Vaten:Zazaki

Tertelê '38i

İmparatoriya Osmani de paşaa zaf rey waşto ke hukmé Désımi keré. Ni Pasaa galê Dêsımi kerdo, hama bese nêkerdo ke Dêsımi bıcêrê bınê bandıra xo u desımıja ra teuz bıcêrê. Dêsımi teuz nêdo dewleta Osmani. Tertelê '38i 1937 de gureto de, 1938 de qedêno. Tavi taine hêyan 1947 ki xover do, kou de mendê. Sebebê ni terteley ser ro zêde qesêykerdene lazım niya. Sebebê xo arezeye. Dewleta Tırki ki ze dewleta Osmani waştêne ke Dêsımi bıcêro bınê bandıra xo; Dêsım ra teuz bıcêro, dêsımıja bıcêro xızmeta eskeri. Zobin ki Mıstê Kori emsalêna Seyd Rızay u Alişéri qebul nêkerdêne, é newaştêne. Mıstê Kori kiştena Seyd Rızay u Alişéri guret bi verê çımanê xo. Dıma ki ebe fend u dubara Seyd Rızay be Alişér u néçe ağleré Désımi werte ra dardi we. Hama, inara qe jü dişmeni ver de vılé xo néna ro, hata hemlé xuyo péén dawa xoré wair veciyay, bi roştiya raa ma.

Ma 38i xovira nêkenime ! Roê þêhidanê ma þad bo.

Xal Çelker

Zazakî

Tay Zazayî xo ra vanî "Kird" û zonê xo ra zî vanî "Kirdkî" mesela Çewlîg de... Şima çi semed na mesela nênuşt ez zano (semedo ke şima vanî zaza Kurd nîyo); feqet na hereketê şima ilmî nîyo.

Êyê ke kamiya xo rınd nêzanê, ê wıni/heni vanê. Kerem kerê, ma be fıkranê bêilmkiyan meşğul mekerê. Derd u qewğa ma ita, ma rê besa, taê ki sıma werê/hurê mefiyê. Şêrê kar u gurey xo de qayt bê bıraêne/waêne. --Mirzali 11:52, 28 Temuze 2008 (UTC)

Kirmancan mîyan de tewr tay çekuya zazakî esta. çîyêko şima kenî polîtîk o. kam fikr îlmî yo kam nîyo ti nêeşkenî qerar bidî. ti bîyê profesorê zazakî ti nê qerarî danê? zazayan heta ewro xo kurd dîyo û ewro ra pey zî kurd vînenî. ê ke sey şima fikirîyenî pêro pîya 1-2 hezar kes nîyo. û kurdîstan de 3-4 mîlyon zazayî estê. bi wîkî pedîa şima nêeşkenî zazaîstan saz bikerî.

Alfabeyo Standard

Ma gereke bêhet bımanime. Wikipedia caê ronaen u vıraştena alfabey mebo. Hama no esto ke Zazaki de mıheqeq dı ‘’u'’y estê, û/ü zaf megureniyo ki lazımo. ’’û’’ hetê tarixi ra ’’ü’’ ra khanêr bo ki, sarê zımey u sarê merkezi de ki (ca be ca) ‘’ü’’ esto, yanê mıletê ma miyan de zêdêro.

Sebeta nuştena rehete ma rê "digrafi" (ebe dı herfu) diakritiku ra rındê, çıke insan nuştene de nêşkino ‘’s’’, ‘’l’’ be kerte ya ki nuqte peyda kero, yanê zey sh, lh u çıturi ke sarê zımey zey çh, ph... gureneno rındêrê.--Mirzali 21:04, 29 Temuze 2008 (UTC)

Dorood

Mesajê tu êtîya de est a.

Zazakiyê Merkezi

Bıra u wayêne! Qısa Zazakiyê Merkezi de mewzuyê behsi heti serowo, coka gani tede merkez bıvaciyo. Eke behsê xo tarixi sero bıbiyêne, o wext Zazakiyê Miyani biyêne raşt. Mirzali 00:20, 6 Kanun 2010 (UTC)

Weziyetê Zazaki

Qismê Weziyetê Zazaki ansîklopedîk nîyo. Gereka bi ilmî û bi çimêko objektîf bêro nuştiş. Neribij (mesac) 17:40, 31 Gulane 2013 (UTC)

