Wextqıse
mana
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Wextqıse, çekuya ke zıwan de ‘kerdene, hal u biyaena’ çi ya ki merdumi ifade kena.
antene
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Zazaki de wextqısey gorey kes, amare, wext, modus u cınsi anciyenê.
rabırriyaene
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Cumla de cagırewtena wextqısan ra gore, wextqıseyê pırri u wextqıseyê yardımkerdoği estê.
Hetê awankerdışi ra ki wextqısey bırriyenê ra (yanê rıstım, cumla de cagırewtene u mana).
aktif u pasif
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Zazaki de dı cınsê wextqısan estê, nê aktif u pasifê. Halê wextqısan hetê kerdoği ra 'aktif'o u hetê biyaoği ra ki 'pasif'o.
transitif u intransitif
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Gorey halê wextqısan be obje ra, wextqısey bırriyenê ra dı gruban. Nê wextqıseyê transitif u intransitifê. Wextqıseyê ke objeo direkt gêne /cênê cıra wextqıseyê transitifi, êyê ke objeo direkt nêgêne /nêcênê ki cıra wextqıseyê intransitifi vaciyenê.
partizip
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Wextqısan ra gorey zemiranê kesan ra partizipi yenê meydan. Nê yenê mana sıfet u naman. Ninan ra dı hali estê, nê agentivpartizip u präteritalpartizipê.
partizip | neri | ma[y]ki | xeylê | |
---|---|---|---|---|
agentivpartizip | -oğ | -oğe | -oği | |
präteritalpartizip | -e | -iye | -ey |
wextqısan ra vıraştena naman
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Eke rıstımê wextqısan ra dıme peybend -(y)ış ame, nê benê name. Labelê mesderê wextqısan ki merdım şeno (cumla de) zey naman bıgêro /bıcêro.
mesder
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Mesderê wextqısanê Zazaki ebe peybend -ene qediyeno. No peybend bestiyeno ra rıstımê (wextê veri) wextqısan.
rıstımê wextqesan
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Zazaki de hirê rıstımê wextqesan estê.
rıstımê wextê nıkay | rıstımê wextê veri | rıstımê modusê waştene | |
---|---|---|---|
-en- | -ø-, -d-, -t-, -ıt-, -na-, -a-, -iya-, -niya- | bı-…rıstımê wextqısey (bê rıstımê wextê veri) |
Wextqıseyê Zazaki ebe rıstımê wextê veri u peybend -ene vıraciyenê. Ninan ra Zazaki de heşti grubi estê:
- rıstımê wextê veri be -ø
- rıstımê wextê veri be -d
- rıstımê wextê veri be -t
- rıstımê wextê veri be -ıt
- rıstımê wextê veri be -na
- rıstımê wextê veri be -a
- rıstımê wextê veri be -iya
- rıstımê wextê veri be -niya