Evolusyonê merduman

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra

Evolusyonê merduman heta 70 milyon serran ra ver şıno u vaciyeno ki merdum prosimiyenan ra ameo. 100 milyon serran ra ver çıçıkinê ke şena tut kena, 70 milyon serran ver merey dari, 65 milyon serran ra ver plesiadabiformeli, 55 milyon serran ra ver adabiformeler veciyi. Bahdo 50 milyon serra ra ver simiyeni vıraziyi. 40 milyon serran ra ver haplorhini veciyi. 25 milyon serran ra ver meymunê dınyay kıhani (catharhinler) veciyi.

Piyê merdumanê tewr kıhan[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Gorey qeydê fosilan ra piyê merdumanê tewr kıhan yew prosimiyen biyo[1] u no prosimiyen bırr de cüyo u ganiyê qıteki ke binê bırr de cüwiyo, inan werdo. Pêro de eni promisyenan vaciyao Soricidae. Soricidae seba 50 milyon serra serê daran de cüwiyo u inca de hêdi hêdi resayo. Eno zeman de çımê cı biyê gırd, wucıdê cı biyo gırd engıştê cı seba pe gureten resayo.

Türê ke ebe cınsê HOMO ra gırey cı esti
Name Çı wext biyo (Milyon serre) Cayê cüyayışi Dergiye Kilo Hecmê mezgi (cm³) Qeydê Fosili Çı wext qeyd biyo u nusiyao
H. habilis 2.2 – 1.6 Afrika 1.0–1.5 m 33–55 kg 660 zaf 1960/1964
H. erectus 2 – 0.03 Ewropa, Afrika (Cava , Çin, Kofkas) 1.8 m 60 kg 850 (verên) – 1100 (peyên) çok 1891/1892
H. rudolfensis 1.9 Kenya 1 tasê ser 1972/1986
H. georgicus 1.8 Gurcıstan 600 az 1999/2002
H. ergaster 1.9 – 1.4 Rocvetış u Veroc Ewropa 1.9 m 700–850 çok 1975
H. antecessor 1.2 – 0.8 İspanya 1.75 m 90 kg 1000 2 mıntıqey 1997
H. cepranensis 0.9 – 0.8? İtalya 1000 1 adet leteyê serê ser 1994/2003
H. heidelbergensis 0.6 – 0.25 Ewropa, Afrika, Çin 1.8 m 60 kg 1100–1400 zaf 1908
H. neanderthalensis 0.35 – 0.03 Ewropa, Rocawan Asya 1.6 m 55–70 kg (wucıdo howl) 1200–1700 zaf (1829)/1864
H. rhodesiensis 0.3 – 0.12 Zambiya 1300 zaf kemi 1921
H. sapiens sapiens 0.2 – ewro heme cihan de 1.4–1.9 m 50–100 kg 1000–1850 Ewro cıwiyeno —/1758
H. sapiens idaltu 0.16 – 0.15 Etiyopya 1450 3 edet gemugê seri 1997/2003
H. floresiensis 0.10 – 0.012 Endonezya 1.0 m 25 kg 400 7 teni 2003/2004

Referansi[bıvurne | çımeyi bıvurne]

  1. "Archive copy". Archived from the original on 2011-05-16. https://web.archive.org/web/20110516121312/http://www.archaeologyinfo.com/australopithecusaethiopicus.htm.