Ravêr zerreki

Erebıstanê Seudi

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
(Erebıstan ra ame ardış)
Erebıstanê Seudi
Desmal û Arma
Melumat
Ware Dewleta hegemonyal
Mıntıqa Rocakewtena Miyani
Embıryani Urdun, Kuweyt, Qeter, Behreyn, Yewina Emiranê Erebi, Uman, Yemen, Iraq, Mısır û İran
İdare Council of Ministers of Saudi ArabiaPrime Minister of Saudi Arabia
Erd 2 250 000 km2
Nıfus 33 000 000
Hıkumet Absolute monarchy
Serdar Salman bin Abdulaziz Al Saud
Kodê telefoni +966
Leteyê saete UTC+03.00
Kodê interneti .sa
Zıwano resmi Erebki
Merş Chant of the Saudi Nation
Cayo tewr berz Jabal Sawda
Cayo tewr nızm Deryayo Sur
Pere Saudi riyal
Ravêrşiyayışê heqa merdıman 0,88
Xerita

Erebıstanê Seudi, mıntıqa ra rocawanê qıtay Asya dero. Zımey Erebıstanê Seudi de İraq, Kuweyt u Urdun; veroc de Yemen u Uman; rocawan de Mısır u Deryayo Sûr; rocakewtene de Korfezê Farsi, Yewiya Emiranê Erebi, Qeter u Bahreyn estê. Paytextê Erebıstanê Seudi Riyado. Sistemê idarey Erebıstanê Seudi monarşiya teokratika. Erebıstanê Seudi ezayê Mıletê Yewbiyayey, Yewiya Erebi u OPECio.

Tarix u medeniyetê Erebıstanê Seudi heta seserra şeştıne ra şınê. Zemanê verêni ra Ereban uca de ronıştêne. Veciyayışê dinê İslamiyeti u biyayışê peyğamberê İslami Mıhemmedi ra ver, merdımanê Erebıstani sero çiyê zaf çıniyo. Ereban İslamiyet ra ver dınya sero tesır nêkerdo, teyna nêmadeyê Erebıstani sero be xo weşiya xo ramıtêne. Key ke Mıhemmedi maya xo ra ameyo dınya, xo peyğamber ilan kerdo u xo rê muridi tepıştê. O wext ra pey, Mıhemmedi be embaz u muridanê xo, hêdi hêdi caygehê Hicazi vıstê ra destê xo. Mıhemmed hêdi hêdi sukê Erebi zey Meka, Medina u ê bini gırewtê. O dem ra dıma zi İslamiyet vêrdo ra herunda paganizm.

Erebıstan mısılmanan rê caygeyo muhim biyo. Erebıstan be rêze ra piya vêrdo ra destê dewletanê mısılmananê binan. Her dewletê İslami Meka u Medina gırewtê u mısılmanan çım de hakimiyetê xo kerdo quwetın. Erebıstan destê dewletanê mısılmanan de işğal, lec ya zi ceng nêdiyê. Teyna çağê miyanêni de Portekizıcan hicazi sero seferi vıraştê hema ê zi hetê İmperatoriya Usmanıcan ra ameyê meğlub kerdış. Rıciyayışê Usmanıcan ra tepiya, Erebıstan de qıraliya Seudiyan vıraziyaya, o taw ra nata zi uca de keyeyê Seudiyan serê Erebıstani de ca gêno.

İklım u sûki

[bıvurne | çımeyi bıvurne]

İklımê Erebıstanê Seudi zaf zıwayo. Çoli tey estê, zaf huşkê. Sile u waru zaf ni waren. Feqat nezfi deryayan ra hewa u iklım weşa.

Bacarê gırdi:

  • 1. Riyad, Nıfuse: 4,260,000
  • 2. Cidde, Nıfuse: 2,700,000
  • 3. Meka, Nıfuse: 1,294,168
  • 4. Medina, Nıfuse: 918,889
  • 5. Damman, Nıfuse: 750,000

Sûka Riyad zaf raver şiya. Banê xeylê berzi u bınaê ke hetê mımarine de mıkemmel vıraziyaê, estê; bacarê dewizio, paytextê borsao, merkezê iqtısad u siyasetê Erebıstanê Seudi.

Xerita Erebıstanê Seudi

Nıfusa Erebıstanê Seudi 25 milyonia. Etnisiteye Erebıstanê Seudi Arapkiyo; feqat tae İranki, Malayki u sare Ewropa u Amerika tedi esta. Dinê Erebıstanê Seudi İslamo, mezhebo resmi Sunniyo. Ehlê Heqi taê esta. Musewiy cinyo. Zıwano resmi Erebkiyo. Nuskar u wendoğê xo zaf niya. Zaf merdume dewunra runisti.

İqtısadê Erebıstanê Seudi ne zaf qewetıne, ne zaf qewetıne niya. Zaf mintiqun peyser menda; feqat zaf mıntıqun raver şiya. Standarde xehat zaf xirap niya. Erebıstanê Seudi zaf petrol u qaz roşena; dınya de ê yewina (1). Fiyatu petral zaf biya way; Erebıstanê Seudi biya zaf zengun.