Mergo siya
Asayış
Mergo siya (ya zi Afeto pil) yew afeto pilo ke miyanê serranê 1347-1351 de pêro qıtay Ewropa vısta xo dest u xeylê merdımi kışti. Mergo siya Rocvetışê Miyani ra veciyo u resao Ewropa. Bakteri pê namey Yersinia pestisi eno afet veto, raye kerda a. Nuştekaro Fransız Jean Froissart nuşto ke yewerê her hirê merdıman merdo. Afeti, Rocvetışê Miyani, Hindıstan u Çini ra 75 milyoni merdımi kışti.
Afetê mergê siyay averi Çin u Asya Miyanêne de vêniyao. 1347 de Moğolan waşto ke dormey yew merkezê Cenewizıcan bıgêro, coka inan leşê mergan eştê zerrey sûka Cenewizıcan u wini afet biyo hera. Seserra 14. de merdıman enê afeti rê vato "Mergo Gırd" hema dıme ra namey cı vırnao, kerdo "Mergo Siya".