Meksika

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Meksika
Desmal û Arma
Melumat
Ware Dewleta hegemonyal
Mıntıqa Amerika Latine
Embıryani Guatemala, Beliz û Dewletê Yewbiyaeyê Amerika
İdare Federal government of MexicoCongress of the Union
Erd 1 972 550 km2
Nıfus 124 777 324
Hıkumet Cumhuriyeto federal
Serdar Andrés Manuel López Obrador
Kodê telefoni +52
Leteyê saete Letey Zemanê Merkezê Amerikay Zımey
Kodê interneti .mx
Zıwano resmi İspanyolki, Nahuatl, Mayakiyê Yukateki û languages of Mexico
Merş Himno Nacional Mexicano
Cayo tewr berz Pico de Orizaba
Cayo tewr nızm Laguna Salada
Pere Mexican peso
Ravêrşiyayışê heqa merdıman 0,76
Xerita

Meksika yew dewleta qıtay Amerikaya. Cayê xo zımey qıtay Amerika dero. Zımey (Şımalê) Meksika de Dewletê Amerikayê Yewbiyayey; veroc (cenub) de Guatemala; rocawan (ğerb) de Okyanuso Pasifik; rocvetış (şerq) de Oyanuso Atlantik estê. Paytextê xo Meksiko Cityo. Meksika eyaletan ra yena pêra (mıteşekkıla). 31 eyaletê xo estê. Meksika ezay Mıletê Yewbiyayey u NAFTA'ya.

Tarix[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Tarixê kıhani de şarê Azteki Meksika de ronışte bi. Ema işğalê İspanyolan ra dıme, Azteki senık mendê. Wextê seserra 15ıne de İspanyolan Meksika işğal kerda. Leşkerê İspanyoli zaf Azteki kıştê. Meksika 300 serri koloniya (mıstemera) İspanya biya. Serra 1821ıne de Meksika xo xoser ilan kerd. Ema serra 1845 – 1948ıne de Meksika Cengê Amerika kerd vini u eyaletê xo Texas, Kalifornia, Arizona, Utah, New Mexico, Nevada u Colorado kerdi vini.

Coğrafya[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Xeritaya Meksika

İklım u hewayê dewleta Meksika zaf germıno. Çoli tede zafê. Ema sahılê xoyê reğbetkari estê; Cancun yew sahılê do zaf meşhuro. Awa Okyanusi, verê Cancuni de zelal u paka. Xeylê merdumê Amerika her serre şonê Cancun.

Sûki[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Bacarê Mexico City zaf raver şiyo. Tede banê xeylê berzi estê. Mekxiko City bacarê dewizi, paytextê borsa u merkezê iqtısadê Meksikayo.

Nıfus[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Nıfusê Meksika 107 milyono. Mıxtelıf şari tede nışenê ro; %75 Mestizi, %13 Amerindiani, %11 Ewropayıci estê. Dinê şarê Meksika Xırıstiyaniya; mezhebê mılletê Meksika Katoliko. Ema dinê Musewitiye ra zi mensubi zafê u qewetınê. Tayê Mısılmani zi estê. Zıwano resmi İspanyolkiyo.

Ekonomiye[bıvurne | çımeyi bıvurne]

İqtısadê Meksika zaf qewetın niyo. Dewleta Meksika peyser menda. Merdumê Meksika feqıriye de cıwiyenê; standardê heyati hewl niyo. Hudıdê Amerika de zaf merdumê Meksika vêrenê ra Dewletanê Amerikayê Yewbiyayiyan; ema şarê Meksika uca de qaçağ xebetiyeno.

Çımey[bıvurne | çımeyi bıvurne]