Cı geyrayışê Almanya'i bıvin

{{Dewlete}}
'''Almanya''' (be [[Almanki]]: ''Bundesrepublik Deutschland'') yew dewlete ke merkezê [[Ewropa]] dera. Zımey Almanya de [[Danimarka]], veroc de [[Awıstırya]] û [[İswiçre]], rocawan de [[Fransa]], [[Luksemburg]], [[Belçıka]], [[Holanda]], rocvetış de [[Polonya]] û [[Çekıstan]] estê. Paytextê Almanya [[Berlin]]o. 

== Tarix ==
{{Main|Tarixê Almanya|Konfederasyonê Almanya|İmperatoriya Almanya|Cumhuriyetê Weimari|Almanyay Naziyan}} 
Dewleta Almanya eyaletan ra yena pêra (mıteşekkıla); 16 eyaleti estê. Almanya Federale ezaya [[NATO]]y, [[Yewiya Ewropa]], [[Mıletê Yewbiyayey]], G8 û G4iya. 

Yewiya Almanya serra 1871ıne de vıraziya. Verê coy, dıwelê xoyê padişayiye (qraliye) zaf biy. Feqet Herbê Dınyayê I. û II. de dewleta Almanya kerd vindi. Herbê Dınyayê II. de dewleta Almanya biye letey, [[Almanyaya Rocvetışi]] û [[Almanyaya Rocawani]] niyay ro. Serra 1989ıne de dıwelê Almanya biy yew, amey pêser.

== İklım ==
İklımê Almanya zaf honıko. Hetê zımey (vakurê) Almanya serdıno. Semedê Gulf Streami (awa honıke) ra hewayê Almanya zaf serdın niyo. 

== Sûki ==
Sûkê gırdi:
* 1. [[Berlin]], nıfus: 3.391.407. 
* 2. [[Hamburg]], nıfus: 1.736.752. 
* 3. [[Munix]], nıfus: 1.296.537. 
* 4. [[Köln]], nıfus: 975.907. 
* 5. [[Frankfurtê Maini]], nıfus: 657,126. 

Sûka [[Frankfurtê Maini|Frankfurt am Main]]i zaf raver şiya. Frankfurt de banê xeylê berzi estê; Frankfurt bacarê dewizio, paytextê borsayo, merkezê iqtısadê Almanya û Ewropayo.

== Nıfus ==
{{Main|Almani}} 
Nıfusê Almanya 83 milyono. 7 milyon merdumê ğeribi estê. Şarê [[Zaza]]yan û [[Tırk]]an, [[Kurd]]an ra û ê binan ra zi Almanya de cıwiyenê. İtalyani, Sırbi, Xırwati, Boşnaqi, Urusi, Yunani zi estê. Romani (Aşıqi), Sorb û Danimarkıci zi rew ra estê, nê şenıkiye (eqalliyet) mariyenê. Sorb û Danimarkıci wayirê heqa [[zıwan]] û kulturê. Sorbi zafêr rocvetışê Almanya de cıwiyenê.

Dinê Almanya [[İsewitiye|Xıristiyaniya]] (itıqadê mıletê Almani [[Protestan]] û [[Katolik]]o), feqet dino resmi niyo. Tayê [[İslam|Mısılmani]], [[Musewitiye|Musewiy]] û ateisti ki estê. Zıwano resmi [[Almanki]]yo.
[[Dosya:De-map.png|thumbnail|right|200px|Xeritay Almanya]]

== Coğrafya ==
{{Main|Coğrafyay Almanya}} 
Sindorê Almanya 357,021 km2 ca tepışeno.  349,223 km2 xo kerê ra, 7,798 km2 xo çımey awan ra  arêbiyayo. Almanya gorey senciya erdi [[Ewropa]] de 7ıne, [[Dınya]] dı 63ıne rêze dera. Almanya dê cayo tewr berz koyê 
[[Zugspitze]]yo. Berzeya nê koy 2960 metreya. Cayanê berzan ra cayanê nımıza resayış serê [[Rhine]], [[Elbe]] û [[Tuna]] sera beno.

=== İdare ===
Almanya de 16 eyaleti (Bundesland), 39  Warey (Regierungbezirk), 429 qezay (Kreis), 11130 reyi belediyey (Gemeinden) estê.

=== Eyaleti ===
{{Main|Eyaletê Almanya}} 
* [[Baden-Württemberg]]	
* [[Bavyera]]	
* [[Berlin]]	
* [[Brandenburg]]	
* [[Bremen]]		
* [[Hamburg]]		
* [[Hessen]]		
* [[Meklenburg Pomeranya Veri]]	
* [[Saksonya Cêrêne]]	
* [[Renê Zımey-Westfalya]]	
* [[Renland-Palatinya]]	
* [[Saarland]]	
* [[Saksonya]]	
* [[Saksonya-Anhalt]]		
* [[Şleswig-Holştayn]]	
* [[Thuringiya]]

== Ekonomiye ==
{{Main|Ekonomiya Almanya}} 
[[Ekonomiye|Ekonomiya]] Almanya zaf qewetına. Ewropa de rêza yewıne dera. Feqet rocawanê Almanya zaf peyser mendo. Teknolociya Almanya zaf be qaliteya. Almanya zaf wasıtan (otomobilan) vecena. [[Volkswagen]], [[Opel]], [[BMW]], DaimlerChrysler [[Mercedes|(Mercedes)]] Almanya de vıraziyenê. İdxalatê (eksport) Almanya zafo. Almanya hetê idxalat ra dınya de rêza yewıne dera. Dınya de 500 şırketanê tewr gırdan miyan de 37 şırketê Almanya estê. Nê tewr gırdi ki [[Daimler AG|Daimler]], [[Volkswagen]], [[Allianz SE]], [[Siemens]], [[Deutsche Bank]], [[E.ON]], [[Deutsche Post]], [[Deutsche Telekom]], [[Metro Group|Metro]] û [[BASF]]ê.<ref>[http://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2007/countries/Germany.html Global 500 Almanya], resayış = 26-11-2007</ref>

== Gıreyê teberi ==
* [http://www.deutschland.de/home.php?lang=2 Sitey Almanyao resmi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080421122125/http://www.deutschland.de/home.php?lang=2 |date=2008-04-21}}

== Çımey ==
{{Reflist}} 
{{Kontrolê otoriteyi}}

{{Navboxes
|title = Mewzuyê Almanya
|list  =
{{Mewzuyê Almanya}}
{{Dewletê Ewropa}} 
{{G8}}
{{G20}} 
{{Konseyê Ewropa}} 
{{Yewiya Ewropa}} 
}} 

[[Kategoriye:Almanya]]