Eli

Eli
Melumato şexsi
Dewlete	Xilafetê Raşidun (en)
Cınsiyet	Camêrd
Cay biyayışi	Meka
Biyayış	15 Keşkelun 601
Merdış	29 Çele 661 u 28 Çele 661 (Imam Ali Mosque (en) de merdo)
Cay merdışi	Kufa
Gure	Merdımê dewleti (en), Qadi, Fekih (en), muhaddith (d), mufassir (d) u Hakım
Zıwani	Erebkiyo Klasik (en)
Partner	Fatıma, Khawlah bint Ja'far (en), Umm ul-Banin (en), Umamah bint Zainab (en) u Asma bint Umays (en)
Domani	Muhsin ibn Ali (en), Hesen, Usên, Abbas ibn Ali (en), Abdullah ibn Ali (en), Jafar ibn Ali (d), Muhammad ibn al-Hanafiyyah (en), Zaynab bint Ali (en), Umm Kulthum bint Ali (en), Hilal ibn Ali (en), Ruqayya Mashhad (d) u Uthman ibn Ali (d)
Baweriye	İslam
Şariye	Erebi, Quraysh (en) u Hashemite (en)
İmza

Eli bin Ebutalıb 13yê Recebi, serra 30a Am-ul Fili de, Meka de ameyo riyê dınya. O baweriya İslamê Şıi de 14 mesuman ra dıyın u 12 imaman ra zi yewıno.

Namey Eli be Erebki Eli bin Ebu Talıb (علي بن أبي طالب ʿAlī bin ʾAbū Ṭālib [Lacê Ebu Talıbi Eli]) vêreno.

Dewrê Eli de İslam

Mısılmanê Şıiyi wexto ke namey ey (ya zi namey imamanê binan) dekernenê, dıma vanê "Eleyhisselam" (Erebki: عليه سلم, ´eleyhi-s selam). Kılmkerdışê nê qısey nuştış de zey "e.s." beno u yeno be mena "Selam ey rê bo".

Şınasiya Eli

• Name: Eli
• Leqeme: Murteza
• Kunya: Ebul Hesen
• Namey piyê xo: Ebu Talıb
• Namey maya xo: Fatıma
• Cayê biyayışi : Meka, Kebe de
• Tarixê biyayışi: 13. Receb, 23 (vist u hirê) serri Hicret ra ver
• Emr: 63 (şeşti u hirê) serri
• Mıdetê İmametiye: 30 (hirıs) serri
• Qıci (domani): 12 (des u dı /dıwês) laci, 15 (des u panc /pancês) keyney (çêney)
• Tarixê merdışi: 21. (vist u yew) Remezan, hicri serra 40 (çewres)ıne de
• Sebebê merdışi: pê şımşêriya ağuyıne
• Cayê merdışi: Kufa, İraq de
• Cayê mezela cı: Necef, İraq de

Qısey Eli

• Exlaqo rındek, embazo de tewr rındo; nişanê defterê emelê momıni exlaqê xoyo rındeko.
• Oyo ke nêheqiye ver de vıley xo keno çewt, lewey (hetê) heqa xo de şerefê xo ki keno vındi.
• Namus sedeqey rındekiyo.
• Jüan (zuwan) teraziyê mordemiyo.
• Lewey feqiran de ronışe, şıkrê xo zêdnenay.
• Mal u mılko newe herinaene ra aver, mal u mılko ke to dest dero, aver pê ey kar u gurey xo bıvêne.
• Xanedaniye (zenginiye) ğeribiye de zey welatia; xızaniye (feqiriye) ki welat de zê ğeribiya.
• Hewna ke nêkewtay raye, embazê xo, hewna ke nêkewtay ban (keye, çê) ki ciranê (embıryanê) xo pers ke.
• Zûrkerdene ra ber qısurê do gırd çino.
• Şehwet jü keyber ra kewno cı, aqıl ki keyberê bini ra veciyeno.
• Vatoği ro seyr meke (meewne), vatene (qıse, vate) ro seyr ke (bewne)
• Nıianê merdene, biyaena(dınya amayena)
• Merdene xo vira kerdene, qelbê mordemi kena kerrın.
• Mal u mılk çımê merdumi nêkeno mırd, zerreweşiya xo rê bıguriye/bıxebetiye.
• İnsan wexto ke weşoi hewn dero; wexto ke merd hewn ra werzeno.
• Rareyayışê (raxelesiyayış) merdumi, raştiye dero.
• Oyo ke ilmê xo ra nêdano kesi, o zey cahilano.
• Dı çi estê ke peyniya xo çıniya; yew ilm, yew ki aqıl.

Çımey

• Des û dı imami kamê?
• İmamo yewın, Eli kamo?