Meksika
| Meksika | |
|---|---|
 | |
| Desmal û Arma | |
  | |
| Melumat | |
| Ware | Dewleta hegemonyal |
| Mıntıqa | Amerika Latine |
| Embıryani | Guatemala, Beliz û Dewletê Yewbiyaeyê Amerika |
| İdare | Federal government of MexicoCongress of the Union |
| Erd | 1 972 550 km2 |
| Nıfus | 124 777 324 |
| Hıkumet | Cumhuriyeto federal |
| Serdar | Claudia Sheinbaum |
| Kodê telefoni | +52 |
| Leteyê saete | Letey Zemanê Merkezê Amerikay Zımey |
| Kodê interneti | .mx |
| Zıwano resmi | İspanyolki, Nahuatl, Mayakiyê Yukateki û languages of Mexico |
| Merş | Himno Nacional Mexicano |
| Cayo tewr berz | Citlaltepetl |
| Cayo tewr nızm | Laguna Salada |
| Pere | Mexican peso |
| Ravêrşiyayışê heqa merdıman | 0,76 |
| Xerita | |
 | |
Meksika yew dewleta qıtay Amerikaya. Cayê xo zımey qıtay Amerika dero. Zımey (Şımalê) Meksika de Dewletê Amerikayê Yewbiyayey; veroc (cenub) de Guatemala; rocawan (ğerb) de Okyanuso Pasifik; rocvetış (şerq) de Oyanuso Atlantik estê. Paytextê xo Meksiko Cityo. Meksika eyaletan ra yena pêra (mıteşekkıla). 31 eyaletê xo estê. Meksika ezay Mıletê Yewbiyayey u NAFTA'ya.
Tarix
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Tarixê kıhani de şarê Azteki Meksika de ronışte bi. Ema işğalê İspanyolan ra dıme, Azteki senık mendê. Wextê seserra 15ıne de İspanyolan Meksika işğal kerda. Leşkerê İspanyoli zaf Azteki kıştê. Meksika 300 serri koloniya (mıstemera) İspanya biya. Serra 1821ıne de Meksika xo xoser ilan kerd. Ema serra 1845 – 1948ıne de Meksika Cengê Amerika kerd vini u eyaletê xo Texas, Kalifornia, Arizona, Utah, New Mexico, Nevada u Colorado kerdi vini.
Coğrafya
[bıvurne | çımeyi bıvurne]
İklım u hewayê dewleta Meksika zaf germıno. Çoli tede zafê. Ema sahılê xoyê reğbetkari estê; Cancun yew sahılê do zaf meşhuro. Awa Okyanusi, verê Cancuni de zelal u paka. Xeylê merdumê Amerika her serre şonê Cancun.
Sûki
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- 1. Mexico city. Nıfus: 19 milyoni
- 2. Guadalajara. Nıfus: 3,9 milyoni
- 3. Monterrey. Nıfus: 3,5 milyoni
- 4. Toluca. Nıfus: 1,9 milyon
- 5. Puebla. Nıfus: 1,8 milyon
Bacarê Mexico City zaf raver şiyo. Tede banê xeylê berzi estê. Mekxiko City bacarê dewizi, paytextê borsa u merkezê iqtısadê Meksikayo.
Nıfus
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Nıfusê Meksika 107 milyono. Mıxtelıf şari tede nışenê ro; %75 Mestizi, %13 Amerindiani, %11 Ewropayıci estê. Dinê şarê Meksika Xırıstiyaniya; mezhebê mılletê Meksika Katoliko. Ema dinê Musewitiye ra zi mensubi zafê u qewetınê. Tayê Mısılmani zi estê. Zıwano resmi İspanyolkiyo.
Ekonomiye
[bıvurne | çımeyi bıvurne]İqtısadê Meksika zaf qewetın niyo. Dewleta Meksika peyser menda. Merdumê Meksika feqıriye de cıwiyenê; standardê heyati hewl niyo. Hudıdê Amerika de zaf merdumê Meksika vêrenê ra Dewletanê Amerikayê Yewbiyayiyan; ema şarê Meksika uca de qaçağ xebetiyeno.
Çımey
[bıvurne | çımeyi bıvurne]
| |||||||||||||||||||||||