Naxır

Naxır
İswiçre de yew naxır
Weziyetê seveknayışi
Heywanê Khediy
Sınıfkerdışê şınasiye
Cıns:	Bos
Tewri:	taurus
Warey cıwiyene
Hemname
Bos primigenius Bos indicus

Naxır (Lat.: bos taurus), heywano khediyo, sımıkıno ke familya bınêna naxıran u familya iştirınan rayo. Na ra verê 8- 10.000 serran de amo khedi kerdene. Ebe nisorkerdene ra nebatê selulozênan çarneno ra şıt u goşt. Sınıfa çıcıkınan ra aid, tewrê de heywanê khediyo.

Serba şıti, goşti, çermey u kari (antena zey hengazi u ğızaki) yeno weyiye kerdene. Naxır (zımıstani, rocanê serdınan u sondane) zerrê axuran de, verê arran de be çolıxan yeno gırê daene. Arran de sımer u vaş beno ver. Usar be amnani ki beno teber, çayır u mergan de çırayniyeno.

Naxır tayê dıwelan (zey Hindıstani) de ziyargeyo /bımbareko. Dınya de hirê cınsê naxıri estê: Ni bos taurus (naxırê Ewropa [yê Afrika u Asya ki zey ninanê]), bos indicus (zebu) u bos primigenius (auerochs)...

Auerochs cedê naxırê Ewropa u zebuyo.

Sılê naxıri ra bızıkê phani vıracinê, ni teber de tici vera benê husk. Ninan ra tezek vacino. Tezeki wertê kolian de yenê tanayene.

Ebe çolıxan zew nire vılê (dı) gaan sero yeno gırê daene. Sapê hengazi ki nire ra bestiyo. Ebe na usıl hengazi ancina, yanê hêgaan de cıte yena kerdene.

Mangey şıt danê. Cıni kursi be zew bures ya ki badiye cênê, bınê manga de, lewê nezdiyê cızıkan de nisenê ro. Dı destan ra, cızıkan wertê bêçıka pile be bêçıkanê binan de ancenê u na tewır şıt çhızê qabi beno u nia mangey doşiyenê.

Tayê cınsê naxırio khedi

1. Cınsê kulturi : Belekın, Jersey, Guernsey, Ayrshir, Angler
2. Pêra rındkerdiya caêne
3. Pêra caêne

Hetê axpinêni ra gore

1. Cınsê şıtıni
2. Cınsê goştıni
3. Cınsê hetê axpinênia kari ra
4. Cınsê axpino kombine