Dılmıc
Dılmıc (varyanti: Dılmıj, Dılmız) Zazakiyê hetê Xınıs, Tekman, Varto, Qarliova û Karêri de yew etnonimo ke Zazaê Elewiy seba Zazayanê Suniyan xebetnenê. Şiwey Zazakiyê Merkez û ê Veroci rê ki vanê Dılmıcki.
Zazaê na mıntıqa cor vatiye xo Şarê Ma, zıwanê xo ki Zonê Ma name kenê. Riyê ciyatiya dini ra şarê ena mıntıqa xo Suniyan ra ciya hesebneno.
Têkıliye / İrtıbat[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Têkıliya şarê ena mıntıqa (Varto, Xınıs, Karêr) be Zazayanê Suniyan be gıraniye ticariyo. Çûnke çerçiyê ke hetê Çoligi, Palou Diyarbekıri ra yenê, şar inan Dılmıc name keno. Palayıcan rê Paloci ki vanê.
Zanayışo tarixi[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Êyê ke serrê xo zêdeyê û kamılê, vanê ke, Dılmıci derezaê maê. Eno zanayış Zazayanê Suniyan (Mısılmanan) miyan de ki esto ke Zazaê Elewiy û Mısılmani, wextê wextan de hetê itıqadi ra ki yew biyê, labelê tepeya yewbini ra hetê dini ra kewtê dûri.
Rêçıkê terimi[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Hıni aseno ke Dılmıc qısanê Dılm- û peybendê aidiyeti -ıc ra yeno pêra û no name mıheqeq ke xo namekerdışê Zazayanê Veroci (Henefiy) Dımıli, Dımli ra elaqay cı esta. Gani bêro vatene ke çımanê (kıtabanê) Ermeniyan'ê kehanan de ki (SS 8./9. İrT) qalê Delmiki kenê. Ermeniy Zazayan rê hına vanê. Çımeyê ke tepeya yenê, namekerdışê Zazay ki veciyeno meydan.
İranolog û Armenolog Hübschmann ki kıtabê etimolociya Ermenki de rêçıkê (koka) namanê mıntıqa Dailam, Dêlum û Gilan, Gilum sero vındeno. Teoriya Deylemi ra gore Zazay (Dımmıliy), seserra 8./9. İrT mıntıqaya Deylemia ke zımey İrani de, uca ra goç kerdo, ameyê mıntıqaya ewroyêne. Zıwanê Xezeriê ke ewro hewna a mıntıqa de qısey benê, zey Talışki, Mazenderanki, Tatki/Azerkiyo İranki, Sengserki, Zazaki de hetê tarixê zıwani ra nezdiyê; delilê na teoriye hesebiyenê.