Semsûr (wılayet)
| Semsûr | |
|---|---|
| Asayış | |
.svg) | |
| Melumat | |
| Dewlete | Tırkiya |
| Mıntıqa | Bınmıntıqay Gaziantepi |
| Ware | Tırkiya |
| Sazbiyayış | 1954 |
| Paytext | Semsur |
| Erd | 7 614 km2 |
| Nıfus | 632 148 |
| Kodê telefoni | 416 |
| Kodê postey | 02000–02999 |
| Geokod | 325329 |
| Embiryani | Meletiye, Diyarbekır, Rıha (wılayet), Qazianteb û Gurgum |
| Website | www.adiyaman.gov.tr |
| Xerita | |
 | |
Semsûr (be Tırki: Adıyaman), yew wılayetê Tırkiyayo. Merkezê wılayetê Semsûri bacarê Semsûriyo. Riyê erdê wilayeti pêro piya 7.572 km²yo. Dormey Semsûri de wılayetê Rıha, Meletiya, Gurgum, Diyarbekır û Qazianteb estê.
Etimolociye
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Semsûri rê Bizansıcan “Perres" û "Pordonnium” vato. Suryaniyi vanê “Klevdiye”. Semsûr, serra 757ıne de xelifey Abbasan El-Mansûri tiya gırewt û namey cı zi “Hısn-ı Mansûr” na pa.
Tarix
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Verdê cumhuriyeti
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Zanışbera Mıxaray Palanlidı kenden kerd. Tarixê Semsûri hetana V.M. 4000 şınayısê cı kerdo tesbit. o wextra hetana Hitit u Mitanniya kandê Semsûri mucadele kerdışi rameno. Dewleta Hititıca (V.M. 1200) destra vıciyê ênara hetana Frig dewleti serda V.M. 750 weqeyêk biya nê nusneyayo. V.M. Seserra 6ine dıma Semsûri rê Persi biye wêr. Serda V.M. 334 Kralê Makedonya İskendero Gırdi tiya grot hetana V.M. Seserra 1ine tiya İmperatoriya Selewkiyana dest mend. kralê Kommagene, Mithradetes tiya dı hakimiyeteya xo ke ilan. hetana 72 hukumdarey kerd.
Semsûri rê bahdo İmperatoriya Roma biya hakim, Romayıca zi Semsûr kerdo Suriya dı kerd Lejyon 6ıne. Roma serda 395 bi dı heti. Hetana Emewiyan cı İmperatoriya Bizansi dest mend 643. Serda 758 dı Ebasiyan tiyay gêno. Serda 958 fına kewto İmperatoriya Bizansi dest. Serda 1298 dı Memlukıca Semsûr gıroto. Semsur wahde dê Selim Ii dı kewt İmperatoriya Usmanıcan dest.
Bahdê cumhuriyeti
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Hetan serra 1954ıne qezay Meletiya bi. 1 Kanun, 1954 de abırriya , bi sûke.
İklım
[bıvurne | çımeyi bıvurne]| Heway Semsûr | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aşmi/Mengi | Çel | Şbt | Adr | Nsn | Gln | Hzr | Tmz | Tbx | Kşk | Tşv | Tşp | Kan | Serre |
| Tewr nızm germ °C (°F) | 8.7 (47.7) |
10.2 (50.4) |
14.8 (58.6) |
20.4 (68.7) |
26.6 (79.9) |
33.2 (91.8) |
37.8 (100) |
37.6 (99.7) |
32.9 (91.2) |
25.5 (77.9) |
16.9 (62.4) |
10.7 (51.3) |
22.94 (73.3) |
| Tewr nızm honık °C (°F) | 1.3 (34.3) |
2.1 (35.8) |
5.4 (41.7) |
9.9 (49.8) |
14.3 (57.7) |
19.7 (67.5) |
23.6 (74.5) |
23.3 (73.9) |
18.8 (65.8) |
13.6 (56.5) |
7.3 (45.1) |
3.2 (37.8) |
11.88 (53.38) |
| Vartış mm (inches) | 121.4 (4.78) |
101.6 (4) |
90.4 (3.559) |
69.4 (2.732) |
35.7 (1.406) |
9.0 (0.354) |
1.6 (0.063) |
1.7 (0.067) |
6.0 (0.236) |
42.4 (1.669) |
73.9 (2.909) |
129.3 (5.091) |
679.5 (26.752) |
| Rocê ticıni | 11.8 | 12.0 | 12.1 | 11.9 | 8.2 | 2.5 | 0.6 | 0.5 | 1.3 | 6.6 | 9.1 | 11.9 | 88.5 |
| Saeta tici | 130.2 | 131.6 | 186.0 | 225.0 | 303.8 | 363.0 | 390.6 | 365.8 | 306.0 | 232.5 | 168.0 | 130.2 | 2,932.7 |
| Çıme: Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü [1] | |||||||||||||
Nıfus
[bıvurne | çımeyi bıvurne]| Gorey serran ra nıfusê Semsûri | ||||||
| 2010 | 203.000 | |||||
| 2009 | 198.433 | |||||
| 2008 | 193.250 | |||||
| 2007 | 191.627 | |||||
| 2000 | 178.538 | |||||
| 1997 | 213.596 | |||||
| 1990 | 100.045 | |||||
| 1985 | 71.644 | |||||
| 1980 | 53.219 | |||||
| 1975 | 43.782 | |||||
| 1970 | 31.263 | |||||
| 1965 | 22.153 | |||||
| 1960 | 16.487 | |||||
| 1955 | 13.966 | |||||
| 1950 | 11.522 | |||||
| 1945 | 10.223 | |||||
| 1940 | 11.522 | |||||
| 1935 | 10.299 | |||||
| 1927 | - | |||||
| S & R | ||||||
Zanışiye
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Serda 2006 Semsûr dı Adêman Universitesi vıraştı.
İqtısad
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Senayiye
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Tırkiya dı % 10 Petrol Semsûr dı vıcêno. Serdı nezdi 1.000.000 varil/ ser Petrol vecenê. Semsûr dı rocdı 400 m3 Gaz vıcêno.
Enerciye
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Semsûr dı Baracê Atatürki u Baracê Karakayay estê. Ancınayısê OGey, 33 kV.dır.
Turizm
[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Referansi
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Çımeyi
[bıvurne | çımeyi bıvurne]
| |||||
| |||||