Kelhurki
Kelhurki (ebe Kelhurki: کەڵهوڕی - Kelhurri), yew zıwano İrankiyo, İrankiyê do zımeyê rocawaniyo û fekê zıwanê Kurdkiyo.[1] No zıwan İran de Kırmaşan, Lurıstan, Goran, İlam û Xaneqin de qal beno. Amorê qalkerdoğanê cı tam nêzaniyeno. İnsanê ke nê zıwani ra qal kenê, pêro mezhebê İslami Ehlê Heqi rayê. Merdumê ke zıwanê Kelhurki ra qal kenê, zıwanê xo rê vanê Gorani.
Namekerdışê fekanê Kelhurki û cayê ke Kelhurki tede qal beno
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- Feyli: Caygehê Pahla, Bedrê û Loristan.
- Kırmaşani: Kırmaşan. Fekanê binan ra xeylê ciyayo.
- Gorani: Caygehê Gûrani.
- Xaneqini: Xaneqin
- Perêwendi: Verocê Kırmaşani. Hetê eşira Perêwendi ra yeno qalkerdış.
- Gerrusi: Bicar.
- Sencabi: Be xısusiyet ra eşirê Sencabi û Babacani nê feki qal kenê. Nê eşiri mıntıqaya Hewraman û Goran de cıwiyenê.
Têversanayışê Kelhurki be zıwananê İrankiyê binan
[bıvurne | çımeyi bıvurne]| Kelhurki | Soranki | Leki | Kurmanci |
|---|---|---|---|
| min, mi | min, emin | mi, min | ez, min |
| tû, ti | to, eto | tu | tu |
| min/mi kem | min/emin ekem/dekem | min/mi mekem | ez dikim |
| min/mi çim | min/emin eçim/deçim | min/mi meçim | ez diçim |
| fire | zor, fire | fira | pirr, zaf |
| wet, wit | wût, wit | wit, vit, got | got, bêt* |
| îrênge, îse | êste,henûke | îske,îse | nûha, nika |
| hat- | hat- | het- | hat- |
| hina, deng | deng, bang | hina, deng | deng |
| kelin, gewre | gewre, ket | kelin(-g) | gir, girs, mezin |
| wa | ba | wa, va | ba |
| waran | baran, waran, werişt | waran, varan, veşt | baran |
| gen, xiraw | gen, xirap | gen, xiraw | xirab |