Rencber Ezîz

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Rencber Ezîz
Melumato şexsi
Dewlete Tırkiya
Cayê biyayışi Çolıg
Biyayış
Gure Nuştekarê qısey, muzisyen, Asıq û deyırnuştoğ
Zıwani Zazaki

Rencber Ezîz yew senatkaro Kird o. Nameyê xoyo resmî Aziz Berdibek o. Rencber Ezîz 1955 de dewa Çewlîgî, Wisfan (Wisfun) (Tirkî: Aşağı Akpınar) de bîyo.

Heyatê ci[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Ezîz derguşê xo de, wexto ke hema yew tuto qij o nêweşîya çiman gêno. Bêdoktorî ra bi metodanê prîmîtîfan tedawî beno. Tedawîya xelete ver, yewserre beno ke çimanê xo keno vinî (vîndî). Pîyê Ezîzî eynî serre keyeyê xo bar keno beno Çewlîg. Ezîz, Çewlîg de mehlaya Dere Qeseran de beno pîl. 1968 de dest pêkeno dersê Qurane gêno û çend serran de beno hafizê Qurane. 1971 de binbilerzê Çewlîgî de maya xo keno vîndî. 1972 de Ezîz şino Estanbol û uca de Mektebî Mewlidxaneyî Çemberlîtaşî de waneno.

Xebatê xo yê muzîkî[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Rencber Ezîz 1972 de Mektebî Cemîyetî Qurane de wendiş û nuştiş museno. O, nê cemîyetî de dest bi xebatê muzîkî keno. Yew mudeto kilm de cenayîşî sazî museno û bi embazanî xo ra vejîyeno turneyan û konseran dûno. O wext Tirkîya û Kurdistan de yew perr ra xebata sîyasî ya welatperweran rûmitîyen, perro bîn ra zî dewlet û faşistanê sîvîlan hêriş (gale) kerdîyen welatperweran ser. Rencber Ezîzî hêzanî welatperweran het de cayî xo geno û dest pêkeno besteyanî xo virazeno. Tayê besteyanî Ezîzî yê verênan de tesîrî Aşiq Îhsanî, Aşiq Mahzunî ûêb. ayseno, la o tayê deyîranî kirdkî (zazakî) zî vûno. Ê serran de, Ezîz bi xo deyîranî xo yê kirdkî virazeno. Şîîran zî nuseno û muzîkî nînan o bi xo virazeno. La ge-ge şîîranî Mehdî Özsoyî zî beste keno û vûno.

Rencber Ezîz semedê xebatanê xo yê muzîkî 1977 de tepişîyeno, hewt aşmî û new rojî hepisxane de mûneno. 1978 de hepisxane ra vejîyeno û yeno Çewlîg. Ezîz, Çewlîg de zî xebatê xo dewam keno. Çimî ey kor bî, la o her tim cematî welatperweran de bi. Revolusyonîstî Çewlîgî yê serekeyî embazî ey bî. Ezîzî suhbetan de çi goşdarî bikerdîyen, sey teyîb girewtîyen. Çîyo ke revolusyonîstan ra musaynî, şînî şarî rî qalî kerdîyen. Ey hema-hema her bîyayeyî Çewlîgî yê muhîmî ser o yew besta viraşta. Rencber Ezîz peynîya 1978 de şino Almanya û heta mergî xo Almanya de mûneno.

Hesretê xoserîye[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Ezîz, Almanya de xebatê xo hêna profosyonel rûmeno. Ewropa de şewanî kurdan de vejîyeno sehne. Ey zaf besteyî kirdkî, kurmanckî û tirkî viraştî la tena yew kasetî ey vejîyo. Nameyî kasetî ey “Hesreta Azadî“ yo. Nê kasetî Ezîzî bi taybetî mîyanî Çewlîgijan de zaf eleqe dî. Hema zî zafî Çewlîgijan nê deyîranî Ezîzî ezber ra zanî û nê deyîrî fek ra fek vajîyenî. La zaf besteyî Ezîzî yê ke nê kasetî de çin î zî estî. Ey zaf rey embazanî xo het saz dawo piro û vato, embazanî ey zî vengî ey bi metodanî prîmîtîfan girewto kasetan. Nê kasetan ra çend teneyî kewtî ma dest. Nê deyîran ra yew zî “Şûno Şûno“ ya. Ezîz, na deyîr hîrê welatperweranî Çewlîgijan ser o vata. Hem vate hem zî besta aîdê Ezîzî ya. Nê hîrê kesî zî embazî Ezîzî bî. Serranî 1980 ra heta ewro na deyîr bîya sey yew deyîra anonîm û mîyanî Çewlîgijan de vajîyena.

Merdişî ci[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Ezîz, 31.07.1988 de, bajarî Almanya Bremen de xo yew bînaya berz ra erzeno war û bi no hewa mireno. Heta ewro zî sebebî mergî ey tam bellî nêbîyo. Tayê vatişan gore Rencber bina ra erziyayo war, kişîyayo. Yew deyîrê xo de, xo ser o wina vano:

“Ezîz lawikûn vûn
Lawîk weş î
Vêng Ezî imo zafîn gueşî.
Ezîz, lacî Filît Dorêşî
Wê Ezo, wê Ezîz o!
Nîye pîs o nîye temîz o!
Şarî r’ wisar o, tu r’ payîz o!”

Serê mezelê Ezîzî de zegurkî ê wasî kerdo anakî nusneno: Ey yolcu, dur. 32 sene aydınlığın yüzünü göremedim. Aydınlığın değerini bil. "Ey rayîrwan, vinde. Mi 32 serrî roşnî nêdî. Qiymetê roşnî bizane."

Tayê deyîrê (lawikê) Rencber Ezîzî[bıvurne | çımeyi bıvurne]

  • Ez nîweşa
  • Piro de bira mi
  • Kurdistan welatê ma yo
  • Evren Yeno
  • Way Way nîna
  • Hesret
  • Wisar diyon
  • Ero çira
  • Ena kena kumca ra wa
  • Lo bira
  • Nazewicim
  • Welatê me Kurdistan e
  • Hamal Seyfettin
  • Merhaba
  • Bingol Şewtî

Çimeyî[bıvurne | çımeyi bıvurne]