Zazakipediya:İzoglosê Zazaki u Zıwananê İranki

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra

İzoglosê Zazaki u Zıwananê İranki:

*z, *s[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Hind-Ewropa Ewıstki Partki Goranki Azarki Zazaki Talişki Semnanki Sengiserki Mazenderanki Beluçki Kurdki Farski
*k/*g z z z z z z z z z z z d
*kerd- zerdeye- zırd zıl zerri dêl dıl dıl dêl
*ghol- zaranya- zerd zêr zer*
*gno- zan- zan- zun- zan- zan- dan-
*groma zamat- zema zama zume zamad zava damad
*ghes-to- zest- dest dest dest dest dest
*egom ezēm ez
-
ez ez
-
-
ez edēm*
*bhrgh- berez- berz berz berz berz bilend bilınd bilend burz bılınd boland
*k/*g -s- -s- -s- -s- -s- -s- -s- -s- -s- -s- -s- -h-
*dekm dese des des das des deh deh deh
*piskos mase hi masi hi
asın āhen āsen esın āhan

-*edēm: Yew çekuy Faskiyê Khano. Farskiyê Newi de biya vini u çekuy "mın" cayê "edēm" grewt.
-*zer: Faskiyê Khano de "daraniya-" bıb. labela Farskiyê Newi de biya vini.

*c, *ç[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Hind-Ewropa Ewıstki Partki Goranki Azarki Zazaki Talişki Semnanki Sengiserki Mazenderanki Beluçki Kurdki Farski
*g(u)(h)pal ĵ ž ž ž (y-) ĵ ž ĵ, ž ĵ, ž ĵ, (z-) ĵ ž z
*gwen- ceini- jena jeni ceni jen ceniya jen zena cen jın zen
cen- cın- jen- jen- zen-
*gwei- cīv- jiway cıwiyayış jiye ciag jıyan zisten
*gwei- cīv- cınde zende zendu zındi zende
cor jar jor zeber
çir cêr jir jir çêr jêr zir
ej cı je jı az
*k(u)pal -č- -ž- -ž- -ž- -ĵ- -ž- ĵ, ž ĵ, ž -ĵ- -ĵ- -ž- -z-
*leuk reoç- roç roc ruj reoz roç roj ruz
*wek- vaç vaj waç vac vawj j avaz
erjan ercan erzun erzun erzan arzan
wiç- vic- vij- z- biz-
*pekw- peç- pewc- pej- j- pez-
-çit -ij zi ji
  • Zazaki zi Farskiyê Miyanêni ra gırewto.

*v[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Veng "v", zıwananê Farski, Kurdki, u Beluçki de vuriyo venganê "b" u "g".

Hind-Ewropa Ewıstki Partki Goranki Azarki Zazaki Talişki Semnanki Sengiserki Mazenderanki Beluçki Kurdki Farski
*w v v w v v v v v v b, g b, g b, g
*wendh, *wē- vat- vad wa va va va ve va gwat ba bad
*wedor var- waran varan vawran variş baran baran
*wek- v vaj w vac vawj bêj avaz*
vez- voz- bez- guriz-
verek- gela velg velg velg belg berg
*wek- deng veng vung bang, deng bang
*wesr- vanhar wesar wehar wehar bahar behar behar
-
bed bed bed
ver- wer ver ver ber ber
verek verre berx berre
vefr- werwe vewr var vere verf verf berp berf berf
*weid- veēn- win- vên, vin vin- vin- vin- gwin- bin- bin-
vire- wir vir vir bir bir
visait- wis vist vist vist vist bist bist bist
*widhewo viya bivek bi bive
*wel- viyal viye vi bi bid
wehami vam vem behıv badam
veyvık bûk
-
wiç- vic- vij- bêz- biz-
giyau v v v vawş gah giya giyah
*wrdho- verd- war wıli vıl vele gol bul gul gol
wılk velık vakku gurçık gorda
verşni- beran veşn beran goşn
*wlkwos vēhrke- werg verg verg verg verg verk gwerk gurg gorg
vurayen vegerden guherin gerdiden
veyşan veşun veşun veyşna bırsi gorosne

- *avaz: Farski de yew çekuyo ğeribo. Beno ke (muxtemelen) yew zıwanê İrankiyê Zımeyi ra kewto Farski.

