Lhazi
| Lhazi | |
|---|---|
| Gruba etnike | |
 | |
| Melumat | |
| Cıwiyayış | Tırkiya û Gurcıstan |
| Ware | Kartvelian |
| Din | İslamo Sunni, Georgian Orthodox Church û Ortodoksiye |
Lhaz (be zıwanê Lazki: Lazi), yew şaro ke Tırkiya de ca gêno. Lhazi yew gruba etnikia de verocê Kofkasyao. Zıwanê Lhazan zıwanê Lhazkiyo.[1]
Ewro dınya de texminen 200.000 Lhazi estê. Lhazi zımey rocvetışê Tırkiya de weşiya xo ramenê u tarix de caê inan rê Lhazıstan vaciyao. Tırkiya de Lhazi suka Artvini de Hopa, Arhavi u Borçka suka Rize de Fındıklı, Ardeşen, Pazar, Çamlıhemşini de esti. Lhazi zıwanê xo rê vanê Lazuri. Lhazki (Lazuri) yew zıwano Kofkaskiyo u ebe pê Alfabey Lhazki nusiyeno. Gorey istatistikê UNESCOy ra Lazki bınê tehlika vınibiyayışi dero u hêdi hêdi vini beno. Dinê Lhazan İslamo, emma aver Lhazi paganisti biyê. Dıma paganizmi ra Xıristiyaniye ameye erdê Lhazan u ê biyê Xıristiyani. Seserra 17ıne de İmperatoriya Usmanıcan erdê Lazan destê xo ra gırota u Lhazi biy Mısılmani. Tarixê Lhazan ki kehano u reseno verê çağê İsay. İsay ra aver miyanê 150-600i Lhazi serê erdê Lhazıstani de Qıraliya Laziya vıraştê. Serra 456 de İmperatoriya Roma erdê Lhazan kerdo xırabe u qıraliya Lhazan peyniye diya. Dewrê İmperatoriya Roma de Lhazan dinê xo vırnao u biyê Mısılmani. Seserra 15 de İmperatoriya Usmanıcan ameya erdê Lhazan. Lhazan be Usmanıcan ra ceng u pêrodayışi kerdi, labelê ê biyê meğlubi u erdê Lhazan kewto bınê idarey Usmanıcan. Dewrê Usmanıcan de erdê Lhazan rê Lhazıstan vaciyao. Ronaena Cumhuriyetê Tırkiya ra tepeya zıwanê Lhazan zey zıwananê binan yasağ diyo. Be averşiyayışê zemani ra zıwanê Lhazan Lhazki zi zerar di u roca ewroyêne de hao beno vındi. Teberê Tırkiyia de, Ewropa de zi Lhazi estê, emma amarê inan kemio. Gorey texminan Ewropa de 5.000 Lhazi estê. Gurcıstan de suka Batumi de dewê Sarp, Gonio (Gönye), Kahaber u Thilnari de zi miyanê 5.000 - 32.000i de Lhazi esti u zıwanê Lhazki qısey kenê.