Nemac

No nuşte be Zazakiyo Standard nênusiyao.
Wına aseno ke no nuşte be Zazakiyo Standard nênusiyao. Eke şıma Zazakiyê Standardi zanê, şıma şenê miyandê Wikipediya de standardê enê nuşteyi bınusên.

Nemac (ya zi nemaz, nımaj) panc şertanê İslami ra yewo u İslam de yew ibadeto. Arezekerdışê nemaci duakerdış, raşt/pay vındertış, vêşnayışo. Nemac, o ibadet pê tekbir yani vatê "Allah u ekber" dest pê beno u pê selam dayış qediyeno.

Tewrê nemaci

Nemacê şewdıri, nemacê peroci, nemacê êri, nemacê şani û nemacê peşewe

Wextê nemaci	Sunetê sıfteyıni	Ferzi	Sunetê peyêni	Vitir	Pêro piya
Şıfaq	2	2	-	-	4
Peroc	4	4	2	-	10
Êre	4	4	-	-	8
Şan	-	3	2	-	5
Peşewe	4	4	2	3	13
Pêro piya	14	17	6	3	40

İslam u Qurane de nımec

Dinê İslami de, nımec ferzan ra yewo. Panc waxtê nımeci estê.

“..Nımaj bık. Muheqqeq nımaj fuhşiyat/pis o xıravi ra dur pışen de…” (‘Enkebut: 45)
“… nımaj bıkên. Çunki nımaj bısılmonon ser weqıtın/weqt weqt ferz biw.” (Nisa: 103)
“Ra verdıyayış tiji ra hetta tari biyayış şew/nımaj ‘eşê nımaj bık, Qur’on (tedı yen wendışnımaj) sıvê (mek xwı vir). Çunki (wendış) Qur’on sıvê (hêt melekon) yen vinayış.” (İsra: 78)

Nımaj her bısılmoni ser ferzê. Yo nêeşken yobin vera biyar ca. Nımaj ferz vêrin. B’ed omıtış wehiy rweja bin Allah u Te’ala nımaj ferz kerd. Nımaj şeri’et piyexımberon vêrinon hemınıd bıv. Çunki nımaj kibir inson şıknen, inson ra von: Bızon tıra pil Rebbi tı est, eger tı mıl xwı vêr Rebbi xwıd çot nik, muheqqeq tı vêr mexluqetêk binıd çotkên. Ruh inson vengi qebul nikên.

Qê terqkerdış nımaj fetwa İslam'd çınya. Homa qê terki nımaj m’enon qebul niken. Semêd ın vat: Her halukarıd nımaj bıkên. Pay vındertı, runıştı, tikışt ser koti, niwêşid, reyıd, ğurbetıd, herbıd tı ser gwılê biyen… aw bıv-aw çıniv.

Homa weqt bısılmonon wesf kerd, va:

“Merdım comyerd/baba’egit ni ticaretêk, nizi dayış- gwıretışêk yın Homê zikr kerdış, nımaj kerdış, zıka dayış ra dur nipışende. Ê a rwej qelbon o çımon tersı ra tepa çarniyên a, a rwej ra tersên.” (Nur: 38)
“… eger şıma aw nivinawa teyemmum bıkên..” (Maide: 6)
“… eger şıma bıtersên pêya weyaxud ser heywon cınıştı/ ‘erebıd nımaj bıkên…” (Beqere: 239)
“Weqt tı miyon yındıv, tı yınır nımaj bıki ênon ra yo qeflêk w atıdır vınderên nımaj, silehon xwı bıgerê xwı kışt…” (Nisa: 102)
“Ênon dıma qewmêk omê nımaj zayi’/terk kerd, şehweton xwı dıma şi. In inson erziyên çalê cehermi ğeyya/ ‘ezabêk ğıdar. Ancak yınon ra kom tewbe bık, imon biyar, ‘emelo salıh/Allah o Piyexımbêr Yı razi, inson tera xêr vinen bık, ın şın cennet, qas çikêk yınır zulm niben.” (Meryem: 59-60)
“Bilasebeb nımaj terk mekên. Her kom bilasec nımaj terk bık bışek-şuphe o zımmet/muhafazatê Allah o Piyexımbêri ra vejyo.” (Ehmed bin Henbel)
“Kom nımaj xwı her weqt bık/muhafaza bık, nımaj yı rweja qıyametıd yır ben çıla, delil o xelasi. Kom nımaj terk bık ın terkkerdış yır niben çıla, delil o xelasi, rweja qıyametıdız Qarun, Fir’ewn, Haman o Ubeyy laj Xelef’dır (heşr) ben.” (Ehmed bin Henbel)
‘Eziz bısılmomê! Weqt piyexımbêrid bilasev yo merdım nımaj terk nikerdên. Aco ra der heq merdım nımaj terkerdi ‘alımon ixtilaf kerd. Herg yo ‘alım xwır delil ard, çik va. Miyon ınyon ra fetwa gıron fetwê Mezhêb Henbeliyona. Fetwê Henbêliyon: Herg kom bilasev nımaj terk bık o kafır. Miyon ın fetwon ra konci fetwa heqqa, ay ma nêeşken vaj. Heqiqet cê Allah’ida. La eger Fetwê Henbeliyon cê Homê’d heqqıv, hal ma sevenu. Allah ma muhafaza bık, bıpaw.

Homa derheq munadıqonıd von:

“Munafıqşon guya Allah xapınên, yın aya ni Allah yın xapınen. Ê munafıq weqt bıwırzê/dest pê bıkê nımaj zeğeli ra, gıron, qê ramuwetış xwı wırzên we nımaj (qê Allah nê, qê insonon). Homê zı tay zikır kên.” (Nisa: 142)
“(Kafıron ra yen perskerdış) Çıta şıma eş tadır cehermi? Von: ma nımaj nikerdên, ma çi wêr-non nidên feqiron, kom gwıri batal-vengdır ma cê yındıvi, ma rweja cezazi-axiret inkar kerdên. Peynid merg resama.” (Muddessir: 42..47)