Krizê Qırımi 2014
Krizê Qırımi 2014 namey krizio ke Ukrayna u Federasyonê Rusya miyan de vecio. Raveri Qırım de merduman hukmat protesto kerdo u dıma Rusya Qırımi sero mıdaxale kerdo u erdê Qırımi işğal kerdo. Qırım ser de ilhaqê Rusya cayê internasyonali de qabul nêvêniyeno, nêşınasiyeno u dewletê dınya, Qırım erdê Ukrayna amarenê. Dewletanê dınya miyan de tenya Hindıstan u Efğanıstan terefê Federasyonê Rusya ra işğalê Qırımi nas kerdo.[1] Xeylê dewletan Rusya rê amargo vıraşto.
Veciyayışê krizi u planê veri[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Şıbate 23 de, tenê ke tereftarê Rusanê, suka Sivastopoli de protestoy kerdê. Eyni roce de sukê Simferopoli u Sivastopoli de quwetê milisiê ke tereftarê Rusê, xo rê organizasyon vıraşto u organizenayışê xo temam kerdo. Suka Kerçi de merduman desmala Ukrayna arda cêri u demala Rusi veta. Milisê tereftaranê Rusi, kıncê eskeriya Rusi xo dayê u be çekan suka Simferopoli de êrışi vıraştê. Êrış ra tepeya, ordiyê Ukrayna asiyan sero mıdaxele kerdo ke asiy suka ra bıveciyê. Hama mıdaxele ra dıme, mıdaxeley Rusya bere nêmendo u Rusya eskeranê xo rıştê/şawıtê Qırımi sero. Ordiyê Rusya Simferopol vısto destê xo ra u Qırım ser de hakimiyetê Ukrayna kewto cêri.[2]
Qırım ser de ilhaqê Rusya dewletan miyan de senên vêniyao[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Her çi raveri, Blokê Rocawani (yani blokê Ewropa) verba işğalê Rusya de vınderto u hıma ilhaqê Rusya nêşınaseno. Dewletê ke blokê Ewropa ra nezdiyê, ê zi ilhaqê Rusya nêşınasenê. Rusya teber de qet dewlete işğalê Rusya qanuni nêdiyo u qabul nêkena.