Semsûr (wılayet)
| Semsûr | |
|---|---|
| Asayış | |
.svg) | |
| Melumat | |
| Dewlete | Tırkiya |
| Mıntıqa | Bınmıntıqay Gaziantepi |
| Ware | Tırkiya |
| Sazbiyayış | 1954 |
| Paytext | Semsur |
| Erd | 7 614 km2 |
| Nıfus | 602 774 |
| Kodê telefoni | 416 |
| Kodê postey | 02000–02999 |
| Geokod | 325329 |
| Embiryani | Meletiye, Diyarbekır, Rıha (wılayet), Qazianteb û Gurgum |
| Website | www.adiyaman.gov.tr |
| Xerita | |
 | |
Semsûr (Tırki: Adıyaman) yew wılayetê Tırkiyayo. Merkezê wılayetê Semsûri bacarê Semsûriyo. Riyê erdê wilayeti pêro piya 7.572 km²o. Dormey Semsûri de wılayetê Rıha, Meletiye, Gurgum, Diyarbekır û Qazianteb estê.
Etimolociye
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Adêmani rê Bizansıcan “Perres" û "Pordonnium” vato. Suryaniyi vanê “Klevdiye”. Adêman, serra 757ıne de xelifey Abbasan El-Mansûri tiya gırewt û namey cı zi “Hısn-ı Mansûr” na pa.
Tarix
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Verdê cumhuriyeti
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Zanışbera mıxaray Palanlidı kenden kerd. Tarixê Adêmani hetana V.M. 4000 şınayısê cı kerdo tesbit. o wextra hetana Hitit u Mitanniya kandê Adêmani mucadele kerdışi rameno. Dewleta Hititıca (V.M. 1200) destra vıciyê ênara hetana Frig dewleti serda V.M. 750 weqeyêk biya nê nusneyayo. V.M. Seserra 6ine dıma Adêmani re Persi biye wêr. Serda V.M. 334 Kralê Makedonya İskendero Gırdi tiya grot hetana V.M. Seserra 1ine tiya İmperatoriya Selewkiyana dest mend. kralê Kommagene, Mithradetes tiya dı hakimiyeteya xo ke ilan. hetana 72 hukumdarey kerd.
Adêman'irê bahdo İmperatoriya Roma biya hakim, Romayıca zi Adêman kerdo Suriyadı kerd Lejyon 6i. Roma serda 395 bi dı heti. Hetana Emewi cı İmperatoriya Bizansi dest mend 643. Serda 758 dı Ebasi tiyay gêno. Serda 958 fına kewto İmperatoriya Bizansi dest. Serda 1298 dı Memlukıca Adêman groto. Adêman wahde dê Selim Ii dı kewt İmperatoriya Usmanıcan dest.
Bahdê cumhuriyeti
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Hetan serra 1954ıne qezay Meletiye bi. 1 Kanun, 1954 bırriya a, bi sûke.
İklım
[bıvurne | çımeyi bıvurne]| Heway Semsûr | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aşmi/Mengi | Çel | Şbt | Adr | Nsn | Gln | Hzr | Tmz | Tbx | Kşk | Tşv | Tşp | Kan | Serre |
| Tewr nızm germ °C (°F) | 8.7 (47.7) |
10.2 (50.4) |
14.8 (58.6) |
20.4 (68.7) |
26.6 (79.9) |
33.2 (91.8) |
37.8 (100) |
37.6 (99.7) |
32.9 (91.2) |
25.5 (77.9) |
16.9 (62.4) |
10.7 (51.3) |
22.94 (73.3) |
| Tewr nızm honık °C (°F) | 1.3 (34.3) |
2.1 (35.8) |
5.4 (41.7) |
9.9 (49.8) |
14.3 (57.7) |
19.7 (67.5) |
23.6 (74.5) |
23.3 (73.9) |
18.8 (65.8) |
13.6 (56.5) |
7.3 (45.1) |
3.2 (37.8) |
11.88 (53.38) |
| Vartış mm (inches) | 121.4 (4.78) |
101.6 (4) |
90.4 (3.559) |
69.4 (2.732) |
35.7 (1.406) |
9.0 (0.354) |
1.6 (0.063) |
1.7 (0.067) |
6.0 (0.236) |
42.4 (1.669) |
73.9 (2.909) |
129.3 (5.091) |
679.5 (26.752) |
| Rocê ticıni | 11.8 | 12.0 | 12.1 | 11.9 | 8.2 | 2.5 | 0.6 | 0.5 | 1.3 | 6.6 | 9.1 | 11.9 | 88.5 |
| Saeta tici | 130.2 | 131.6 | 186.0 | 225.0 | 303.8 | 363.0 | 390.6 | 365.8 | 306.0 | 232.5 | 168.0 | 130.2 | 2,932.7 |
| Çıme: Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü [1] | |||||||||||||
Nıfus
[bıvurne | çımeyi bıvurne]| Sera deye Nıfusê Adêmani | ||||||
| 2010 | 203.000 | |||||
| 2009 | 198.433 | |||||
| 2008 | 193.250 | |||||
| 2007 | 191.627 | |||||
| 2000 | 178.538 | |||||
| 1997 | 213.596 | |||||
| 1990 | 100.045 | |||||
| 1985 | 71.644 | |||||
| 1980 | 53.219 | |||||
| 1975 | 43.782 | |||||
| 1970 | 31.263 | |||||
| 1965 | 22.153 | |||||
| 1960 | 16.487 | |||||
| 1955 | 13.966 | |||||
| 1950 | 11.522 | |||||
| 1945 | 10.223 | |||||
| 1940 | 11.522 | |||||
| 1935 | 10.299 | |||||
| 1927 | - | |||||
| S & R | ||||||
Zanışiye
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Serda 2006 Adêman dı Adêman Universitesi vıraştı.
İqtısad
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Senayiye
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Tırkiya dı % 10 Petrol Adêman dı vıcêno. Serdı nezdi 1.000.000 varil/ ser Petrol vecenê. Adêman dı rocdı 400 m3 Gaz vıcêno.
Enerciye
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Adêman dı Baracê Atatürki u Baracê Karakayay estê. Ancınayısê OGey, 33 kV.dır.
Turizm
[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Referansi
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Çımeyi
[bıvurne | çımeyi bıvurne]
| |||||
| |||||