İmperatoriya Sasani: Ferqê çımraviyarnayışan

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Çım bıerze verorê pela
← Ferqo verênFerqo peyên →
Content deleted Content added
VisualWikimetın
mNo edit summary
mNo edit summary
Line 7: Line 7:


Erdê İmparatoriya Sasani zaf gırd biyo. Hem qıta [[Ewropa]], hem qıta [[Asya]] u hem ki qıta [[Afrika]] de hukım kerdo. Çı wext İslam ame meydan, İmparatoriya Sasani zaf qeweta xo çıne biya. İmparatoriya Sasani Cengê Nihawāndi kerdo vini u serra 651ine de biya xırabe. O wext, [[Ereb]]an erdê İran de hukım kerdo.
Erdê İmparatoriya Sasani zaf gırd biyo. Hem qıta [[Ewropa]], hem qıta [[Asya]] u hem ki qıta [[Afrika]] de hukım kerdo. Çı wext İslam ame meydan, İmparatoriya Sasani zaf qeweta xo çıne biya. İmparatoriya Sasani Cengê Nihawāndi kerdo vini u serra 651ine de biya xırabe. O wext, [[Ereb]]an erdê İran de hukım kerdo.


== Kronoloci ==

[[226]]–[[241]]: Hukumdareya [[I. Ardeşir]]i:
* [[229]]–[[232]]: [[İmparatorina Roma]]ya lec
* Din deye [[Mecusiyay]]ke qebul.
* Nusê Zend ([[Avesta]]) arêbiyay u qer qısebend.

[[241]]–[[271]]: Hukumdareya [[I. Şapur]]i:
* [[241]]–[[244]]: [[İmparatorina Roma]]ya lec.
* [[258]]–[[260]]: [[İmparatorina Roma]]ya lec. [[İmparatorina Roma]], [[Valerian]], [[Lecdê Edessa]] (Rıha)'dı esir grot.
* [[215]]–[[271]]: [[Maniheizm]]ke saz.

[[271]]–[[309]]:No donemdı Hanedaney xo miyani mıcadele qeno.

[[309]]–[[379]]: "Gırd" Hukumdarina [[II. Şapur]]i:
* [[337]]–[[350]]: Romaya Lec.
* [[358]]–[[363]]: Romaya fına lec, no lecdı Erdê Sasaniya Rocayan u rocperayendı bı hera.

[[399]]–[[420]]: "Gınakar" Hukumdar [[I. Yezdigirt]]:
* [[409]]: Xıristiyanari serbestey u desteg deya.
* [[416]]–[[420]]: Xıristiyanare zulum çaxi.

[[420]]–[[438]]: Hukumdarina [[V. Behram]]i:
* [[420]]–[[422]]: Romayıana Lec.
* [[424]]: [[Konseya Dad-İşu]] Xıristiyanına İrani Sembolra abırna.

[[438]] –[[457]]: Hukumdarina [[II. Yezdigirt]]i:
* [[441]]: Romayıcana Lec.
* [[451]]: [[İsyanê Ermeni]]ya [[Lecdê Vartanantz]]idı qedina.

[[483]]: Xıristiyanare huzur deyeya.

[[491]]: [[Kılisey Ermeni]]ya [[ Konsili Kalsedon| Konsili Kalsedon]] (Kadıköy)Konsili ne hesıbna.

* [[Nasturi|Nasturi]] qewtê Hukumdarinda Sasanica. Bi resmi Xıristiyane sasanica.


[[531]]–[[579]]: Hukumdarina [[I. Hüsrev]]i, "Rıho bêmerg" (Anuşirvan)

[[533]]: Romayıcana "Hetana heta umışey qewli kerd".

[[540]]–[[562]]: Romayıcana lec.

[[590]]–[[628]]:Hukumdarina [[II. Hüsrev]]i

[[603]]–[[628]]: Romayıcana lec.
* Wahdey [[Ronikanes]]i
* Suriye, Filistin, Mısır u Anadolu'dı erd grotıs.


[[610]]: [[Ereb]]a [[Sasani]]ca [[ Lecdê Dhu-Qar]]i kerdi çel u çoli.

[[626]]: [[Avar]] u [[İranıc]]a Gure [[İstanbul]]i bi .

[[627]]: [[İmparatorina Roma]]dı kral [[Heraklius]] Gurê [[Mezopotamya]] bı.
* [[İmparatorina Bizansi]], [[Lecdê Nineveh]]dı [[İmparatorina Sasani]]ya ke Çel u çoli.

