Berlin

Berlin
Melumat
Dewlete Almanya
Mıntıqa Berlin-Brandenburg Metropolitan Region û Berlin
Merkezê idarey Almanya
Ware Almanya
Erd 891,12 km2
Nıfus 3 755 251
Berziye 34 m
Serdar Kai Wegner
Kodê têlefoni 030
Letey saete Central European Standard Time (GMT+1)
Kodê postey 10115–14199
Zıwano resmi Almanki
Sazbiyayış
Cayo tewr berz Arkenberge
Qıta Ewropa
Zıwanê bini Almanki û Berlin German
Geokod 2950159
Website www.berlin.de/politik-verwaltung-buerger
Xerita
Wikidata sera bıvurne

Berlin yew bacarê Almanyao u mıntıqa ra rocvetışê (şerqê) Almanya dero. Yewbiyayışê Almanya Federale u Cumhuriyetê Almanyayo Demokratik ra dıme Berlin serra 1990ıne de bi paytextê Almanya. Berlin bacarê Almanyao tewr gırdo.

Tarix[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Berlin bacarê do khano u seserra 12ine de niyao ro. Verênde serra 1701ıne de bi paytextê Brandenburgi. Serranê 1701 u 1871e miyan de Berlin paytextê Qralina Prusya biyo. Raveri ra serra 1871e de Berlin paytextê Almanyayo. Wextê dêmdayışê endustriyede Berlin zaf biyo gırd u biyo merkezê transport u iqtısadi. Serra 1936i de kayê Olimpiya Berlin de biyê.

Wextê Herbê Dınyayê Dıyıne Berlin biyo xırabe. Serra 1945i de Berlin bi dı letey. O ra dıme mıntıqa rocawanê (ğerbê) Berlini be terefê Qraliya Yewbiyayiye, Amerika u Fransa ra pia idare bi. Mıntıqa rocvetışê (şerqê) Berlini ki terefê Rusya ra idare bi. Serra 1949i de hetê rocvetışê (şerqê) Berlini bi paytextê Cumhuriyetê Almanya Demokratike. Serra 1961e de Berlin miyan de seraser yew dês vıraziya. Labelê serra 1989i de no dês ancia rıziya u dı heti biy yew, amey pêser.

İklım[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Ewro nıfusê Berlini 3.3 milyono; labelê nıfusê metroy 4.2 milyono. Zaf mıxtelıf mılleti tede cıwiyenê: şarê Polonan, Zazayan u Tırkan tede zafo. Nıfusê şare Tırkiya 117,624o.

İklimê Berlini honıko; sıliye zaf varena. Seba awıka germıne (Gulf Stream), hewaê Berlini zaf serdın niyo. Erdê Berlini her daim kheweo (kıhoyo).

Nıfus[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Serre Nıfus Serre Nıfus
{{{serre1}}} {{{amarine1}}} {{{serre6}}} {{{amarine6}}}
{{{serre2}}} {{{amarine2}}} {{{serre7}}} {{{amarine7}}}
{{{serre3}}} {{{amarine3}}} {{{serre8}}} {{{amarine8}}}
{{{serre4}}} {{{amarine4}}} {{{serre9}}} {{{amarine9}}}
{{{serre5}}} {{{amarine5}}} {{{serre10}}} {{{amarine10}}}


İqtısad[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Nıka Berlin bacarê da moderno. Banê xeylê berzi u bınaê ke hetê mımarine ra mıkemmel vıraziyaê tede estê. Ewro Berlin merkezê huner, zagon, siyaset u turizmio. Sektorê dewlete zaf gırdo. Merkezê Deutsche Welle u Der Tagesspiegeli Berlin de ronaeyo.

Belediya[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Semtê Berlini
Erd
be km²
Sıxletiye
serê km² ra
Stadtgliederung Berlins
Charlottenburg-Wilmersdorf 64,72 4.944
Friedrichshain-Kreuzberg 20,16 13.357
Lichtenberg 52,29 4.961
Marzahn-Hellersdorf 61,74 4.013
Mitte 39,47 8.456
Neukölln 44,93 6.969
Pankow 103,01 3.542
Reinickendorf 89,46 2.697
Spandau 91,91 2.435
Steglitz-Zehlendorf 102,50 2.867
Tempelhof-Schöneberg 53,09 6.304
Treptow-Köpenick 168,42 1.430

Hewa[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Heway Berlin
Aşmi/Mengi Çel Şbt Adr Nsn Gln Hzr Tmz Tbx Kşk Tşv Tşp Kan Serre
Tewr vêşi germ °C (°F) 15.0
(59)
17.0
(62.6)
23.0
(73.4)
27.0
(80.6)
33.0
(91.4)
36.0
(96.8)
38.8
(101.8)
35.0
(95)
32.0
(89.6)
25.0
(77)
18.0
(64.4)
15.0
(59)
38.8
(101.8)
Tewr nızm germ °C (°F) 2.9
(37.2)
4.2
(39.6)
8.5
(47.3)
13.2
(55.8)
18.9
(66)
21.8
(71.2)
24.0
(75.2)
23.6
(74.5)
18.8
(65.8)
13.4
(56.1)
7.1
(44.8)
4.4
(39.9)
13.4
(56.1)
Roce de werteyınine °C (°F) 0.5
(32.9)
1.3
(34.3)
4.9
(40.8)
8.7
(47.7)
14.0
(57.2)
17.0
(62.6)
19.0
(66.2)
18.9
(66)
14.7
(58.5)
9.9
(49.8)
4.7
(40.5)
2.0
(35.6)
9.6
(49.3)
Tewr nızm honık °C (°F) −1.5
(29.3)
−1.6
(29.1)
1.3
(34.3)
4.2
(39.6)
9.0
(48.2)
12.3
(54.1)
14.7
(58.5)
14.1
(57.4)
10.6
(51.1)
6.4
(43.5)
2.2
(36)
−0.4
(31.3)
5.9
(42.6)
Tewr vêşi honık °C (°F) -25.0
(-13)
-16.0
(3.2)
-13.0
(8.6)
-4.0
(24.8)
-1.0
(30.2)
4.0
(39.2)
7.0
(44.6)
7.0
(44.6)
0.0
(32)
-7.0
(19.4)
-9.0
(15.8)
-17.0
(1.4)
−21.0
(−5.8)
Sıxletina vartışi mm (inches) 42
(1.65)
33
(1.3)
41
(1.61)
37
(1.46)
54
(2.13)
69
(2.72)
56
(2.2)
58
(2.28)
45
(1.77)
37
(1.46)
44
(1.73)
55
(2.17)
571
(22.48)
Rocê ticıni 10.0 8.0 9.1 7.8 8.9 9.8 8.4 7.9 7.8 7.6 9.6 11.4 106.3
Saeta tici 46.5 73.5 120.9 159.0 220.1 222.0 217.0 210.8 156.0 111.6 51.0 37.2 1,625.6
Source no. 1: World Meteorological Organization (UN)[1]
Source no. 2: HKO[2]


Sûkê bırakin[bıvurne | çımeyi bıvurne]


Bıvênên[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Çımeyi[bıvurne | çımeyi bıvurne]