Vırnayış (bedelnayış) u bêhetiye

Cumlê peyênê ke mı kerdi ra ser, subjektifi niyê, tenya fıkrê mı niyo. Zazaki u Kurdki sero hende kıtab u meqaley ilmi estê; ninan ra êyê ke hetê zıwanşınasiyan u iranologan esas u ilmi gêriyenê u êyê ke Zazaki be metodanê ilmiyan analiz kenê, ê dekeriyenê. Her kes, her zıwanşınas ki şeno fıkrê xo vaco, labelê tenya fıkır ilm de bes niyo, qenaet u isbat ki lazımo. Ninan têmiyan ra mekerime. --Asmêno Bêwayir (mesac) 21:32, 6 Adare 2014 (UTC)

Tesnîfkerdişê cîya-cîyayî estê. Merdim eşkeno vajo ke goreyê tayê ziwannasan wina tesnîf beno, goreyê tayênan wina beno. Kamcîn îlmî yo, kamcîn nîyo, ma nêeşkenê tiya de qerar bidê. Armancê ansîklopedîyan qerardayîş ney; tespîtkerdiş o, malumatdayîş o.

Mesela şima nuşto "Gorey İranolog Ludwig Pauli, hirê (3) diyalektê Zazaki estê". Goreyê tayênan zî di diyalektî estê, goreyê tayênan zî "diyalekt vatiş" şaş o, fek û şîveyî estê. Labelê uca de tena ca dîyayo yew fikrî. Reyna "Mabênê zıwananê İrankiyan de caê Zazaki" de zî eynî metot ameyo gurênayîş. Qismê "Weziyetê Zazaki" xora meridm vano qey yarî/henek a. Ez wazeno şima tikê ser o bifikirîyê û na meqale tikêna bibo objektîf. Neribij (mesac) 23:24, 6 Adare 2014 (UTC)

Êyê ke Zazaki Kurdki miyan de hesebenê, tı şenê metodê tesnifê inan ra yew mısal bıdê? Belê, ê lehcanê Zazaki sero fıkri hewna tam yewbini nêgênê. Labelê dı kıtaban teze de (Paul, 1998; Keskin 2008) Zazaki hirê, yewê de ki (Selcan 1998) dı lehcanê gırdan ra ibareto. Selcan Zazakiyê Merkez u Veroci keno yew lehce. Diyalektolociya Zazaki hewna neweya. Labelê heruna Zazaki sero zıwananê İrankiyan miyan de, kıtab u cıgeyrayış u tezê mıhimêr u xoriyêri estê. Raşti ke "zıwan" u "lehce"y miyan de ilmê zıwanan de sinoro kıfş çıniyo. Labelê no tenya seba zıwananê ke yewbinan ra zehf nezdiyê u mabeyn de yewqanetiye (jüqaneyine)/daimiye (continuum) esta, inan rê vêreno. Zazaki u zıwananê Kurdki miyan de na daimiye çıniya, sinori, ferqi, nê dı zıwanan miyan de beliyê. Çıman ser, wekalê sılaman. --Asmêno Bêwayir (mesac) 00:50, 7 Adare 2014 (UTC)

Tîya cayê îspatkerdişî nîyo. Meseleya tesnîfî zî sey qaîdeyê gramerî nîyo. Goreyê tayê paradîgma û şîroveyan, goreyê ekeolan ûsn. bedelîyeno. Ez her di fikran zî nuseno; labelê ti îlahîm şîroveyê xo îlawe kenî. Ti goreyê xo vanê o îlmî yo, ê bînî îlmî nîyî. Ana nêbeno ke. Gereka bêterefîye binusîyo. Neribij (mesac) 16:51, 8 Adare 2014 (UTC)

Etıya caê idiakerdışi ki niyo, bıraê mı :) Meselay tesnifi iranolociye de eşkerawa. Eke şıma tesnifanê iranologan ê binan anê, çıman ser. Ez ilmi biyaena iddiay "Zazaki aidê Kurdkiyo" nêşenan bıvêni, sebeb u kriteri lazımê. Eke wazenê, G. Aygene y aki Eyyubi inan senê qeyde kriteri naê ro, çı sebeb ra Zazaki heni tesnif kerdo, inan bia, bınuse. --Asmêno Bêwayir (mesac) 12:43, 9 Adare 2014 (UTC)

Ez mecbur nîyo ke tîya de to rê çîyêk îsbat biko yan zî biko munaqeşeyî. Sewbîna ca de ma eşkenî munaqeşe bikê. :) Ez malumat dano. La ti bi şîroveyê xo ê malumatî wazenî puç bikê. Keremê xo ra, wa şîroveyê to to rê bimano. Ti zî malumat bide. Çunke tîya ansîklopedî yo. Neribij (mesac) 08:35, 10 Adare 2014 (UTC)

