Fransa

Fransa
Fransa;
Desmal û Arma
Melumat
Ware	Dewleta hegemonyal
Mıntıqa	Ewropa Rocawani
Embıryani	İspanya, Andorra, Belçıka, Luksemburg, Almanya, İswiçre, İtalya, Monako, Brezilya, Surinam û Qıraliya Hollanda
İdare	Government of FranceFrench Parliament
Erd	643 801 km2
Nıfus	68 373 433
Hıkumet	Sistemê serdareya nimeyın
Serdar	Emmanuel Macron
Kodê telefoni	+33
Leteyê saete	UTC+01.00
Kodê interneti	.fr
Zıwano resmi	Fransızki
Merş	La Marseillaise
Cayo tewr berz	Mont Blanc
Cayo tewr nızm	Étang de Lavalduc
Pere	Ewro
Ravêrşiyayışê heqa merdıman	0,9
Xerita

Fransa, mıntıqa ra zımey rocawanê qıtay Ewropa dera. Zımey Fransa de Deryayê Manşi, veroc de İspanya u Deryao Sıpê, rocakewtene de Belçıka, Luksemburg, Almanya, İswiçre u İtalya; rocawan de Okyanuso Atlas estê. Paytextê Fransa Pariso. Fransa ezay NATOy, ê Yewiya Ewropa, Mıletanê Yewbiyayiyan (UN) u G8ia. Sistemê idarey demokrasiyo.

Tarix

→ Meqaleyo serên: Tarixê Fransa

Tarixê Fransa zaf dewletiyo. Seserra 2ıne u Seserra 3ıne de şarê Fransa Xrıstiyaniye qebul kerde. Çağê Miyanêni de qıralanê qıcan Fransa de hukım kerdo u sistemo feodal estbiyo. Labelê serra 1804ıne de Napolyoni qraliya Fransa vıraşta. Esrê 19. u 20ıne de Fransa zaf koloniy/mıstemerey gırewtê u zaf terteley kerdê. Wextê Cengê Dınyayê I. u IIıne de Fransa bınê işğalê Almanya de menda. Serra 1962ıne de Fransa, Cengê Cezayiri kerd vini u Cezayiri xo xoseriye ilan kerde.

Coğrafya

İklım

→ Meqaleyo serêni: Coğrafyay Fransa, Wılayetê Fransa, u Mıntıqê Fransa

İklımê Fransa honıko. Seba awıka germıne (Gulf Stream), wextê zımıstani heway Fransa zaf serdın niyo. Erdê Fransa her daim kheweyo.

Sûke

→ Meqaleyo serên: Lista sûkanê Fransa

Sûkê gırdi (2012):

1. Paris, nıfus: 12,341,418
2. Lyon, nıfus: 2,214,068
3. Marseille, nıfus: 1,727,070
4. Toulouse, nıfus: 1,270,760
5. Lille, nıfus: 1,166,452
6. Bordeaux, nifus: 1,158,431
7. Nice, nifus: 1,004,914
8. Nantes, nıfus: 897,713
9. Strasbourg, nıfus: 768,868
10. Rennes, nifus: 690,467

Sûka Parisi zaf raver şiyo. Banê xeylê berzi u bınaê ke hetê mımariye ra hewl vıraziyayê, tede estê. Paris paytextê borsayo, merkezê iqtısad u siyasetê Fransayo.

Nıfus

→ Meqaleyo serên: Demografiya Fransa

Nıfusê Fransa 63 milyono. Fransa hetê nıfusi ra (Almanya ra dıme) Ewropa de rêza dıyıne (2.) dera. Şarê Fransa sûkan de cıwiyeno, dewıcê xo senıkê; nuştekar u wendoğê xo zafê. Dinê Fransa Xıristiyaniya, labelê ateisti zafê. Tede tayê Mısılmani, Musewiy u Hinduy zi estê. Zıwano xoyo resmi Fransızkiyo, hema tayê şarê Fransa zi Katalanki, Bretonki u Basqki qısey keno.

Ekonomiye

→ Meqaleyo serên: Ekonomiya Fransa

İqtısadê Fransa zaf pêt u qewetıno u dınya de rêza şeşıne (6.) dero. Teknolociye u sektorê turizmi Fransa de zaf raver şiyê. Turizmê xo zaf muhımo; her serre 75 milyon turisti şonê Fransa. Serra 2005ıne de şirketanê Fransa u Ewropa tiyareyê gırdi (Airbus A380) vıraşti.

Çımey

Xeritaya Fransa Archived 2006-06-14 at the Wayback Machine
Hewayê Fransa