Ksenofon
| Ksenofon | |
|---|---|
 | |
| Melumato şexsi | |
| Dewlete | Medeniyetê Atêna |
| Cınsiyet | Camêrd |
| Cayê biyayışi | Erchia |
| Biyayış | Verê |
| Merdış | Verê |
| Cayê merdışi | Corinth |
| Gure | Tarixwan, mercenary, Filozof, Esker û nuştekar |
| Zıwani | Greki |
| Domani | Gryllus û Diodorus |
Ksenofon (îngilîzkî xenophon yan zî grekî ενοφῶν) tarîxê verê mîladî v.m 430 de ameyo dinya û v.m 354 de merdo. Nameyê pîyê ey Grylluso. Ksenofon yew tarîxnas, esker û heman wext de fîlozof bi. Eynî wext de suxteyê fîlozofo namdar Sokratesî bi. Tewr zaf bi nuşteyanê xon ê ke qalê seranê verê mîladî 300 yan keno şinasîyeno. Nê nuşteyanê xo de vêşêr qalê lecanê mabeyna Grek û Persan keno.
Bi raştî tarîxê bîyayîşê ey tam nêzanîyeno. La zafê tarîxnasî hemfikir ê ke o sera 430 verê mîladî de Atîna de ameyo dinya. Keyeyê Ksenofon î keyeyêko zengîn bi. Ciwanîya xo de daxilê lecê mabeyna Kîros (Cyrus) û birayê ey Ardeşêr (Artekses)î bi. Ardeşêr padîşahê Îranî (Parsa ya zî Haxāmanišiyā) bi û birayê ey Kîros î duştê ey de sere wedartibi. Ksenofonî nê lecî de dîtişê xo nuştêne. Û wexta ageyra Atîna ey nê nuşteyanê xo kerd kîtab. Nameyê kîtabê ey yo ke qalê nê lecan keno Anabasîs (Anabasis) o. Ksenofon verê mîladî sera 354 de merd. Pey xo de zaf eserî verdayî.
Eserê ey
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Eserê eyê tarîxî
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- Anabasis (Qalê şerê mabeyna Kîros û Ardeşêrî keno)
- Cyropaedia (Qalê cuya Kîrosî keno)
- Hellenica
- Agesilaus
Eserê eyê felsefî
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- Memorabilia
- Oeconomicus
- Symposium
- Apology
- Hiero
Kilmnûşteyê ey
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- On Horsemanship (Esparî ser o)
- The Cavalry General (Serdarê Esparî)
- Hunting with Dogs (Kutikan dir Seydkerdiş)
- Ways and Means (Rayîr û Wesîteyî)