Almanki

Almanki
Zıwan
Melumat
Dewleti u mıntıqey	Almanya, Awıstırya, Belçıka, Çekya, Danimarka, İtalya, Liechtenstein, Luksemburg, Polonya, İswiçre u Fransa
Amarê qıseykerdoğan	105 000 000
Ware	Alman, Awıstırya, Karlovy Vary Region, Usteçki, Almanya, Trentino-Alto Adice u Trentino
Diyalekti	Austrian German, Early New High German, Old High German, Middle High German, Denglisch, Yidişki, Central German, Upper German, Almankiyê Pensilvanya, Rotwelsch u Swiss German
Kodê zıwani
ISO 639-1	De
ISO 639-2	Deu
ISO 639-3	Deu
Glottolog	Stan1295
Ethnologue	Deu
Xısusiyetê zıwani
Topolociye	Kes-Obce-Fiil, Nizamê Halê F2, Zıwanê Akusativ-Nominativ, Kes-Fiil-Obce, stress-timed language, Zeman-Muamele-Mekan, zıwanê pêamyayey u stress
Gramer	Halê namey, Genitif, dative case u Akuzatif
Modo gramatik	İndikativ, kipê emıri u subjonktiv
Cınsiyeto gramatik	Neriki, Mayki u Notr
Alfabe	Alfabey Latinki
Keye	West Germanic West Germanic u South Germanic High German dialects

Almanki, yew zıwanê Hind-Ewropao. Texmin beno ke 155,000 milyon merdımi Almanki qısey kenê. Almanki Almanya, Lixtınştayn, Belçika, İswiçre, Luksemburg u Awıstırya de zıwanê resmiyo. Taê mıntıqanê İtalya, Polonya u Danimarka de zi qısey beno. Almanki zıwananê Yewiya Ewropa ra yewo u miyanê herranê Yewiya Ewropa de tewr zıwano qıseybiyaeo. Koloniyanê Almanyaê kıhan de zi nıfusê qıseykerdoğanê Almanki esto. Rocvetışê Ewropa de cayanê zey Rusya, Macarıstan u Slowenya de zi qısey beno.

Anadoliye de vist u panc henzar Almani weşiya xo ramenê. Ezanê nê grube rê vanê "Bosporus-Deutsche" (yani Almanê Boğaziçi) u gruba bin zi Almanê ke mıntıqay Deryay Sıpêy de cıwiyenê, aya. Almanki be alfabey Latini nuşiyeno. Herfê xoyê xısusi zey Ää, ß estê.

Alfabey Almanki u wendışê cı

Almanki be alfabey xo nuşiyeno. No alfabe alfabey Latinki ra vıraziyao, vist u şeş herfi, hirê umlauti u yew eszettê cı estê.

Herf	Wendışê cı be İPA	Vengê cı be herfanê Zazaki	Wendışê cı be İPA	Wendışê cı be herfanê Zazaki
Aa	a/ɑ	a/â	ɑˑ	a
Bb	b	b	beˑ	beğ
Cc	ʦ	ts	ʦeˑ	tseğ
Dd	d	d	deˑ	değ
Ee	ɛ/e	e	eˑ	eğ
Ff	f	f	ɛf	ef
Gg	ɡ	g	ɡeˑ	geğ
Hh	h	h	hɑ	ha
Ii	ɪ/i	i/î	iˑ	î
Jj	j	y	jɔt	yot
Kk	k	k	kɑˑ	kâ
Ll	l	l	ɛl	el
Mm	m	m	ɛm	em
Nn	n	n	ɛn	en
Oo	ɔ/o	o/ô	oˑ	ô
Pp	p	p	peˑ	peğ
Qq	k	k	kuˑ	kû
Rr	ʀ	ġ*	ɛʀ̥	er
Ss	s/z	s/z	ɛs	es
Tt	t	t	teˑ	teğ
Uu	ʊ/u	u/û	uˑ	û
Vv	f	f	faɔ̹	fau
Ww	v	v	veˑ	veğ
Xx	ks	ks	ɪks	iks
Yy	y	ü	ˈyp.sɪ.ˌlɔn	üpsilon
Zz	ʦ	ts	ʦɛt	tset
Ää	ɛ	e	—	e
Öö	ø	ö	—	ö
Üü	y	ü	—	ü
ẞß	ss	ss	ɛs ʦɛt	es tset

Kontrolê otoriteyi:

• LCCN: sh85054365 • GND: 4113292-0 • SUDOC: 027789829 • BNF: cb119756721 (data) • HDS: 011194 • NDL: 00561611

Wikipediya, be zıwanê Almanki esta.