İşğalê Ukrayna be destê Rusya 2022
| İşğalê Ukrayna be destê Rusya 2022 | |
|---|---|
 .jpg) | |
| Melumat | |
| İzahat | Herb, Operasyonê Aspariye, Hucumê eskeriye, İşğal, undeclared war, international conflict, war of aggression û religious war |
| Heti | Ewropa Rocvetışi, Ukrayna, Rusya û Qırım |
| Demê cıkewtışi | |
| Eleqeyın | Rusya, Belarus, Cumhuriyeta Helqê Donetski, Luhansk People's Republic, Ukrayna, Armed Forces of Ukraine, Russian Armed Forces, İnternasyonel Lejyonê Mıntıqay Mudafa yê Ukrayna, Lejyonê Gurciyan û Russian irregular forces during the Russian invasion of Ukraine |
| Mewzuyê muhimi | Dorme gırotış ê Mariupoli, Bucha massacre, Zaporizhzhia Nuclear Power Plant crisis, Capture of Chernobyl, 2022 Crimean Bridge explosion, 2022 Russian mobilization, destruction of the Kakhovka Dam û Russian annexation of Donetsk, Kherson, Luhansk and Zaporizhzhia oblasts |
| Merdışi | 42 295 û environ 10 000 |
| Cebhey | Taaruz ê Ukrayna yê Rozvetışi, Taaruz ê Hersoni, Taaruz ê Ukrayna yê Rozvetışê Zımeyi, 2022 Kharkiv counteroffensive, Russian annexation of Donetsk, Kherson, Luhansk and Zaporizhzhia oblasts, Russian strikes against Ukrainian infrastructure, war crimes in the Russian invasion of Ukraine, attacks in Russia during the Russian invasion of Ukraine, 2022 Kherson counteroffensive, Belarusian and Russian partisan movement, Kyiv Offensive (2022), Q117531310 û 2023 Ukrainian counteroffensive |
İşğalê Ukrayna be destê Rusya 2022, istıla u işğalo ke tarixê 24 Sıbate 2022 de be sata Moskowa 06.00 (UTC+3) de serdarê Rusya Vladimir Putini be namey "Operasyonê Nazizm u eskeriya ra pakkerdışê Ukrayna" ilan kerdo, oyo, operasyonê do eskeriyo. Phêlkerdışê beyanê Putinio verên ra dıma Rusya be fuza u bomban bombardımanê Kievi kerd. Eskerê Rusan Belarus u Qırımo işğalbiyae ra kewtê herrranê Ukrayna u be sûka Xarkovi Ukrayna kerde işğal.[1]
İşğali ra ver, serê serra 2021ıne de serdarê Rusya Vladimir Putini kritikê hirabiyayışê NATOy kerdêne. NATOy o rıciyayışê Sowyetan ra tepeya serra 1997 de rocvetışê Ewropa ra dewletê qıteki gırewtê miyanê xo u hıni xo kerdo hira. Putini waşto ke Ukrayna ezay itıfaqê NATOy mebo, be yasa yesax bo.[2] Rusya eskerê xo dormey sinorê Ukrayna sero tope kerdi bi hama heta tarixê işğali seyan rey iday planê işğalkerdışê Ukrayna kerdo red. 21 Sıbate 2022 de Rusya eskerê xo dı cumhuriyetê otonomi Cumhuriyetê Şariê Donetsk u Cumhuriyetê Şariê Luhanski şınasnê u ne herran sero erşawıtê. Roca dımaên zi Konsilê Federasyonê Rusya itıfaqo tam biyo u izıne da erşawıtışê eskeranê Rusya.[3]
Roca 24 Sıbate de dormey sata 05:00 EET (UTC+2) de, Putini operasyono xısusi rocvetışê Ukrayna sero ilan kerdo. No ilan ra deqan ra tepeya fuze u bomban Kiev u sûkê biniê Ukrayna day pıro. Servisê Sinorê Ukrayna ilan kerdo ke Rusya u Belarusi ra eskeri herrê xo istıla kenê. Dı sate tepeya zi quwetê herriê Rusya kewtê Ukrayna. Serecumhurê Ukrayna Volodimir Zelenski qanunê idarey orfi veto, gırey xoê diplomatiki be Rusya bırna u emrê seferberiye dao cı. Dewletê bini işğali sero xeylê verapeyi motê, kritikê Rusya kerdo, desteg dao Ukrayna. Taê hirıs ezanê NATOy zi destego eskeri u werde dao Ukrayna.