Teoriya xeylê cihanan

Gorey teoriya xeylê cihanan ra: Paradoksê pısınga Schrödingeri. Ena teoriye de her hedise hedisey verêni ra yeno. İnca de pısınge hem ganiya hem zi merga. Zemano ke tede her dı qutiy zi benê a, uca de pısınge hem bena gani hem zi bena merg. Yanê yew letey kainati de pısınge mırena, ema letey kainatê bini de pısınge esasen nêmerda. Merg û ganibiyayışê pısınge her dı hediseyan de zi eyni sewiyaya de raştê

Teoriya xeylê cihanan (be İngılızki: Many-worlds interpretation) yew teoriya ke Teoriya Mekanikê Kwantumi raya. Teoriya xeylê cihanan ebe heqa mekanikê kwantumi ra heqa kainat de qal kena. Seserra 20. de ebe veciyayış û averşiyayışê felsefey fiziki ra rocaniye gırewta. Teoriya xeylê cihanan, cihano ke şınasiyeno û cihano ke nêşinesiyeno, inan û heme kainati ra ununa. Gorey teoriya xeylê cihanan ra heme kainat miyan de tenya yew fonkisyonê phêli esto. No fonksiyonê phêla cihanio ke ma zani û cihano ke ma nêzani, heme zerrekê inan de esto. Teoriya xeylê cihanan tewr verên Universıtey Princetoni ra musayoğê doktora Hugh Everetti serra 1957ıne de vato. Hem universıte ra Max Tegmarki heqa teoriye de cerrebno û ebe teoriya İntıharê kwantumi û Bêmergiya kwantumi ra teoriya xeylê cihanan rê desteg zêde biyo û popularita cı zêde biya. Teoriya xeylê cihanan de her kes yew senaryoyê ferqıni de ebe qerarê alternatifi ra hereket keno û serê cı de Realita koherense esta. Gorey ney ra dınya ebe her qerarê bini ra deha bena gırd û dınya de her ihtımal esto û dınya amorê bêpeyniye de cihanê paraleli vırazena. Gorey cerreban ra eyni atom şeno eyni zeman de dı cayê binan de bıbo û mergê atoman çıniyo.