Eli
Xıl de be pusula
Xıl de cıgeyrayışi
| Eli | |
|---|---|
 | |
| Melumato şexsi | |
| Dewlete | Xilafetê Raşidun (en) |
| Cınsiyet | Camêrd |
| Cay biyayışi | Meka |
| Biyayış | |
| Merdış | u (Imam Ali Mosque (en) de merdo) |
| Cay merdışi | Kufa |
| Gırwe | Merdımê dewleti (en), Qadi, Fekih (en), muhaddith (d), mufassir (d) u Hakım |
| Zıwani | Erebkiyo Klasik (en) |
| Partner | Fatıma, Khawlah bint Ja'far (en), Umm ul-Banin (en), Umamah bint Zainab (en) u Asma bint Umays (en) |
| Domani | Muhsin ibn Ali (en), Hesen, Usên, Abbas ibn Ali (en), Abdullah ibn Ali (en), Jafar ibn Ali (d), Muhammad ibn al-Hanafiyyah (en), Zaynab bint Ali (en), Umm Kulthum bint Ali ibn Abi Talib (en), Hilal ibn Ali (en), Ruqayya bint Ali (en), Uthman ibn Ali (d) u Khadija bint Ali (d) |
| Mae | Fatimah bint Asad (en) |
| Pi | Ebu Talib bin Abdulmuttalib |
| İtıqad | İslam |
| Şariye | Erebi, Quraysh (en) u Hashemites (en) |
| İmza |
 |
Eli bin Ebutalıb 13yê Recebi, serra 30a Am-ul Fili de, Meka de ameyo riyê dınya. O baweriya İslamê Şıi de 14 mesuman ra dıyın u 12 imaman ra zi yewıno. Namey Eli be Erebki Eli bin Ebu Talıb (علي بن أبي طالب ʿAlī bin ʾAbū Ṭālib [Lacê Ebu Talıbi Eli]) vêreno.
Mısılmanê Şıiyi wexto ke namey ey (ya zi namey imamanê binan) dekernenê, dıma vanê "Eleyhisselam" (Erebki: عليه سلم, ´eleyhi-s selam). Kılmkerdışê nê qısey nuştış de zey "e.s." beno u yeno be mena "Selam ey rê bo".
Şınasiya Eli[bıvurne | çımeyi bıvurne]
- Name: Eli
- Leqeme: Murteza
- Kunya: Ebul Hesen
- Namey piyê xo: Ebu Talıb
- Namey maya xo: Fatıma
- Cayê biyayışi : Meka, Kebe de
- Tarixê biyayışi: 13. Receb, 23 (vist u hirê) serri Hicret ra ver
- Emr: 63 (şeşti u hirê) serri
- Mıdetê İmametiye: 30 (hirıs) serri
- Qıci (domani): 12 (des u dı /dıwês) laci, 15 (des u panc /pancês) keyney (çêney)
- Tarixê merdışi: 21. (vist u yew) Remezan, hicri serra 40 (çewres)ıne de
- Sebebê merdışi: pê şımşêriya ağuyıne
- Cayê merdışi: Kufa, İraq de
- Cayê mezela cı: Necef, İraq de
Qısey Eli[bıvurne | çımeyi bıvurne]
- Exlaqo rındek, embazo de tewr rındo; nişanê defterê emelê momıni exlaqê xoyo rındeko.
- Oyo ke nêheqiye ver de vıley xo keno çewt, lewey (hetê) heqa xo de şerefê xo ki keno vındi.
- Namus sedeqey rındekiyo.
- Jüan (zuwan) teraziyê mordemiyo.
- Lewey feqiran de ronışe, şıkrê xo zêdnenay.
- Mal u mılko newe herinaene ra aver, mal u mılko ke to dest dero, aver pê ey kar u gurey xo bıvêne.
- Xanedaniye (zenginiye) ğeribiye de zey welatia; xızaniye (feqiriye) ki welat de zê ğeribiya.
- Hewna ke nêkewtay raye, embazê xo, hewna ke nêkewtay ban (keye, çê) ki ciranê (embıryanê) xo pers ke.
- Zûrkerdene ra ber qısurê do gırd çino.
- Şehwet jü keyber ra kewno cı, aqıl ki keyberê bini ra veciyeno.
- Vatoği ro seyr meke (meewne), vatene (qıse, vate) ro seyr ke (bewne)
- Nıianê merdene, biyaena(dınya amayena)
- Merdene xo vira kerdene, qelbê mordemi kena kerrın.
- Mal u mılk çımê merdumi nêkeno mırd, zerreweşiya xo rê bıguriye/bıxebetiye.
- İnsan wexto ke weşoi hewn dero; wexto ke merd hewn ra werzeno.
- Rareyayışê (raxelesiyayış) merdumi, raştiye dero.
- Oyo ke ilmê xo ra nêdano kesi, o zey cahilano.
- Dı çi estê ke peyniya xo çıniya; yew ilm, yew ki aqıl.
Çımey[bıvurne | çımeyi bıvurne]
| |||||