Ravêr zerreki

Beluci

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Beluci
Gruba etnike
Kalpar
Melumat
Cıwiyayış İran, Pakıstan û Efğanıstan
Rêçe Şarê İranki
Din İslam
Formê bini Baloch people

Beluci, beloci ya zi beluci, yew şaro ke Pakıstan, mıntıqa Belucıstani, İran u Efğanıstan de cıwiyeno. Nıfusi inan 8 u 9 milyon miyan de ca gêno. Zuanê inan zuanê Beluckiyo jew zuanê do İrankiyo, zuano Hind - Ewropao. Namê Beluci yeno dı menay, jewo ki zuanê Sankristki ra yeno u menay cı goçkerdoğa, jew binio ki yeno menay dik. Jew teoriya bin zi esta ki vana name Beluci name qırali Babilan Belas ra yeno. Ewro nimê Beluçan Pakıstan de eyaleti Belucıstani de cuwini, nimê Belucan zi dewleti İran (eyaleti Sistan u Belcustani), Efğanıstani de cuwini. Beluci %3.6ê nıfusi Pakıstani, 2%ê nıfusi İrani u 2%ê nıfusi Efğanıstani vırazeni. Gorey Belucan ra rıstımi (kok) inan dedi Mıhemmedi Hamza ra yeno, Beluci xo Ereb qabul keni. Heqê Belucan de , nuşteyi Farskiyi kıhani de name inan verıno.

Beluci pêro ko u deştan de cıwiyenê, o ri ra zi erdê inan işğal nêdiyo, Belucan kulturê xo seveknao, sıtar kerdo. Beluci pêro Mısılmano u Sunnio emma İran de tay Beluci esti ki ê Şiiê emma nıfusi inan kemio. Belucan de eşireti zaf esti, namê tay eşiretani Belucan Mazari , Talpur, Mastoi, Jatoi, Wahocha, Gabol, Chandio, Mirani, Nutkani, Ahmedani, Jagirani, Marri, Khushk, Magsi, Domki, Khosa, Bozdar, Jiskani, Bijarani, Hesbani, Leghari, Lashari, Muhammad Hasni, Kalpar, Korai, Zardari, Rind, Mandwani or Bhurgari, MirJat u Jakhranio.

Hardê Belucan aver nêşio, cayo peysermendeo. Ekonomiya Belucan howl niyo, yega u ziraet ra vıraziyeno. Belucan de daway goni esta. Amnani de ê şıni deşt ra. Beluci ewro xoseriya inan wazıni u vera hıkumeti Pakıstani de maneni.

Edebiyatê Belucan, be vate ra vırazio u heta seserra XX ra tıra kerdo. Eseri edebiy de şıir, sanıki, destani est biy. Belucanê mısılmanan miyan de heqê dini İslami de nuştey nusiyayi. Mir Şakir Han u Cam Durrak edebiyati vate de cayo gırd gıroti. Mulla Fazıl Rind, Mulla ibrahim, Nur Muhammed, Gurkan Nasır edebiyatê Belucan de çiy zey nuştey, romani u kıtabi nuşti.