Ewıstki
| Ewıstki | |
|---|---|
| Zıwano merde | |
| Melumat | |
| Dewlete û mıntıqeyi | İran, Efğanıstan, İmperatoriya Moğoli, Azerbaijan Soviet Socialist Republic, Ozbekıstan, Khanate of Khwarazm, Khanate of Kokand, Khanate of Qazan, İmperatoriya Usmanıcan, Emirate of Bukhara, Khanate of Bukhara, Crimean Khanate, French India û Hindıstanê İngılızi |
| Amarê qısekerdoğan | 0 |
| Ware | Khorasan, Arachosia, Sogdia, Khwarazm û Ariana |
| Kodê zıwani | |
| ISO 639-1 | Ae |
| ISO 639-2 | Ave |
| ISO 639-3 | Ave |
| Glottolog | Aves1237 |
| Ethnologue | Ave |
| Xısusiyetê zıwani | |
| Gramer | Halê namey, genitif, dative case, akuzatif, vokativ, ablatif, locative case û bendo wekil |
| Cınsiyeto gramatik | Neriki, mayki û notr |
| Alfabe | Alfabey Ewıstki û Gujarati |
| Keye |
İrankiyo kehan
|
Ewıstki zıwanê İrankiyo kıhano. Nameyê xo kıtabê Zerduştiyo mıqedes Ewısta ra gêno. Ewıstki u Farskiyo Kıhan, zıwanê İrankiyê kıhaniê ke tewr rew be wesiqayê, nusiyayê. Wexto ke Ewıstki kewto kıtab, êndi qıse nêbiyêne. Ayra ki Pehlewki ser açarnayışi estê.
Ewıstki, turo ke Ewısta de ardo na roce, dı leteyan de şeno bare bo: Gêthayiy Ewıstkiyê Kıhani u Yasnay Ewıstkiyê Neweyi.
Ewıstki xeylê hetê gramerê Hind-Ewropakiyê verêni pawıtê/şevekıtê, zey: heşt halê namey, 3 cınsiyeti, 3 amarey (ededi), heme wextanê Hind-Ewropayiyê verêni ki şınasneno. Zıwanê İrankiyê Kıhani zıwanê Hindkiyê Kıhani ra hetê grameri ra hema zey yewbinio u çekuyan ra ki zaf nezdiyê. Dıme ra kewtena ilmê zıwani çım de, Ewıstki bente/mabênê dewrê 1200 u 600 İsay ra Verên (İ.V.) qıse biyo.
Ewıstkiyo Newe ke Ewıtkiyo Kıhan ra peyda biyo, heni aseno ke heta seserra 8. (İ.V.) ameyo qıse-kerdış. Gramerê cı gorey zıwanê kıhani hebıkêna asano (qolayo). Ewıstki zıwano qıse-biyaye ke biyo, teqriben 400 İrR merdo ra. O ra tepeya Ewıstki tenya zıwanê piranê zerduştiye ke biyo, ayinan de fek ra dewam diyayo heta ke seserranê 4. heta 6. İsay ra Verên (İ.V.) nuşto pıro.
Fonolociye
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Elifbeyê Ewıstki, Elifbeyê Pehlewki ra peyda biyo. Oyo ke Elifbeyê Pehlewki de tayê herfi estê ke zêde vengi tede kewenê tê u wendışê cı kenê çetın, ema Ewıstki de xeylê herfi nayê pêra, kerdê ra ser ke elifbeyê cı zaf titizo, elifbeyanê dınya de elifbeyê fonetiki IPA ra dıme elifbeyo tewr deqiqo.
Hemvengi (vokali)
[bıvurne | çımeyi bıvurne]a ā ə ə̄ e ē o ō å ą i ī u ū
Teyvengi (konsonanti)
[bıvurne | çımeyi bıvurne]k g γ x xw č ǰ t d δ ϑ t̰ p b β f ŋ ŋw ṇ ń n m y w r s z š ṣ̌ z h
Linkê teberi
[bıvurne | çımeyi bıvurne]
 |
Eno meqale yew vernuşteyo. Şıma şenê enê nuşteyi bıvurnên. |
| ||||||||||||||||||