Ebdullah Goran
| Ebdullah Goran | |
|---|---|
 | |
| Melumato şexsi | |
| Dewlete | Iraq |
| Cınsiyet | Camêrd |
| Cayê biyayışi | Helebce |
| Biyayış | |
| Merdış | |
| Cayê merdışi | Sılêmaniya(Qanser ra merd) |
| Gure | Şair û translator |
| Zıwani | Kurdki û Erebki |
| Şar | Kurd |
Ebdullah Goran (b. 1904 Helebce; m. 18ê teşrîna 1962 Silêmanî) şaîrêko namdaro Kurd o, bi lehçeyê Sorankî şîîrî xo nuştî. Edebîyato Kurdano modern bi sayayê ey de dest pê kerdo. Edebîyatê Kurdan binê tesîrî Erebkî ra veto û şîîranê xo de ca dayo kultur û folklor û rîtîm û ananeyanê milletê xo.
Ciwîyayîşê ey
[bıvurne | çımeyi bıvurne]1904î de bajarê Helebceyî de ame dinya, pîyê ey Dewleta Osmanî de memur bi. Gedeyîya Goranî Helepçe de vêrda ra. 6 serrîya xo de pîyê xo ra wendişî Quranî museno. Dima ra wendiş û nuştişî Erebî û Farisî museno. Heşt serrîya xo de Helepçe de dest bi mektebo verîn keno, mekteb de ziwanî Osmanî museno. Bi no hewa gedeyîya xo de çehar ziwanan museno. 20 serrîya xo de endî bi nê çehar ziwanan zî eşkeno şîîran binuso. Labelê zafaneyê şîîrî ey bi Kurdkî yê.
Goran 19 serrîya xo de seba wendişî mektebî maliman şino Kerkûk. Labelê semedanê ekonomîkan ver, 1921î de wendişî xo ca verdeno û dest bi memurîyetê keno. Hetêk ra xebetîyeno û heto bîn ra zî dersanê mektebê maliman şixulîyeno. Îmtîhanî malimbîyayişî de ser keweno û 1925î de beno malim. Mektebo verîn yê Helepçe de 12 serrî malimî keno. Cehd keno ke wendekaranê xo hewl birasno û zaf wendekarî ey dima ra şîîran nusenî. Ew zî her wext şîîran nuseno û şîîrnusîya xo aver beno.
Goran 1937î ra dima hîna zaf wextê xo seba şîînuştişî vîyarno ra. Ey serran de vîyarnayişê mintiqayanê Qeredax û Hewraman beno û weyra de derheqê şîîranê verînan de cigêrayîşêk keno. Nê cigêrayîşî feydayêko hewl danê ey. Endî hîna hewl û bimana şîîranê xo pêşkêşî wendekaran û şîîrhezan keno.
Goran wextê Lecê Dinya yo Dîyîn de, mîyanê serranê 1940 û 1945an de Fîlîstîn de, Radyoya Yafa de xebetîyeno. Derheqê Rocvetişê Nêzdî de programan amade keno. Programanê Kurdî zî amede keno û pêşkêş keno. Şerî ra dima îdareyî Radyoya Yafayî vurîyeno û Goran zî ageyreno Kurdistan. Newe ra wextê xo seba nuştişî şîîran vîyarneno.
Şîîrêkî Goranî
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Geşt Le Hewraman
Komela şaxê sext û gerdengeş
Asîmanê şînî girtute baweş
Serpoşe lotikey befrê zor spî
Be daristan reş naw dewlêkibî
Cogey awekan teyaya qetîs naw
Her ew in naken pêçî şax tewaw
Hawar û hajey kef çerînî çem
Bo te neyayî şew layelayey xem
Tole riy barîk tonaw ton pişkin
Rê biwar exate endîşey bêbin
Naw rêga teq teq larê berdî zil
Kehişta gerdonê pêy nedawe til
Gase rew jor e gase rew xwar e
Taliy û şîrînî dinyayê rê biwar e
Dîwanî Ey
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- Beheşt û yadgar, Bexda, 1950
- Firmêsk û huner, Bexda, 1968
- Siruşt û derûn, Silêmanî, 1969
- Lawik û peyam, Silêmanî, 1969
Piyasê Goranî yê bi kurdî
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- Gula xunê
- Bu keke nekem
Çime
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- Ferhad Pirbal, Ebdullah Goran, Mehmed Uzun (1995). Antolojiya Edebiyatê Kurdî, Tümzamanlar, Îstambul.
"Error: no |title= specified when using {{Cite web}}".
Bestoxê Teberî
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- (İngılızki)The renewal of modern Kurdish poetry Archived 2008-06-17 at the Wayback Machine