Dejê Nimiteyî

Dejê Nimiteyî
Nuştox	Newzat Valêrî
Tewir	Şîîre
Ca	Îstanbûl
Ziwan	Kirdkî
Tarîx	2009
Weşanxane	Weşanxaneyê Vateyî
Rîpel	80
bivurne

Dejê Nimiteyî kitabê şîîrî yê Newzat Valêrîyî yo. Kitab, di qisiman ra yeno pêra. Qisimo yewin bi sernameyê “Dejê Nimiteyî”, qisimo dîyin zî bi sernameyê “Derdê Dinya” kitab de ca girewto. Her qisim de des şîîrî estê.

Kitab bi yew rêza îthafkerdişî dest pêkeno: "Seba înanê ke bêmirad na dinya ra bar kerd û şîy"

Şaîrî kitabê xo de qedr dayo şaîranê xo ra ver yê kurdan. Çend şaîranê kurdan ra sey Roşan Lezgîn, Baba Tahirê Uryan, Melayê Cizîrî, W. K. Merdimînî ra tayê rêzî kiriştê.

Kitab ra yew şîîre

Dejê Nimiteyî I Tenyayî çend zor a, mîyanê bêbextan de. Ax, ez se bikerî, deşt û koyan de, her dem bêkesî Bara min a; bilbilê to ez a! Şewa tarî de zerrîya mi de naleyîşêko tenik Û veng û awazê şikiteyî… Her çî şikite; talihê mi rê, emir veradeye, rojê mi teng û zar, şayî vindîbîyayey… II Huyayîşê to germê aşma temmuze yo, çi wext to bivînî ez helîyena hêdî-hêdî sey yew guda vewre. Nika ti nêasena yar! Her ca mi rê puk û cemed, bêsitar ez xo bi xo çîyeno!... Çîyeno her dayîm zerrî de û çar mewsimî can roje bena şewe bena çin o mi rê derman… III Porê to yo sîya sûrêtê şewe yo Neqeşêno tim û tim verê çimanê mi de. Ez porê to yê rindî bivînî, Zerrîveşayîşê mi rê beno daru, Û ez pê beno honik û şenik. Şenik nîyo, derdê heskerdena to, zaf giran o. Ax, zerrbesteyê to ya ez, bindestîye de hal çi yeman o! IV Bê to wisar û hamnan qedîyay Rojî pêdima şîy, dinya ma rê bîye tenge Ax zerrîkewtiş çi giran o, xeribî çend zor a! La ez se bikerî bara mi xurbet û hesrete kewtî. Kewta ez yew cayo dûrî, bîya gêraye bi macirî, çin o yew çare gelo, ez kamca ra to bigeyrî?

V Mi erd ra, awe ra, mi xo ra pers kerd Ti ha ça ya? Ne dar û berî, ne erd û awe, ne zî mi çîyêk verda. Yew estareyê lerzinî çim şikna mi ra, Û mi zana: Zerrî dejena, qet çewî ra medet çin o! Nêvarena varanêk daristanê vîrê mi ser o ez serre bi serre pergende û huşk bîya dorûverê nê bajarî de. VI Semedê to ez nusena şîîran, Sey Sîyamendî koyê Sîpanî ra gêrena, Sey Memî zindanêko tarî de nalena. Ax, sebrê min êdî nêmendo, Bê to heyat nîmcet o, Nêno antiş derdê na dinya. Ey dinyaya bêumure! Ez to ra medet nêwazena. Ez hol zana; ti ma rê kerr a kor û lal a, tim neyar a. VII Ez kam wext to bivînî zimistan beno wisar, Şewe bena roje; roj beno şa. Bê to dinya veng a, cuyayîş heps o! Ne welat ne xurbet mi rê rehet o, Her tim zerrî dejena, Bê to ez kêm û feqîr a!.. Feqîr a yar, ez bê kes a. Delalê ti ça ya, qey bes nîyo? De bîyere, emirê ma qedîya! — Newzat Valêrî