Cumhuriyetê İrlanda
| Cumhuriyetê İrlanda | |
|---|---|
| Desmal û Arma | |
  | |
| Melumat | |
| Ware | Dewleta hegemonyal |
| Mıntıqa | Yewina Ewropa |
| Embıryani | Qraliya Yewbiyayiye û İrlanda Zımey |
| İdare | Government of IrelandOireachtas |
| Erd | 69 797 km2 |
| Nıfus | 5 149 139 |
| Hıkumet | Cumhuriyet |
| Serdar | Michael D. Higgins |
| Kodê telefoni | +353 |
| Leteyê saete | UTC±00:00 |
| Kodê interneti | .ie |
| Zıwano resmi | İrlandki û İngılızki |
| Merş | Amhrán na bhFiann |
| Cayo tewr berz | Carrauntoohil |
| Cayo tewr nızm | North Slob |
| Pere | Ewro |
| Ravêrşiyayışê heqa merdıman | 0,95 |
| Xerita | |
 | |
Cumhuriyetê İrlanda dewletê da Ewropaya. Cayê xo mıntıqa ra zımeyê rocawanê qıtaya Ewropa dero. Dormeyê İrlanda de Qraliya Yewbiyayiye (İrlandaya Zımey), Okyanuso Atlas û Deryayê Zımey estê. Paytextê İrlanda sûka Dubliniya. İrlanda ezaya Yewiya Ewropa û Mıletanê Yewbiyayeyana. Sistemê idareyi cumhuriyeto.
Tarix
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Mabênê serranê 1801 û 1922ıne de İrlanda gırêdayiya Qraliya Yewbiyayiye biya. Wextê veyşaniya gırde (1845 - 1849) de nıfusê İrlanda zaf bi senık. Yew milyon merdumê İrlanda merd û yew milyon û nêm (1.5) merdumo İrlandayıc mıhacir bi û şi Dewletanê Amerikayê Yewbiyayiyan.
Mabênê serranê 1914 û 1922ıne de İrlanda û Qraliya Yewbiyayiye herb kerd. Serra 1922ıne de İrlanda xo reyna ra, xoser ilan kerd. Feqet İrlanda biye letey: Cumhuriyetê İrlanda û İrlandaya Zımey niyay ro. İrlandaya Zımeyi biye gırêdayiya Qraliya Yewbiyayiye; Cumhuriyetê İrlanda zi xoser mend. Labelê IRA zaf rehet nêvınete û IRA zaf herekatê gonıni kerdi û ninan de zaf merdumê İngılızi û protestani kışti.
İklım û sûki
[bıvurne | çımeyi bıvurne]İklımê İrlanda honıko; sıliye zaf varena. Semedê awıka germıne (Gulf Stream) ra hewayê İrlanda zaf serdın niyo. Erdê İrlanda her daima kheweyo.
Bacarê gırdi:
- 1. Dublin, nıfus: 1,565,446
- 2. Cork, nıfus: 274,000
- 3. Limerick, nıfus: 86,998
- 4. Galway, nıfus: 66,163
- 5. Waterford, nıfus: 46,736
Sûka Dublini zaf raver şiya. Banê xeylê berzi û bınayê ke hetê mımariye ra mıkemmel vıraziyayê, tede estê. Dublin paytextê borsayo, merkezê iqtısad û siyasetê İrlandayo. Zaf merdumê Yewiya Ewropa seba gurey amey İrlanda.
Nıfus
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Nıfusê İrlanda 4,1 milyono. Şarê İrlanda sûkan de ronışteyo; dewıci senıkê. Nuskar û wendoğê xo zafê. Tayê şarê İngılızi, Gali û İskoçi zi weşiya xo İrlanda de ramenê. Dinê İrlanda İsewitiya (mezhebê mıletê İrlanda Katoliko). Tayê Mısılmani û Musewiyi zi tede estê. Zıwano resmi İngılızki û İrlandkio.
İqtısad
[bıvurne | çımeyi bıvurne]İqtısadê İrlanda zaf qewetıno. Her serre iqtısadê İrlanda (GDP) % 8 beno gırd. İrlanda zaf idxalat (eksport) kena. Teknolociye û sektorê ziraetê İrlanda zaf raver şiyê. Standardê heyati zaf hewlo.
Çıme
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- Siteyê İrlandayo resmi Archived 2005-04-03 at the Wayback Machine
| ||||||||