Cı geyrayışê Google'i bıvin

{{Medya}}
'''Google Inc.''' hem nameyê yew motorê cıgeyrayışi û hem ki nameyê şırketê raverberdoğê nê motorê cıgeyrayışiyo. 

Dı wendekarê ke nameyê xo [[Larry Page]] û [[Sergey Brin]]o ke [[Universıteyê Standfordi]] de doktora kenê, roca 7ê Payiza Wertêna [[1998]] de ebe 25 milyon dolar sermaye ra '''Google''''i nanê ro. 

Dınya de 10.000 gureker û emegdarê Google'i estê, ofisê merkezi [[Kaliforniya]] dero û cı rê '''GooglePlex''' vaciyeno. Barebırayê sermayeyê şırketi, Kleiner Perkins Caufield & Byers û Sequoia Capital ki genê zerreyê xo. Şırket zobina ki, seba firmayanê "zerrek venıtoğan" tayê xızmetanê [[web]]-cıgeyrayışi keno. Qıymetê piyasaya Google'i peyê [[2007]]i ra gore 219 milyar dolarê Amerikaniyo. No reqem mocneno ke Google borsayanê Amerika de şırketo tewr gırdo 5ıno. Peyê serra [[2005]]ıne de ki qıymetê xo 114 milyar dolar bi.

== Tarixçe û raverşiyayışê cı ==
[[Larry Page]] û [[Sergey Brin]] sıfte seba gurenayışê tezi, yew motorê cıgeyrayışiyo ke nameyê xo ''BackRub'' bi, ey sero guriyay. İnan waşt ke enformasyonê zerreyê [[İnternet|internet]]i kategorize bıkerê û çiyo ke internet dero dıha asan/rehet bêro vênayış. Seba naye raverberdışê yew teknolociya newiye sero guriyay. Na teknolociya newiye, motoranê klasikan ra gore yew metodê pratiki ra guriyêne. Na semed ra nameyê xo yew periyodê kılmeki de nas bi, bi namdar. Google sıfte adresa ''google.stanford.edu'' de kewt fealiyet, û diskê terabyte'ê ke seba istıfkerdene bêrê gurenayış, yurt de oda Larry de nêne ro. Badena seba ke inan waşt no proce ticaret de pere bıkero, geyrayi muteşebisan.

Ronayoğê [[Yahoo]]'yi David Filo'yi de kewnê irtıbat. David, inan rê vano ke proceyê xo raver berê û eke proce biyê hewl xo rê mışteri cıgeyrê. Nê dı wendekari borzal (fıkır) kenê ke nêşenê elaqayê firmayanê gırdan boncê xo ser, qerar danê, xoser hereket kenê. Seba merkezê databanki bankayan ra kredi ancenê, labelê na rey ki semedê kartanê kredi ra sereyê xo kewno tenge. 

Na waxt de, ronayoğanê "Sun Microsystems" ra Andy Bechtolsheim wazeno ke ni dı xortan de qesey bıkero. Fıkrê nê dı wendekaran ra zaf qayil beno û seba şırketê Google'i ecele ra yew çeka de 100.000 dolar kerdoğe cı rê nuseno. Hema seba ke şırketo niyanên/wınasi çıniyo, xorti nêşenê pere bancê. Badêna naskerdoğ û embazanê xo ra 1 milyon dolar sermaye danê arê, ebe na sermaye 7ê Payiza Verêna 1998 de garajê yew embazê xo de Google'i nanê ro. Anciya a serre de, pêseroka "Pc Magazine" Google’i miyanê "100 siteyanê tewr hewlan" de mocnena û Google'i "cıgeyrayışê motoriyo tewr hewl" çinena we. Na roce ra têpiya Google pıra (hêdi hêdi) beno namdar.<ref>{{Cite journal|last=Brin|first=Sergey|author-link=Sergey Brin|last2=Page|first2=Lawrence|author-link2=Larry Page|year=1998|title=The anatomy of a large-scale hypertextual Web search engine|url=http://infolab.stanford.edu/pub/papers/google.pdf|journal=Computer Networks and ISDN Systems|volume=30|issue=1–7|pages=107–117|citeseerx=10.1.1.115.5930|doi=10.1016/S0169-7552(98)00110-X}}</ref><ref>{{cite journal |last=Barroso |first=L.A. |last2=Dean |first2=J. |last3=Holzle |first3=U. |date=April 29, 2003 |title=Web search for a planet: the google cluster architecture |journal=IEEE Micro |volume=23 |issue=2 |pages=22–28 |doi=10.1109/mm.2003.1196112 |quote=We believe that the best price/performance tradeoff for our applications comes from fashioning a reliable computing infrastructure from clusters of unreliable commodity PCs.|url=https://semanticscholar.org/paper/8db8e53c92af2f97974707119525aa089f6ed53a}}</ref>

