Ravêr zerreki

Cumhuriyetê Piedmonti

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Cumhuriyetê Piedmonti
Desmal û Arma
Melumat
Ware Cumhuriyetê bırayi
Xerita

Cumhuriyetê Piedmonti (İtalyanki: Repubblica Piemontese) cumhuriyeto verêno ke ordiyê Fransa serê hardê Piedmonti de vıraşto, uca de niya ro. Cumhuriyetê Piedmonti miyandê serranê 1798 u 1799 de est biyo u cumhuriyetê ke Fransızan vıraştê inan ra amariyeno.

Roniyayışê cumhuriyeti

[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Piedmont ihlaqê xo ra veri bınê Qraliya Sardunya de mendo. Hema serra 1796ıne de be ameyışê ordiyanê revolusyonistan imzakerdışê Pêameyışê Parisi (Sulhê Parsi) ra tepeya Savoy u Nice kewtê bınê hakimiyetê Fransa. Serra 1798ıne de ilhaqo dıyın vıraziyao u Qralê Sardunya Charles Emmanuel Roma rê remao u pêameyış ra destê xo anto. Coka mıllet tarixê 10ê Keşkeluni 1798 de Piedmont de cumhuriyet a kerdo, ilan kerdo. Hema no cumhuriyet hetê şaranê binan ra nêşınasiyao.

Sistem u vıraziyayışê hukmati direktuar çıniyayo we. Cumhuriyet pereyanê xo sero xoseriye, hemardışiye, bırayiye sloganê Fransızki liberté, égalité, fraternité nusniyayê. No zi sloganê cumhuriyet vêniyao.[1]

Rıciyayışê cumhuriyeti

[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Tarixê 20ê Heziran 1799 de ordiyanê Awıstırya-Rusya hardê Cumhuriyetê Piedmonti işğal kerdo, vısto destê xo ra. Cumhuriyeti miyan ra darıto we. Hardê Piedmonti reyna kewto bınê hakimiyetê Qraliya Sardunya u wına ilan kerdo. Hema ordiyê ke Napolyon Bonapart ra bestiyayê, inan Lecê Marengo ra tepeya kewto Zımeyê İtalya u işğalê Awıstırya u Rusi rê peyniye daya. Cumhuriyet be namê Cumhuriyetê Subalpini anciya niya ro.