İsrail
| İsrail | |
|---|---|
.JPG) | |
| Desmal û Arma | |
  | |
| Melumat | |
| Ware | Dewleta hegemonyal |
| Mıntıqa | Rocakewtena Miyani |
| Embıryani | Suriya, Urdun, Mısır û Lubnan |
| İdare | Cabinet of IsraelKnesset |
| Erd | 20 770 km2 |
| Nıfus | 9 840 000 |
| Hıkumet | Cumhuriyeto parlamenter |
| Serdar | Isaac Herzog |
| Kodê telefoni | +972 |
| Leteyê saete | Israel Standard Time |
| Kodê interneti | .il |
| Zıwano resmi | İbranki |
| Merş | Hatikvah |
| Cayo tewr berz | Meron |
| Cayo tewr nızm | Deryao Merde |
| Pere | New shekel |
| Ravêrşiyayışê heqa merdıman | 0,92 |
| Xerita | |
_with_disputed_territories.svg) | |
İsrail (be İbranki: יִשְרָאֵל Yisra'el; be Erebki: إسرائيل Isrā'īl) yew dewleta qıtaya Asyaya. Cayê xo rocawanê qıtaya Asya dero. Dormeyê ra Lubnan, Urdun, Suriya, Mısır û Deryao Sıpê estê. Paytextê İsrail Urşelimo. Nıfusê xo 8,051,200o. Zıwanê xoyo resmi İbrankiyo. Sistemê idareyi demokrasiya parlamentero. Dewleta İsraili erdê Fılıstini sero niya ro û serra 1948ıne de zi xo, xoser ilan kerdo.
Etimolociye
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Nameyê İsraili, Tewrate ra yeno. Key ke Yequb be keyeyê xo ra koç kenê, Homa yew meleki keno qılafetê merdumi û rışeno/şaweno Yequbi sero. Yequb meleki de dano pêro û melek areze keno ke o nêşeno Yequbi de pêro do. Yequb meleki rê vano ke mı rê duway ke û melek hem duway keno û hem zi Yequbi keno bımbarek û nameyê İsraili dano dey. Nameyê İsraili yeno menaya Teno ke Homayi de dano pêro/Teno ke verba Homayi vındeno. Namê Yequbi vurriyeno û beno İsrail. Lac û wayê Yequbi, dıma heme inan rê Lacê İsraili vaciyeno.
Demografiye
[bıvurne | çımeyi bıvurne]İsrail de pêro piya 6.110.600 Cıhudi estê û şarê İsrailiyê bini Areb, Çinıc, Rumen, Taylandıc û ê binan ra yeno pêro. Ninan ra teber İsraili de 60.000 ra vêşi Afrikayıci zi estê.
Zıwanê İsraili İbrankiyo, Cıhudki zıwano resmiyo. Cıhudki ra vêşi Erebki zi zıwano resmiyo, ema cayê Cıhudki deha herayo û deha qebul beno. %92ê şarê İsraili sûkan de cıwiyenê û ê bini dewan derê.
Coğrafya
[bıvurne | çımeyi bıvurne]İsrail Rocvetışê Miyani de ca gêno. Cayê xo verocê rocvetışê Deryao Miyanêne dero. Zımeyê cı de Lubnan, rocvetışê cı de Urdun, zımeyê rocvetışê cı de Suriya, verocê cı de Sina û Deryao Sur estê. Verocê İsrali, Çolê Necefi ra yeno pêro. Zımeyê cı de Hendeğê Şeriay esto. Rocvetışê veroci de tayê koyê qıteki estê, ema ê zaf berz niyê. Hetê Deryayê Miyani de deşti estê.
İdare
[bıvurne | çımeyi bıvurne]İsrail mehozot (İbraniki: מחוזות; tekin: mahoz) zi zaniyeno. İsrail hetê idareyi ra biyo şeş mıntıqeyi. Nê mıntıqeyi: Merkez, Hayfa, Qudıs, Zıme, Veroc û Tel Avivo.
| |||||||||||||||||||
.svg)