Buweyhi: Ferqê çımraviyarnayışan
m added Category:Tarixê Iraqi using HotCat |
m r2.7.1) (Boti el:Βουγίδες dekerd de |
||
| Line 55: | Line 55: | ||
[[ca:Buwàyhides]] |
[[ca:Buwàyhides]] |
||
[[de:Buyiden]] |
[[de:Buyiden]] |
||
[[el:Βουγίδες]] |
|||
[[en:Buyid dynasty]] |
[[en:Buyid dynasty]] |
||
[[es:Dinastía búyida]] |
[[es:Dinastía búyida]] |
||
Revizyonê 28 Şıbat 2013, seate 12:53 de
Buweyhi ya zi Dewleta Buweyhiyan (be Farski: آل بویه āl Būya, be İngılızki: Buyids) yew dewleta verêna. Xanedanê Buweyhiyan eslen Deylemıcê.[1] Dewleta Buweyhiyan serra 934ıne de İranê Veroci u Iraq de saz biya. Mabênê 930-1055 de İran, Iraq u Uman de hıkum kerdo.[2]
Tarix
Raveri Buweyhi be 3 dewletan (letê Farsi, letê İraq u Reyi) mıntıqa verocê İrani de saz biyo. Serra 983ıne de hıkumdar Fena Xusrew 3 dewleti yew kerdo u dewlet qewetini biyo.Buweyhi raveri 930 de merkezê Iraq fetih kerdo.Bahdo mıntıqanê Kırman (945), Uman (967), Cêzire (979), Taberıstan (980) u Vergan (981) fetih biyo. Serra 970ıne de xududê Buweyhiyan zıme de Deryayê Xezeri u Tırkiya, veroc de Uman, rocawan de Suriya, rocvetışi de Sistan biyo. Dewleta Buweyhiyan serra 1055ıne de biya xırabe.[3]
Kultur
Kulturê Buweyhiyan zaf qewetın biyo. Dewrê Fena Xusrewi Iraq de camiy, kutıpxaney, mektebi, xestexaney u bazari vıraştê.[4]
Hıkumdari
Letê Farsi
- Imamudewle934-949
- Fena Xusrew949-983
- Şeref ud dewle 983-989
- Samsâm ud dewle 989-998
- Behâ ud dewle 998-1012
- Sultân ud dewle 1012-1024
- Ebu Kalıcar 1024-1048
- Abu Mansur Fulad Sutun 1048-1055
Letê Reyi
- Rıkn ud dewle 935-976
- Fexrud dewle 976-980
- Muayyad ud dewle 980-983
- Fahr ud dewle 984-997
- Mecd ud devle 997-1029
Letê Iraqi
- Muezz ud dewle 945-967
- Izz ud dewle 966-978
- Fena Xusrew(Edud ud dewle) 978-983
- Samsâm ud dewle 983-987
- Şeref ud dewle 987-989
- Behâ ud dewle 989-1012
- Sultân ud dewle 1012-1021
- Muşerref ud dewle 1021-1025
- Celal ud dewle 1025-1044
- Ebu Kalicar 1044-1048
- El Melik er Rahim 1048-1055
Referansi
<references>