== Teknolociya cı ==
[[Dosya:PageRank-byFML.gif|thumb|275px|Sistemê '''PageRank''']]
Hurêndiya teyna cıgeyrayışê ''etiket'' û ''çekuya kilıte'' ya zi teknolociya cıgeyrayışiya meta de, prensibê guriyayışê Google'iyo tewr muhim, pheştiya xo teknolociya '''[[PageRank]]'''™ ra gırewtışo. 

PageRank, yew denklemo ke "[[500]] [[milyon]] parametre û [[2]] [[milyar]] teriman ra yêno pêra", nê denklemi rê cewap vêneno û goreyê nê cewabi pelanê interneti hetê muhimiye ra hesebneno û keno rêze û çı ke yeno cıgeyrayış ano ekran.

Seba ke metodê Google'i otomatik û zaf alazbiyayeyê, merdum nêşeno nê metodan sero kay bıkero. Ferqê mabênê Google û cıgeyrayışê motoranê binan ra yew zi; sistemê Google'i heni ameyo vıraştış ke, kes nêşeno seba amacanê ticariyan nê sistemi bıvurno û qet yew motorê cıgeyrayışiyo bin nêşeno zey Google'i listekerdış de neticeyanê dıha berzan bıvêno.

== İdarekarê cı ==
* [[Eric Emerson Schmidt]], İdarekar u Mudirê Pêronan
* [[Larry Page]], Ronaoğo 2ên & Serdar, Lızgey Produktan
* [[Sergey Brin]], Ronaoğo 2ên & Serdar, Lızgey Teknoloci
* [[Omid Kordestani]], Asistanê Serdari, Lızgey Raverberdişê Ticareti & Rotişi
* [[Wayne Rosing]], Asistanê Serdarê Lızgey Muhendisiye
* [[Cindy McCaffrey]], Asistanê Serdari, Xeberdariye
* [[Joan Braddi]], Asistanê Serdari, Lızgey Servisanê Cıgeyrayişi
* [[Tim Armstrong]], Asistanê Serdari, Lızgey Rotişê Reklami
* [[Urs Hölzle]], Ezayê Google'i
* [[Craig Silverstein]], İdarekarê Lızgey Teknoloci

== Etimolociya çekuya "Google"i ==
Çekuya ''google''i, çekuya "[[googol]]"i ra yena. Çekuya [[googol]]i, matematik de yew terimo ke amarê 10<sup>100</sup> ifade keno. No terim hetê werezayê matematikkarê [[DAY|Amerikan]]ıci [[Edward Kasner]]'i <<Milton Sorotta>> ra ameyo pêdakerdiş.

== Gıreyê teberi ==
{{Commons|Google}}
* [http://www.google.com/ '''Google''' pela seri]
* [http://googleblog.blogspot.com/ Blogê '''Google''''iyo resmi]
* [http://adwords.google.com/select/Login/ '''Google Adwords''' Google de reklam kerdiş]
* [http://www.google.com/adsense/login/tr/ '''Google Adsense''' Google ra reklam gırewtış]
* [http://www.google-ping.com/ '''Google Ping Service'''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121211063708/http://www.google-ping.com/ |date=2012-12-11}}

== Çımeyi ==
{{Reflist}} 

{{Mikroblogi}}
{{Android}}
{{Google}}

[[Kategoriye:Teknolociye]]
[[Kategoriye:İnternet]]
[[Kategoriye:Google]]
[[Kategoriye:Şırketê Dewletanê Amerikayê Yewbiyayeyan]]