz, elboz, emaz, enbaz, ınbaz, olvoz,

umbaz; hm. heval

  • embaze m : vt. albaze, alboze, alvaze, alvoze, elboze, emaze, enbaze, ınbaze, olvoze, umbaze; hm. hevale
  • eme m : vt. ame, emı, ımı, ome, hm. emıke, waa pi
  • emı m : → eme
  • ercan n : vt. erjan, erzan, ucız, 1. Çiyo ke vaiya xo zaf niya. 2. Çiyo ke qimetê xo kemio
  • ercane m : vt. erjane, erzane, ucıze, 1. Çiyo ke vaiya xo zaf niya. 2. Çiyo ke qimetê xo kemio
  • Ermeni n : vt. Armeni, Hermeni
  • est- [esto, esta, estê] :
 Ê
  • ê : v. i, yi
 F
 G
  • gırewtene [gên-/cên-, gırewt-, -gêr-/cêr-] :
 Ğ
 H
  • hard n : → erd
  • hes[e] : → heş[e]
  • heskerdoğ[e] : hm. aşıq[e], Merdumo ke zerria xo kewta cênıkê ya ki kênekê / çênekê.
  • heş[e] : v. hes[e]
  • hewn fiştene :
  • heyat n : → cu
  • Huma[y] n : → Homa
 I
 İ
  • i x : → ê
  • inan x : v. ine, yine
  • işaret n :
 J
  • jew, jewe : → yew (yewe)
  • jewna : → yewna
  • [ye] : → yew[e]
 K
  • kayê qıcan : → kayê domanan
  • kemane n : Hacetê de muzikio.
  • kerdene [ken-, kerd-, -ker-] : Çiyê afernaene, vıraştene ya ki meydan ardene.
  • kewtene [kewen-, kewt-, -kew-] : v. kotene
  • khal[e] : hm. kokım[e]
 L
  • lac n : v. laj, laz
  • lacek n : v. lajek, lazek
  • laj n : → lac
  • laz n : → lac
 M
  • mar n : v. mor
  • mardene [[maren-, mard-, -mar-] : v. mordene
  • mazra m : Cao ke merdum tede cüyeno (maneno), labelê dewe ra ki qıckeko.
  • merdene [mıren-, merd-, -mır-] :
  • merdum n : v. merdım, mordem hm. insan
  • mêşna m : → miye
  • miye m : hm. mêşna
  • mor n : → mar
 N
  • na : v. ına
  • naene [nan-, na-, -n-] :
  • nak n : Kordono ke domanê zerrê mae, pê lesa mae ra gırêdaeo, maa xo ra biyaene ra dıme ki bırrino, hurêndia yê kordoni.
  • nan m : v. non, nun
  • nat n : < na het
  • ni x : → ²
  • no n : v. ın, nu
  • non n : → nan
  • nu n : → no
  • nun n : → nan
 O
  • o n : v. u²
  • ome² m : → eme
 P
  • par : Serra verêne.
  • [pêser kerdene]] :
  • pırd n : Cao ke awe serowo u candey pıra yenê, sonê.
 Q
 R
  • ra : v. a³
  • ra- : v. a-
  • radon n : → radyo
  • rakerde[rakerdiye] : v. akerde[akerdiye]
  • roc n : v. roj, roz
  • roce¹ m : v. roje², roze²
  • roce² n : v. roje², roze²
  • roj n : → roc
  • roje¹ m : → roce¹
  • roje² n : → roce²
  • roz n : → roc
  • roze¹ m : → roze¹
  • roze² n : → roce²
 S
  • saci m : v. saji, sazi, parçey asınio ke tenık u gilovero u sero nan yeno potene.
  • sımıtene [sımen-, sımıt-, -sım-] : → şımıtene
  • sodır n : Wexto ke tici vecina u roce dest nana pıra.
 Ş
  • şan n : v. son, sun, wexto ke roce qedina, tici şona ko ro, bena vindi
  • şımıtene [sımen-, sımıt-, -sım-] : v. sımıtene
 T
  • thalde n : Cao ke nêaseno, cao ke nêvinino.
 U
  • u¹  :
  • u² n : → o
  • uca : v. aca, aja, uza, wıca
  • ucız[e] : (< Tr. ucuz) → ercan (ercane)
 Û
  • Na herfe teyniya wertê çekuyan de yena diyaene.
 V
  • veyvıke m : 1. Kêneka /Çêneka ke veyvê xo beno u şona mêrde. 2. Cênıka ke newe mêrde kerdo.
  • vezd n : v. vozd, ruwenê leşa heywan u merdumi.
 W
  • wes[e] : → weş[e]
  • weş[e] : v. wes[e]
  • wet : v. adaşt
  • wıca : → uca
 X
 Y
  • yew[e] : v. jew'[e], [ye], zew[e]
  • yi x : → ê
 Z
  • zaene [zên-, za-, -z-] :
  • zanaene [zanen-, zana-, -zan-] : v. zanıtene, zonaene
  • zanıtene : → zanaene
  • Zazaki n : Zıwanê mıletê Zazaan.
  • zew[e] : → yew[e]
 Kılmkerdışi u işareti
  • hm. : hemmana
  • Kr. : Kurdki
  • m : ma(y)ki
  • n : neri
  • Tr. : Tırki
  • vt. : varyant
  • < : ra yeno
  • > : beno
  • → : bewne / qayt ke

Çıme