[[628]]–[[632]]: Wahdey kaotik (Dılet, Hirêlet, Çeharlet).

[[632]]–[[642]]: Hukumdarina [[III. Yezdigirt]]i.

[[636]]: Mıslımana [[ Lecdê Qadisiye]]dı [[İmparatorina Sasani]]ca kerd Çel u çoli.
[[642]]: [[Ereb]]a [[Lecdê Nihavend]]'di dı [[İmparatorina Sasani ]] erdê cı bolın grot.

[[651]]: [[III. Yezdigirt]], Lacêcı [[Firuz]] u êbini Surgunê [[Çin]]i ke.

<gallery>
<gallery>
File:Faravahar.png|Sembolê Zerduştey
File:Faravahar.png|Sembolê Zerduştey

Revizyonê 21 Hezirane 2011, seate 12:44 de

İmparatoriya Sasani (Farski: ساسانیان, Sāsānīyān) bênatey seserranê 3 u 7ine de yew imparatoriya gırde biya. Ardaşir I serra 226ine de İmparatoriya Parti kerda xırabe u İmparatoriya Sasani na ro. İmparatoriya Sasani hêdi hêdi biya pil. Erdê xo Tırkiya, Iraq, Suriya, İsrail, Lubnan, Urdun Mısır, Efğanıstan, Pakıstan u Erebıstan ra reşto hetan Asya Miyanêne.

Paytextê İmparatoriya Sasani suka Ardaşir-Khwarrah biyo. Labelê Ardaşir-Khwarrah ra ver suka Ctesiphoni paytext biyo. Zıwanê xoyo resmi Farskiyo Miyanên biyo. Wextê İmparatoriya Sasani de zagonê (kulturê) İrani zaf raver şiyo. Dinê İmparatoriya Sasani Zerduştine biya.

Erdê İmparatoriya Sasani zaf gırd biyo. Hem qıta Ewropa, hem qıta Asya u hem ki qıta Afrika de hukım kerdo. Çı wext İslam ame meydan, İmparatoriya Sasani zaf qeweta xo çıne biya. İmparatoriya Sasani Cengê Nihawāndi kerdo vini u serra 651ine de biya xırabe. O wext, Ereban erdê İran de hukım kerdo.


Kronoloci

226–241: Hukumdareya I. Ardeşiri:

241–271: Hukumdareya I. Şapuri:

271–309:No donemdı Hanedaney xo miyani mıcadele qeno.

309–379: "Gırd" Hukumdarina II. Şapuri:

  • 337–350: Romaya Lec.
  • 358–363: Romaya fına lec, no lecdı Erdê Sasaniya Rocayan u rocperayendı bı hera.

399–420: "Gınakar" Hukumdar I. Yezdigirt:

  • 409: Xıristiyanari serbestey u desteg deya.
  • 416–420: Xıristiyanare zulum çaxi.

420–438: Hukumdarina V. Behrami:

438 –457: Hukumdarina II. Yezdigirti:

483: Xıristiyanare huzur deyeya.

491: Kılisey Ermeniya Konsili Kalsedon (Kadıköy)Konsili ne hesıbna.

  • Nasturi qewtê Hukumdarinda Sasanica. Bi resmi Xıristiyane sasanica.


531–579: Hukumdarina I. Hüsrevi, "Rıho bêmerg" (Anuşirvan)

533: Romayıcana "Hetana heta umışey qewli kerd".

540–562: Romayıcana lec.

590–628:Hukumdarina II. Hüsrevi

603–628: Romayıcana lec.

  • Wahdey Ronikanesi
  • Suriye, Filistin, Mısır u Anadolu'dı erd grotıs.


610: Ereba Sasanica Lecdê Dhu-Qari kerdi çel u çoli.

626: Avar u İranıca Gure İstanbuli bi .

627: İmparatorina Romadı kral Heraklius Gurê Mezopotamya bı.

628–632: Wahdey kaotik (Dılet, Hirêlet, Çeharlet).

632–642: Hukumdarina III. Yezdigirti.

636: Mıslımana Lecdê Qadisiyedı İmparatorina Sasanica kerd Çel u çoli. 642: Ereba Lecdê Nihavend'di dı İmparatorina Sasani erdê cı bolın grot.

651: III. Yezdigirt, Lacêcı Firuz u êbini Surgunê Çini ke.

Çımey


Şablon:İmparatorê Sasani

Eno meqale yew vernuşteyo. Şıma şenê enê nuşteyi bıvurnên.
Retrieved from "https://diq.wikipedia.org/w/index.php?title=İmperatoriya_Sasani&oldid=116854"