Cemiyetê Mıletan

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Serranê 1920–1945 miyan de Cemiyetê Mılletan

Cemiyetê Mıletan (İngılızki: League of Nations) ya zi Liga Mıletan zi vaciyeno, organizasyonê mılletano ke cengê cihani ra tepiya niya ro. Cemiyetê Mılletan serra 1920ıne de aşma Çıle de İsviçre de vıraziyao. Vıraştışê cı de problemê ke mılletan miyan de veciyenê, inan rê peyniye dayene u hal kerdene waziyayi. Cemiyetê Mılletan heta serra 1946 estiya xo ramıta hema Cengê Cihaniê II. de vêniyao ke eno cemiyet nêşeno nêşeno kar kero, nêguriyeno. Cengê Cihani ra dıma tarixê 18ê Nisane 1946i de Cenewre konferans arê kerdo u konferans be reydayışi arêbiyayışê XXIê pêroyi de cemiyet miyan ra darıto we, cemiyet xo leğv kerdo. Qanunê Cemiyetê Mılletan vist u şeş maddeyan ra ameyêne pêra. Hetê bınêni de Cemiyetê Mılletan qey kewto cêr nusiyeno:

  1. Bunya cemiyeti de tedbirê ceng pay pıro dayışi, lecan wedarıtışi tayn u kemi est biyê u tedbirê sansyoni bes nêbiyê.
  2. Sondname de maddeyo 10ın mutecawiz tayin nêkerdo, coka sulh pawıtış u seveknayış kemi mendê.
  3. Probleman de prensibê reydayışi ameyêne kerdene, coka problemê politik u hıquqi rê çare diyene çetın biyo.
  4. Rıçıkê xo Konferansê Parisi ra gırewtêne, na sebeb ra bêteref nêbiyo.
  5. Hem heqanê merduman seveknayene waştêne hem zi kolonizasyon u sistemê manday nêdarıtêne we.
  6. DAY Cemiyetê Mılletan ra abıriya u coka cemiyet fealiyetê xo vıni kerdo.

Linkê teberi[bıvurne | çımeyi bıvurne]