Libya: Ferqê çımraviyarnayışan
m r2.7.1) (robot serzêde kirin: zea:Libië |
|||
Line 52: | Line 52: | ||
== Çımey == |
== Çımey == |
||
* [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/ly.html Kıtabê melumatê CIAyê dınya — Libya] |
* [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/ly.html Kıtabê melumatê CIAyê dınya — Libya] |
||
* [http://news.nationalgeographic.com/news/2010/05/100505-fossil-water-radioactive-science-environment/ Underground "Fossil Water" Running Out] Brian Handwerk, National Geographic, May 6, 2010. {{en}} |
|||
* [http://members.tripod.com/%7eamerican_almanac/libya.htm Libya turns on the Great Man-Made River] Marcia Merry, Printed in the Executive Intelligence Review, September 1991. {{en}} |
|||
{{Dewletê Afrika}} |
{{Dewletê Afrika}} |
Revizyonê 28 Keşkelun 2011, seate 10:20 de
Libya | |
---|---|
Desmal û Arma | |
Melumat | |
Ware | Dewleta hegemonyal |
Mıntıqa | Afrikaya Zımey |
Embıryani | Mısır, Sudan, Tunıs, Cezayir, Çad, Nicer û Rocakewtena Miyani |
İdare | House of Representatives |
Erd | 1 759 541 km2 |
Nıfus | 6 678 567 |
Hıkumet | Cumhuriyet |
Serdar | Mohamed al-Menfi |
Kodê telefoni | +218 |
Leteyê saete | UTC+02.00 |
Kodê interneti | .ly |
Zıwano resmi | Erebki |
Merş | Libya, Libya, Libya |
Cayo tewr berz | Bikku Bitti |
Cayo tewr nızm | Sabkhat Ghuzayyil |
Pere | Libyan dinar |
Ravêrşiyayışê heqa merdıman | 0,72 |
Xerita | |
Libya mıntıqa ra zımey (şımalê) qıtay Afrika dera. Zımey (Şımalê) Libya de Deryao Sıpê, (Deryao Miyanên); veroc (cenub) de Nicer u Çad; (rocvetış, şerq) de Mısır u Sudan; rocawan (ğerb) de Tunıs u Cezayir estê. Paytextê Libya Tripoliyo. Libya ezaê Mılliyetanê Yewbiyaiyan u Yewina Erebia.
Serra 1969ine ra nat Mıemmer Qeddafi liderê Libyao.
Tarix
Erdê Libya zaf işğali diy. Verênde ra Berberi ronıştey bi. Feqet bênatey seseranê 200-800 ra İmparatorina Roma u İmparatorina Bizansi erde Libya işğal kerd. Seserra 8. de Erebanê Emeviyan hıkum kerd u Berberan pêro İslamiyet qebul kerd. Seserra 15. de İmparatorina Osmanıcan Libya işğal kerde. Bênatey seserranê 15.-19. de Libya gırêdiye be İmparatorina Osmanıcan ra. Feqet Libya otonom biye.
Serra 1911i de İtalya Libya işğal kerde u Libya biye koloniya/mıstemera İtalya. Eskerê İtalya zaf terteley u dızdiya erdê şarê Libya kerdi. Bênatey serranê 1954-1962 şarê Libya eskerê İtalya u Ewropa fetelna. Serra 1951i de Libya xoseriya xo gırewte.
İklim u Suki
İklimê Libya vuriyeno. Zımey (Şımalê) Libya de iklim weşo. Mıntıqa ra Deryaê Sıpêy (Deryao Miyanên) de hewa zaf wenıko. Feqet verocê (cenubê) Libya zaf germıno; tici zaf erzena. Verocê (cenubê) Libya çolan ra vıraziyao.
Sukê (Bacarê) Gırdi:
Suka Tripoli merkezê iqtısad u siyasetê Libyao. Banê tarixki zafê. Tripoli zaf cêngi diyê.
Nıfus
Nıfusê Libya 5,1 milyono. % 90 (se ra neway) şarê cı zımey (şımalê) Libya de ronıştiyao. % 99 (se ra neway u new) şarê Libra Ereb u Berberan rao. % 99 şarê Libya Mısılmano. Merdumê ğeribi senıkê. Zıwano resmi Erebkiyo; feqet taê merdumi Berberki qısey kenê. Nuskar u wendoğê xo zaf niyê.
İqtisad
İqtısadê Libya qewetın niyo. Endustriya petrol u qazi zaf muhıma. Standardê heyati hewl niyo. Seba ke Libya destek da era teror. No ri ra dewletanê Ewropa u Dewletanê Amerikaê Yewbiyaeyan ambargo nawo ro. Serra 1989ine de DAY rocketi şawıti u Libya kerde xırabe. Ambargoy iqtısadê Libya rê zaf zerar da.
Çımey
- Kıtabê melumatê CIAyê dınya — Libya
- Underground "Fossil Water" Running Out Brian Handwerk, National Geographic, May 6, 2010. (İngılızki)
- Libya turns on the Great Man-Made River Marcia Merry, Printed in the Executive Intelligence Review, September 1991. (İngılızki)
|