Nehcu'l-Enam
| Şınasiye | |
| Nuştoğ | |
| Zıwan | |
| Tarix |
Nehcu’l-Enam yew kitabê Mela Xelîlê Sêrtî (1754–1843) yo. Derheqê eqîde de nusîyayo. No kitab bi şekilê mesnewî nusîyayo û 273 beytî yo. Sey Eqîdeya Îmanê ya Ehmedê Xanî Nehcu’l-Enam zî weznê erûzî de, bi qalibê feʿûlun feʿûlun feʿûlun feʿûl nusîyayo.
Nehcu’l-Enamî de 22 beşî estê. Sernuşteyê beşan bi erebkî yo. Hetê mewzûyî ra di qisimî yo. Qisimo yewin derheqê eqaîdî de yo û 127 beytî yo. Qisimo dîyin derheqê tesewuf û exlaqî de yo û 146 beytî yo. Qismê eqaîdî de, mewzûyanê sey sifetê Homayî, melekî, pêxamberî, mîrac, Homa dîyayîş, hûmara pêxamberan, tesîrê duayan, cuzê îxtîyarî, sualê qebre, qîyamet ûsn ra behs beno. Qismê tesewuf û exlaqî de zî behsê tayê mezîyetanê exlaqî, behsê wezîfeyê ezayanê însanan, adabê werdişî, xotêbestişî û nimajî beno.[1]
Destpêkê Nehcu’l-Enamî wina yo:[2]
“Tu guh dêre nutq û beyana fesîh
Ji bo ferzu ʿeynan e merdê melîh
Ku îman û îslam û sewm û selat
Li ser maldaran e hecc û zekat
Li ser te ji ferzan e ey nûrê can,
Bizanî tu erkan û şertê di van”
Nehcu’l-Enam medreseyan de seba perwerdeyî ameyo wendene û ezberkerdene.[3] Mîyanê kurdan de, badê qedênayîşê Quranê Kerîmî hema zî wanîyeno. Gelek vila bîyo û ser o şerhî nusîyayê. Ehmed Hilmîyê Qoxî, serra 1983 de bi nameyê Rehberê Ewam Şerha Nehcu’l-Enam bi kurmanckî û Zeynelabidîn Amîdî, bi nameyê Şerhû Nehcu’l-Enam bi erebkî Nehcu’l-Enamî ser o şerhî nuştê.[4]
Çimeyî
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- ↑ Bîlal Zîlan, Di Kitabê Muhemmedê Şêx Ensarî: "Raro Raşt" û "Meʿlûmatê Dînîye" (Metn û Cigêrayîş), Vate Yayınları/Weşanxaneyê Vateyî, İstanbul 2017, r. 27
- ↑ Mela Xelîlê Sêrtî, Nehcu’l-Enam, Trs. Zeynelabidîn Kaya, APEC, Stockholm 1988, r. 7.
- ↑ Zeynelabidîn Zinar, Xwendina Medresê, Pencînar, Stockholm 1993, r. 79.
- ↑ Abdurrahman Adak, Destpêka Edebîyata Kurdî ya Klasîk, Nûbihar, Îstanbul 2013, r. 229.