Ma xora cao bin de gıraney (yaxey) yewbini ard, berd, na mesela sero :) Embazan nê meqaley de xora vıriyayışê vengano tarixi ra mısali daê, cı ra ferq u barebıraine (wertağine) asena. Eke wazenê, ê kriteran sero ez şenan meqaley hera keri. --Asmêno Bêwayir (mesac) 11:41, 10 Adare 2014 (UTC)

Yew ibare

Pera zazaki de vacêno ke, Zazaki lehçey kırdaskiyo. Hem zi 20 ra zeder çıme mocneyayo. dı tewri çımey estê lakin, pele qefilyayiya. lazımo ke biyo a. Gulenherzan (mesac) 09:35, 23 Adare 2017 (UTC)

Mewzu, mıntıqa, irtıbat, meqale, weziyet, mabeyn, diyalekt, fonetik, melumat û ilım

Mewzu

Silav û rêz. Ez zimanê Erebî baş dizanim. Gotina "Mewzu" Erebî ye û wek "موضوع" tê nivîsandin. Ne Zazakî ye. Bi Kurmanji "babet/mijar/dabaş/bare" ye. Key Mîrza (mesac) 11:35, 18 Keşkelun 2020 (UTC)

Mıntıqay Zazaki

Gotina "Mıntıqa" Erebi ye û wek "منطقة" tê nivîsandin. Bi Kurmancî jî "herêm/dever" tê nivîsandin. Key Mîrza (mesac) 11:38, 18 Keşkelun 2020 (UTC)

Zıwanê ke Zazaki de irtıbat de

Peyva "irtıbat" Erebî ye. Bi Kurmancî "têkilî/peywendî" ye. Key Mîrza (mesac) 11:41, 18 Keşkelun 2020 (UTC)

Meqale

Gotina "meqale" Erebî ye û wek "مقالة" tê nivîsandin. Key Mîrza (mesac) 11:44, 18 Keşkelun 2020 (UTC)

Weziyetê Zazaki

Gotina "weziyet" Erebî ye û wek "وضعيّة" tê nivîsandin. Bi Kurmancî " "rewş/barûdox/şêl" e. Key Mîrza (mesac) 12:04, 18 Keşkelun 2020 (UTC)

Mabeynê zıwananê İrankiyan de caê Zazaki

Gotina "Mabeyn" Erebi û wek "ما بين" tê nivîsandin. Bi Kurmancî "navber" e. Key Mîrza (mesac) 12:10, 18 Keşkelun 2020 (UTC)

Diyalektê Zazaki

Gotina "Diyalekt" bi Yewnanî ye, ji gotina "dialegesthai" tê. Bi Kurmancî "zarava/devok/şêwezar" tê gotin. Key Mîrza (mesac) 12:17, 18 Keşkelun 2020 (UTC)

Fonetikê Zazaki u Zıwananê İrankiyanê binan

Gotina "Fonetik" ji Yewnanî ya kevn e. Bi Kurmancî "dengsazî/denganî/dengayî" ye Key Mîrza (mesac) 12:22, 18 Keşkelun 2020 (UTC)

Melumat

Erebi ye û wek "معلومات" tê nivîsandin. Bi Kurmancî "agahî/agahdarî" ye. Key Mîrza (mesac) 12:26, 18 Keşkelun 2020 (UTC)

Zazaki sero cıgeyrayışê ilmiy

Gotina "ilmiy" Erebî ye û wek "علمي" tê nivîsandin. Bi Kurmancî "zanistî" ye. Key Mîrza (mesac) 12:31, 18 Keşkelun 2020 (UTC)

Birêz Key Mîrza, pirsgirêka we çi ye? Ma hûn li cîhanê tenê yek in ku dikare bi Erebî biaxive? Ev ne lêkolînek ferhengê ye, ansîklopediyek e. Ne meraqa me heye ku em bêjeyên ku di zimanekî de hene li gorî zimanan ji hev veqetînin. Her weha, ez bala we dikişînim ku ev Wikipedia Zazakî ye, ne ya Kurdî ye. Wê hingê divê hûn şîroveyên xweyên hêja li ser Wikipedia-ya Kurdî bikin. Pirsgirêka Kurdan e ku em şîretan li me bikin an jî bibin bingehek? -- Mirzali (mesac) 14:01, 18 Keşkelun 2020 (UTC)