*d[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Hind-Ewropa Ewıstki Partki Goranki Azarki Zazaki Talişki Semnanki Sengiserki Mazenderanki Beluçki Kurdki Farski
*dhw dv b b b b b b b b d d d
*dhwer- dver- ber ber ber der deri der
*dvıtiyem kerem bıd bin dige diger dın digar
*dek- duma boçık d dom

*kw[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Hind-Ewropa Ewıstki Partki Goranki Azarki Zazaki Talişki Semnanki Sengiserki Mazenderanki Beluçki Kurdki Farski
*kw ? sip isb esp asb esp esp s ? s s
*kwntós espe espe espe seg se sag

*tr/*tl[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Hind-Ewropa Ewıstki Partki Goranki Azarki Zazaki Talişki Semnanki Sengiserki Mazenderanki Beluçki Kurdki Farski
*tr/*tl θr hr (ya)r h(r) hi(r) h(*r) h(r) s s s s s
*trejes θritiie- hrē yare hre hīrē hīrē hrā şe se se se se
hirıs hirıs si si sie si si

*rd/*rz[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Hind-Ewropa Ewıstki Partki Goranki Azarki Zazaki Talişki Semnanki Sengiserki Mazenderanki Beluçki Kurdki Farski
- rd/rz r(o)/rz l, r/rz r/rz r/rz r/rz l/I (rz) l/I (rz) l/I l/I l/i l/i
*bhrgh- berez- berz berz berz berz bilend bilınd bilend burz lınd boland
herez- rz az herz erz l l l l
*splegh- spērēz- sıpıl serpez sıperz seperz sıpıl seporz
*yer- yare r sal sor ser sor sal sal sal sal
*kerd- zerd- rd l l zerri l l del l l l
*wrdho- verd- war li l vele gol bul gul gol

*hv[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Hind-Ewropa Ewıstki Partki Goranki Azarki Zazaki Talişki Semnanki Sengiserki Mazenderanki Beluçki Kurdki Farski
*sw hv wx w h w, h h, x x(u) x(u) x(u), f v v, w, gw x(w) x(u)
*swepn- hvefne- werm hewn xav xow xuw xew xab
*swe- hvet we ho xu wet xwe xod
*swoid- hvaeda hiv xwêdan xuy
*swesor hveher wxar wali wa xoar xak xaxer gwaher xweh xaher
*swad hveş- wx w w xare x w xw x
hven- wand- wend- xund- xuond- wan- xwend- xand-
*wel- vas- wxaşt- wast- waşt- xast- xaste- xwast- xast-
*swer- hver- wxerd- werd- werd- herd- xort- ver- xward- xord-

*tw[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Hind-Ewropa Ewıstki Partki Goranki Azarki Zazaki Talişki Semnanki Sengiserki Mazenderanki Beluçki Kurdki Farski
*tw f u u w h h h h h h h
*newn new neh neow noh neh noh
*kʷetwores çeferst çewres çel çel çel çıhıl çehel
*newos newe h no

*y[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Hind-Ewropa Ewıstki Partki Goranki Azarki Zazaki Talişki Semnanki Sengiserki Mazenderanki Beluçki Kurdki Farski
*y y y y y ĵ ĵ ĵ ĵ ĵ (y) ĵ ĵ ĵ
yeng ceng ceng ceng ceng
yada yud ciya cuda coda
yaoşti- c c c
*yewos yeūe- cew ce cu
*yuwen yawān yuwan cıwamêrd, cıwan cıwunmêrd, cewun camêrd, cıwan cōmerd, cevan
*yequr yāker ciger ciğer ciger ciger
yāme- cām cām cām
yātu- cāju cādu cāzū cādū

İsoglossê Zazaki u Zıwananê İrankiyê Zımey u Farski[bıvurne | çımeyi bıvurne]

İsoglossê Zazaki u Zıwanê İrankiyê Zımeyi: IE.: Hindo-Ewropa, Pth.: Partki, Gor.: Goranki, Az.: Azarkiyo Khan, Zaz.: Zazaki, Tal.: Talışki, Semn.: Semnanki, Casp.: Zıwanê Xezari, Bal.: Beluçki, Kd.: Kurdki, Pers.: Farski

Bıvênên[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Çımey[bıvurne | çımeyi bıvurne]