Adıgeki

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Adıgeki
Zıwan
Melumat
Dewlete û mıntıqeyi Rusya, Tırkiya, Urdun û Suriya
Amarê qıseykerdoğan 575 900
Ware Adıgeya, Karaçay-Çerkezya û Krasnodar
Kodê zıwani
ISO 639-2 Ady
ISO 639-3 Ady
Glottolog Adyg1241
Ethnologue Ady
Xısusiyetê zıwani
Topolociye Zıwanê peyra cıkerdey, Kes-Obce-Fiil û Zıwanê Ergativi-Absoluti
Alfabe Alfabey Kiril, Adyghe alphabet û Arabic script
Keye
  • Circassian

Adıgeki (Adıǵabze), yew zıwano Kofkasio ke zıwanê gruba Çerkesi rao. Zıwanê Adıgeki Tırkiya, Adıge (Federasyonê Rusya) u Qefqasya Zımey de qal beno. Amorê qalkerdoğanê cı 180.000 - 490,000 miyan de ca gêno. Zıwanê Adıgeki be Alfabey Kırilki nusiyeno. Heşt lehçey xo esti u name lehçeyanê xo Natuhayki, Şapsığki, Haxuki, Bjeduğki, Abzehki, Çemguki, Hatuhayki, Maxoşki, Yecerıkuyki u Mamxığkio. Zıwanê Adıgeki Adıge de dı zıwani esti, yewo ki Ruskiyo, bini ki Adıgekiyo emma Adıgeki zıwano dıyıno. Zıwanê Adıgeki bınê tehlikey vinibiyayışi dero. Zıwanê Adıgeki gruba zıwananê Çerkeskiyan de yew zıwano Çerkeskiyo rocawaniyo.

Ortografiya cı[bıvurne | çımeyi bıvurne]

А а
[aː]
Б б
[b]
В в
[v]
Г г
[ɡ/ɣ]
Гу гу
[ɡʷ]
Гъ гъ
[ʁ]
Гъу гъу
[ʁʷ]
Д д
[d]
Дж дж
[d͡ʒ]
Дз дз
[d͡z]
Дзу дзу
[d͡zʷ]
Е е
[ja/aj/e]
Ё ё
[jo]
Ж ж
[ʒ]
Жъ жъ
[ʐ]
Жъу жъу
[ʒʷ]
Жь жь
[ʑ]
З з
[z]
И и
[jə/i]
Й й
[j]
К к
[k]
Ку ку
[kʷ]
Къ къ
[q]
Къу къу
[qʷ]
КI кI
[t͡ʃʼ/kʼ]
КIу кIу
[kʷ']
Л л
[l]
Лъ лъ
[ɬ]
ЛI лI
[ɬʼ]
М м
[m]
Н н
[n]
О о
[o]
П п
[p]
ПI пI
[pʼ]
ПIу пIу
[pʷʼ]
Р р
[r]
С с
[s]
Т т
[t]
ТI тI
[t']
ТIу тIу
[tʷ']
У у
[w/u]
Ф ф
[f]
Х х
[x]
Ху ху
[xʷ]
Хъ хъ
[χ]
Хъу хъу
[χʷ]
Хь хь
[ħ]
Ц ц
[t͡s]
Цу цу
[t͡sʷ]
ЦI цI
[t͡sʼ]
Ч ч
[t͡ʃ]
ЧI чI
[t͡ʃʼ]
Чъ чъ
[t͡ʂ]
Ш ш
[ʃ]
Шъ шъ
[ʂ]
Шъу шъу
[ʃʷ]
ШI ШI
[ʃʼ]
ШIу шIу
[ʃʷʼ]
Щ щ
[ɕ]
Ъ ъ
[ˠ]
Ы ы
[ə]
Ь ь
[ʲ]
Э э
[a]
Ю ю
[ju]
Я я
[jaː]
I
[ʔ]

[ʔʷ]

Diyalekti[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Гь гь
[ɡʲ]
Кь кь
[kʲ]
Кхъ кхъ
[qχ]
Кхъу кхъу
[qχʷ]
СӀ сӀ
[s']
ФӀ фӀ
[f']
Чу чу
[t͡ʃʷ]
ЩӀ щӀ
[ɕ']