Sipas. Tu bawer bikî an nekî, ez Zazakî hez dikim. Ger zimanek serbixwe be jî hingê ez Zazakî hez dikim. Aramanca min ewe ku hûn zimanê Zazakî pêş ve bikin. Min gelek nivîsan bo Wiki Kurmancî jî şand. Armanca min ewe:

1- Zimanê Zazakî zelal be û pêş ve biçe. 2- Ger hinek peyvên/gotinên Zazakî tune be hûn dikarin ji Zimanê Arîyan (Belûç, Farsî, Talîş, Tacik, Kurmancî, Lur hwd.) peyda bikin. Gelo tu wate/mane heye hûn diçin ji Zimanê Hami/Sami gotin digirin? Zimanê Zazakî ne-xizmê Erebî ye, lê Îranî (Aryan) ne.

3- Gelo min tiştên nebaş/xerab bo Wikipedia Zazakî kirîye, ku tu min wek troll dihejmêrînî? Gelo min gotîye Zazakî rind nine? Min gotîye ku Kurmancî qenctir e? Bo min asta Zazakî wek asta Kurmancî û Soranî ye. Zazakî xweş e. Rind e. Dibe tu Kurmancî hez nekî lê ez Zazakî hez dikim û yê bikim jî.

Bi rasti min ji we sipas bendewar/goman dikir. Lê dîsan hûn her hebin.

Ez alîkarî Wiki Înglîzî, Erebî û Kurmancî jî dikim. Ger ez bikaribim ezê alîkarîyê Zazakî jî bikim. Ziman ne mulkê kesî ye.

Key Mîrza (mesac) 13:19, 20 Keşkelun 2020 (UTC)

Wekî ku min berê jî got, em nekarin peyvên kevnare di zimên de bihêlin. Wekî din, tu zimanek bêhempa nine. Bê guman, bêjeyên taybetîtir hene. Zazakî bi serê xwe zimanek dewlemend e û ne zaravayê tu zimanî ye. Tenê ji ber ku hin bêje bi eslê xwe biyanî ne, gerek e ku em wan bavêjin û li şûna wê bêjeyên Kurdî yên ku di zimên de ne hatine bikar anîn? Ma hûn vê dixwazin? Armanca we diyar e, ji min re çîrokan nebêjin. Li karsaziya xwe binihêrin. -- Mirzali (mesac) 15:14, 20 Keşkelun 2020 (UTC)

@Key Mîrza, çiyê ke şıma vanê ê Kurdkiyê, vatışê ke şıma heruna Erebki tadaê u ardê tiya zi ê Kurdkiyê, Zazaki niyê. Vatışo Erebkiyo ke vêrdo a Zazaki, o beno Zazaki. Yani luzım çıniyo ke vatışê do newe bêro vıraştış u ardış. Zazaki xora wayirê gramerê xoyo, vatışê xo estê, yani luzım çıniyo ke şıma Kurdki ra çiyê do newey ixrac kerê. Vuzorg (mesac) 18:24, 20 Keşkelun 2020 (UTC)

Serkeftin ji bo we û Erebî parêza we. Key Mîrza (mesac) 17:31, 21 Keşkelun 2020 (UTC)

Hûn ên ku Erebî û ji Ereb hez dikin. Heke haya we jê hebe, ev ne di derbarê zimanê ku hûn diaxivin e. Qirika xwe bi me nekin. Çanda me pir cûda ye. Ji ber vê yekê heke hûn Zazakî pir hez dikin, hûn dikarin wê bi Zazakî binivîsin, ka em binêrin. Ger hûn nekarin wiya bikin, hişê me tinazên xwe nekin. Letdî dev ji vê zihniyeta kevin berdin. -- Mirzali (mesac) 21:10, 21 Keşkelun 2020 (UTC)

Bi rastî ez Erebî get hez nakim. Min gelek peyvên Erebî di nav Wîkî Kurmancî rakir wek gotina "Eşîret" di (https://ku.wikipedia.org/wiki/Hozên_Kurdî) min Eşîret kir "Hoz". Di zanîngehê de hinek hevalên min Dimilî hebûn, min dest pê hîn bûna Dimilî/Zazakî kir, lê kêm ma. Ger defretê min hebî ezê Dimilî hîn bibim.

Ne pirs girêk e. Hezkirina mina Dimilî/Zakakî ne bi destê te de ye û neyartîya te bo Kurmancî ne bi destê min de ye. Ne Kurmancî ne Dimili malê kesî nîne. Ger dixwazî gengeje/gutûbêj/mûnaqeşe bikî here bi zimanzanê Zazakîyan ve biaxive. Ava ji te re navê didû Zaza: 1- Mehmet Tayfun ((https://www.artuklu.edu.tr/tr/akademik/dr-ogr-uyesi-mehmet-tayfun) 2- Ali Karduxos (https://alikarduxos.wordpress.com/category/bejenasi/).

