Tırki
| Tırki | |
|---|---|
| Zıwano tabii | |
|
 | |
| Melumat | |
| Dewlete û mıntıqeyi | Bulğarıstan, Qıbrıs, Yunanıstan, Tırkiya û Cumhuriyetê Tırkê Qıbrısê Zımey |
| Amarê qıseykerdoğan | 82 231 620 |
| Ware | Tırk, Wılayetê Burgazi, Wılayetê Kırcaali, Wılayetê Smolyan, Wılayetê Haskova, Qıbrıs, İskece, Rodopi û Tırkiya |
| Kodê zıwani | |
| ISO 639-1 | Tr |
| ISO 639-2 | Tur |
| ISO 639-3 | Tur |
| Glottolog | Nucl1301 |
| Ethnologue | Tur |
| Xısusiyetê zıwani | |
| Topolociye | Kes-Obce-Fiil, zıwanê peyra cıkerdey, adjective-noun, Zıwanê heceyıni, synthetic language, Zıwanê Akusativ-Nominativ, vowel harmony û postposition |
| Gramer | Bendo wekil, halê namey, akuzatif, genitif, ablatif, locative case û dative case |
| Modo gramatik | Admirative |
| Alfabe | Alfabey Tırki |
| Keye |
|
Tırki (be Tırki: Türkçe) lızgey zıwananê Oğuzi ra yew zıwanê do aidê zıwananê Altayo. Tırki resmi zıwanê Tırkiyao u Cumhuriyetê Tırkê Qıbrısê Zımey, Bulğarıstan, Yunanıstan, Makedonya, Moldawya, Suriya u İraq de qısey beno. Zıwanzanaoğan miyan de cı rê Tırkiyê Tırkiya ki vaciyeno. Teqriben 70-80 milyon merdumi Tirki qısey (qal) kenê.
Tırki de zaf mıxtelif feki estê, ninan ra fekê Estamoli ewro Tırkiyo berz teşkil keno. Tırkiya de taê fekê bini ki mıntıqa Deryayê Siay, Anadoliya rocakewtene u mıntıqa Egey de qısey benê.
Wextê İmperatoriya Usmanıcan de Tırki be alfabey Erebki nuşiyêne. Serra 1928ine de terefê M. Kemal Atatürki ra vurniya u o ra nat be alfabey Latinki nuşiya. Serra 1932ine de ki Cemiyetê Cıgeyrayışê Tırki (Türk Dil Kurumu) niya ro.
Alfabe
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Alfabê Tırki de 29 (vist u new) herfi estê.
Herfê gırdi: A B C Ç D E F G Ğ H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
Herfê qıci: a b c ç d e f g ğ h ı i j k l m n o ö p r s ş t u ü v y z
Telafuzê tayê herfan
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Tabela cêrêne de herfê ke tede çıniyê, nê zey ê Zazaki telafuz benê (yenê wendış).
| Herfe | Nişanê IPAy | Salıxdayış |
| c | [dʒ] | Afrikati: d + j'o vengdar |
| ç | [tʃ] | Afrikati: t + ş'o bêvengdar |
| ğ | [:], [y] | Herfanê vengınan ra dıme zey y'y yeno wendış, yewbina zi herfan keno derg |
| ö | [œ] | ö'yo kılm u tari (No veng Zazakiyê bıngey de çıniyo, labelê tayê fekanê Zazaki yeno diyayış.) |
Gramer
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Tırki de halê naman
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Tırki de ebe izafey namey (halê genitifi) ra pia şeş halê naman estê:
| Namey hali | Arezekerdış be pers | Peybendi |
| Nominatif | kam? | - |
| Akuzatif | kami? | -ı / -i / -u / -ü |
| Genitif | ê kami? | -ın / -in / -un / -ün |
| Datif | kami rê? | -e / -a |
| Lokatif | kami de? | -de / -da |
| Ablatif | kami ra? | -den / -dan |
| Tırki de halê naman | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| kapı | keyber | ev | keye | ||||
| kapıyı | keyberi | evi | keyey | ||||
| kapının | ê keyberi | evin | ê keyey | ||||
| kapıya | keyberi rê | eve | keyey rê | ||||
| kapıda | keyber(i) de | evde | keye(y) de | ||||
| kapıdan | keyber(i) ra | evden | keye(y) ra | ||||
Çımeyi
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- Dezgey Zıwanê Tırki (TDK) Archived 2012-09-19 at the Wayback Machine
- Qursê Tırki Archived 2007-08-13 at the Wayback Machine (Ebe İngılızki)
 Wikipediya, be zıwanê Tırki esta.
|