Sipas êdî li ser vî babetê nanivîsînîm.

Ez li vir qala nefretê nakim. Tu yî ku dibêjî tu ji erebî hez nakî. Min hewl da ku bandora Erebî bi çandî vebêjim. Tenê ji ber ku hûn ji Erebî hez nakin, hûn nikarin peyvên Erebî ji zimanê axaftinê derxînin. Ger ez ji Kurmancî nefret bikim, ez ê wekî Kurmancî bersîva te nedim. Ez qala orîjînaliya zimên dikim. Zaza ne zarava an dûvê tu zimanî ye. Ew di nav zimanên îranî de zimanek cûda ye. Nêzîkatiya zanistî ne gotina nefretê ye. Ev mijar tev e. Dev ji siyasetê berde, ji min re çîrokan nebêje. -- Mirzali (mesac) 07:48, 27 Keşkelun 2020 (UTC)

Deylemi (Gilan)

Sîteya Ukraynî-Rusî ku lêkolîn lî ser DNA'yê çêdîke dibêje têklîya Zaza û Deylemîstanê tune ye "Our results also do not support the hypothesis of the origin of the Zazaki-speaking group being in northern Iran (Deylemistan); genetically they are more similar to other Kurdish groups. Genetic analyses of recent events, such as the origins and migrations of Kurdish-speaking groups, can therefore lead to new insights into such migrations." Çavkanî: http://www.khazaria.com/genetics/kurds.html Key Mîrza (mesac) 15:08, 26 Keşkelun 2020 (UTC)

@Key Mîrza, Kürtçe anlamadığım için en başta ne demek istediğini anlayamadım. Bilmediğim için Kürtçe de yazamıyorum. Öyle görünüyorki sen de Zazaca bilmediğin için Kürtçe yazmışsın. İngilizce ya da Türkçe anlatır mısın? Bu ne demek: Lêkolîn lî ser DNA'yê çêdîke dibêje têklîya tune ye ? Vuzorg (mesac) 19:27, 26 Keşkelun 2020 (UTC)

Bıra Vuzorg, yani DNA araştırması yapan Ukrayna-Rusya sitesi Zaza ve Deylemistan'ın hiçbir bağlantısı olmadığını söylüyormuş. Binbir dereden su getirecekler ya. Biz dilin yapısından bahsediyoruz, onlar milletin genetiğiyle uğraşıyorlar. Siyasi kafatasçılık ve kan tahlilciliği bu olsa gerek. Velhasıl milliyetçiliği kafa, kan, kıl, tüy, etnisite, ırk, soydan ibaret bir olgu olarak gösteriyorlar. -- Mirzali (mesac) 08:27, 27 Keşkelun 2020 (UTC)

Siyasi kafatasçılık ve kan tahlilciliği o kadar doğru ki, kendisine sorsan en mazlum odur ama ve bundan şikayetçidir. Gel gör ki şikayetçisi olduğu şeyi bir başka ulusa reva görmekten de kaçınmaz. Vuzorg (mesac) 16:33, 27 Keşkelun 2020 (UTC)

Aynen öyle, doğru lafa daha ne söylenebilir ki. Destek olmuyorlarsa bari köstek olmasınlar. Adam, dilimizi bilmiyor ve anlamıyor, kalkmış lehçe ilan ediyor. Hani gerçekten anlasalar ve bilseler, diyeceğiz adamlar haklı. O da yok. Siyasi söylemleriyle üstelik bizi nefret ve ayrımcılıkla suçluyorlar. Bu da yetmezmiş gibi kendilerine de sözde sevgiden yana barışçılık süsü veriyorlar. -- Mirzali (mesac) 01:32, 28 Keşkelun 2020 (UTC)

Image size

@Mirzali: Please change

Dosya:Zaza_DialectsMap-5.gif|thumb|right|300px|Fekê Zazaki.

to

Dosya:Zaza_DialectsMap-5.gif|thumb|right|upright=1.25|Fekê Zazaki.

(or some other convenient size).

It is better to set relative image sizes (1.25 = 25% larger than default) rather than forcing a specific size in px.

Thanks! Kwamikagami (mesac) 22:51, 9 Çele 2023 (UTC) Kwamikagami (mesac) 22:51, 9 Çele 2023 (UTC)